Hakaret suçu, Türk Ceza Kanunu’nun Kişilere Karşı Suçlar kısmının Şerefe Karşı Suçlar başlığı altında düzenlenmiştir. Bir kimseye onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnat eden kişi, üç aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır. İstisnasız herkes suçun faili olur. Fail olmak için mutlaka isnat yeteneğine sahip olmaya gerek yoktur. Hakaret suçunun soruşturulması ve kovuşturulması, kamu görevlisine karşı işlenenler hariç olmak üzere, mağdurun şikayetine bağlıdır. Bu durumda suçun resen takibi söz konusu değildir. Şikayete bağlı suçlarda, şikayet süresi mağdurun fiil ve faili öğrenmesinden itibaren 6 aydır ve bu süre, hak düşürücü bir etkiye sahiptir.
Hakaret Suçu Nedeniyle Manevî Tazminat Davası
Hukuka aykırı olarak kişilik hakkına saldırılan kimse, hâkimden, saldırıda bulunanlara karşı korunmasını isteyebilir (TMK 24). Davacı, hâkimden saldırı tehlikesinin önlenmesini, sona ermiş olsa bile etkileri devam eden saldırının hukuka aykırılığının tespitini isteyebilir. Manevî tazminat istemi, karşı tarafça kabul edilmiş olmadıkça devredilemez; miras bırakan tarafından ileri sürülmüş olmadıkça mirasçılara geçmez (TMK 25).
Hakaret Nedenli Manevi Tazminat Davaları Nerede Açılır?
Hakaret suçlarına ilişkin yargılamalar asliye ceza mahkemelerinde gerçekleştirilir. Davacı, kişilik haklarını koruma amacıyla dava açma hakkına sahiptir ve bu davayı kendi yerleşim yeri ya da davalının yerleşim yeri mahkemesinde başlatabilir.
Hakaretin Suç Olmadığı Durumlarda Manevi Tazminat
Hakaret eylemi sonucunda başlatılan soruşturma sonunda alınan takipsizlik kararı, açılan davada düşme kararı veya beraat kararı olsa dahi, hakaret edilen kişi, Türk Medeni Kanunu’nun 24. maddesi çerçevesinde ahlaka aykırılık gerekçesiyle manevi tazminat talep edebilir. Yani Ceza Kanunu açısından suç unsurları eksik olsa bile, TMK hükümleri çerçevesinde manevi tazminat yükümlülüğü doğabilir.
Tazminat Miktarı Neye Göre Belirlenir?
Yargıtay tarafından benimsenen sistem, genellikle somut olayın özellikleri, mağdurun yaşadığı duygusal acı ve ıstırap, hakaretin ciddiyeti, olayın kamusal etkisi gibi faktörleri göz önüne alarak hakkaniyete uygun bir şekilde karar vermek üzerine kurulmuştur.
Hakaret Suçu Nedeniyle Manevi Tazminat Yargıtay Kararları
Yargıtay 4. Hukuk Dairesi E. 2015/1191 K. 2015/2595
Dava, kişilik haklarına saldırı nedeniyle uğranılan manevi zararın ödetilmesi istemine ilişkindir. Yerel mahkemece zamanaşımı nedeniyle davanın reddine dair verilen karar, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı, davalının 16/10/2008 tarihli Fatih 3. Sulh Hukuk Mahkemesi’ndeki 2008/777 esas sayılı dosyada verdiği cevap dilekçesinde “… bir örgütün mensubudur… bahse konu örgüt…bu örgüt mensupları…bir kısım örgüt mensubu.. altı örgüt mensubu ki birisi bu davayı açandır … ” sözleriyle hakaret ettiğini belirterek manevi tazminat istemiştir.
Davalı süresinde zamanaşımı def’inde bulunmuş ve davanın reddini istemiştir. Mahkemece; açılan bir ceza davası bulunmadığı, 16/10/2008 tarihinden itibaren dava tarihi olan 21/10/2013 tarihine kadar Borçlar Kanunu’nun 60/1 maddesindeki bir yıllık zamanaşımı süresinin dolduğu gerekçesiyle istem zamanaşımı nedeniyle reddedilmiştir.
Dava konusu cevap dilekçesinin tarihi 16/10/2008’dir. Davacı, bu cevap dilekçesi ile davalının kendisine hakaret ettiğini ileri sürmektedir. Hakaret suçu olay tarihinde yürürlükte bulunan 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 125. maddesi kapsamında olup aynı Kanun’un 66/e maddesi uyarınca ceza zamanaşımı süresi 8 yıldır. Borçlar Kanunu’nun 60/2 maddesinde eylem suç teşkil ettiği takdirde ceza (uzamış) zamanaşımının uygulanacağı ifade edilmiştir. Tazminat davasında uzamış (ceza) zamanaşımının uygulanabilmesi için mutlaka bir ceza davası açılmış olması veya mahkumiyet kararının bulunması gerekmez. Bu nedenle dava 21/10/2013 tarihinde açıldığına göre 8 yıllık ceza zamanaşımı süresinin dolmadığı anlaşıldığından işin esasının incelenip varılacak sonuca göre karar verilmesi gerekir. Bu husus gözetilmeden davanın zamanaşımı nedeniyle reddine karar verilmiş olması bozmayı gerektirmiştir
Site içeriği ve site içerisinde paylaşılan makalelerin her hakkı Minval Hukuk & Danışmanlık Bürosuna aittir.0 543 156 10 06
info@minvalhukuk.com
Kızılırmak Mahallesi Dumlupınar Bulvarı YDA Center Kat:10 Daire:417 Çukurambar Çankaya/ANKARA