- Minval Hukuk
- Ceza Hukuku
- 20 Mayıs 2024
Yargıtay 11. Ceza Dairesi E. 2021/41611 K. 2024/1936 T. 20.2.2024
DAVA : Sanıklar hakkında kurulan hükümlerin; karar tarihi itibarıyla 6723 Sayılı Kanun’un 33. maddesiyle değişik 5320 Sayılı Kanun’un 8. maddesi gereği yürürlükte bulunan 1412 Sayılı Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu’nun 305. maddesi gereği temyiz edilebilir olduğu, karar tarihinde yürürlükte bulunan 5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 260. maddesinin birinci fıkrası gereği temyiz edenlerin hükümleri temyize hak ve yetkilerinin bulunduğu, 1412 Sayılı Kanun’un 310. maddesi gereği temyiz isteklerinin süresinde olduğu, aynı Kanun’un 317. maddesi gereği temyiz isteklerinin reddini gerektirir bir durumun bulunmadığı yapılan ön inceleme neticesinde tespit edilmekle, gereği düşünüldü:
KARAR : I. HUKUKİ SÜREÇ
1. İlk Derece Mahkemesi’nin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen incelemeye konu kararı ile;
a-) Sanık … hakkında kamu görevlisinin resmi belgede sahteciliği suçundan, 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 204. maddesinin ikinci fıkrası, 62 ve 53. maddeleri uyarınca 2 yıl 6 ay hapis cezası ile cezalandırılmasına ve hak yoksunluklarına,
b-) Sanıklar hakkında ihaleye fesat karıştırma suçundan 5271 Sayılı Kanun’un 223. maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendi uyarınca beraatlerine,
Karar verilmiştir.
2. Dava dosyası, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığınca tanzim olunan, 15.02.2018 tarihli ve 2015/230754 sayılı, hükümlerin onanması görüşlü Tebliğname ile Daireye tevdi edilmiştir.
II. TEMYİZ SEBEPLERİ
1. Katılan Hazine ve … vekillerinin temyiz istemleri; ihaleye fesat karıştırma suçunun unsurlarının oluştuğuna, suçun sübut bulduğuna ve bu suç yönünden verilen kararın usul ve yasaya aykırı olduğuna,
2. Sanık … müdafiinin temyiz istemi; ilanın yapıldığına, suça konu tutanağın gerçeği yansıttığına, sahtecilik suçunun unsurlarının oluşmadığına, ilanın ihalenin geçerlilik şartı olmadığına, mahkumiyet kararının bozulması gerektiğine,
İlişkindir.
III. OLAY VE OLGULAR
1. Suç tarihinde E…Köyü Muhtarı olan sanık … ile aynı köyde aza olan kardeşi sanık …’in, mülkiyeti Hazineye ait olan ve köy sınırları içinde bulunan iki adet taşınmazın idare tarafından yapılan ihale sürecinde, idarenin köy muhtarlığına ilan edilmesi için gönderdiği taşınmaz satışına ilişkin ilan metnini köyde ilan etmemelerine rağmen, muhtar ve aza sıfatı ile ilan edilmiş gibi 14.11.2013 tarihli tutanağı düzenledikleri, sanık …’in böylece köyden diğer isteklilerin ihaleye katılmasını engelleyip ihaleye sadece sanık …’in katılıp kazanmasını ve taşınmazların sanık … adına tescil edilmesini sağlamak suretiyle ihaleye fesat karıştırma suçu ile kamu görevlisinin resmi belgede sahteciliği suçunu işlediği, sanık …’in ise, ihale katılımcıları ile ihale öncesinde konuşup anlaşarak onların ihaleye katılmamasını sağlamak suretiyle ihaleye fesat karıştırma suçunu işlediğinin iddia edildiği anlaşılmaktadır.
2. Mahkemece yapılan yargılamada; ihaleye fesat karıştırma suçunun özgü suç olduğu, suçun kurul halinde çalışan ihale komisyonu/kurulu tarafından işlenebileceği, suça konu olayda ise, teknik anlamda ihale komisyonunun bulunmaması nedeniyle işlenemez suç olduğu gerekçesiyle sanıkların ihaleye fesat karıştırma suçundan ayrı ayrı beraatlerine; sanık …’in taşınmazların ihale işlemleri ile ilgili olarak Erzincan Defterdarlığı Milli Emlak Müdürlüğü tarafından tanzim edilen ihale ilanının, ilan panosuna 20.10.2013’te asılıp 14.11.2013’te indirildiğine ilişkin, kardeşi aza Z.’in de imzasını içerir 14.11.2013 tarihli tutanağı düzenleyip İl Defterdarlığı’na sunması eylemi yönünden, köy sakinleri olan katılan ve tanık beyanlarına göre, ihaleye ilişkin bir ilanın yapılmamış olduğunun ortaya çıkması, bir kısım tanıkların ihale olacağından haberdar olduklarını fakat ilan yapılmadığı için giremediklerini beyan etmeleri, ihaleyi gördüğünü beyan eden tanıkların ise yetersiz ve muğlak beyanlarda bulunmaları, ihaleye tek alıcı olarak muhtarın kardeşi aynı zamanda tutanak mümzisi aza Z.’in katılması ve ihale ilanındaki muayyen bedellerden 50 TL’lik cüz’i farkla gayrimenkulleri satın alması hususları bir bütün olarak dikkate alındığında, sanık …’in ilan yapılmamakla beraber ilanın yapıldığına ilişkin sahte tutanak düzenlemek suretiyle kamu görevlisinin resmi belgede sahteciği suçunu işlediği kabul edilerek temyiz incelemesine konu hükümlerin kurulduğu anlaşılmıştır.
3. Sanıkların ilanın köy okuluna asıldığına, düzenlenen tutanağın gerçeğe uygun olduğuna yönelen savunmaları, katılanların oluşa uygun beyanları, katılan ve sanık anlatımlarını doğrulayan tanık beyanları, 14.11.2013 tarihli tutanak örneği, ihaleye ilişkin belgeler, tapu kayıt örnekleri, ön inceleme raporu, Erzincan İl İdare Kurulu’nun soruşturma izni verilmemesine ilişkin kararı, … Bölge İdare Mahkemesi’nin soruşturma izni verilmesine ilişkin kararı, sanıklara ait adli sicil kaydı ve diğer delillerin dosya arasında olduğu tespit edilmiştir.
IV. GEREKÇE
5237 Sayılı Kanun’un 235. maddesinde ihaleye fesat karıştırma halleri yasa koyucu tarafından tahdidi olarak sayılmış olup maddede sayılan seçimlik hareketlerin ya da faillik durumunun genişletilmesinin anılan Kanun’un 2. maddesindeki kanunilik ilkesine aykırılık teşkil edeceği, her ne kadar bir kısım öğretide özgü suç olarak kabul edilmese de, madde metni gerekçesiyle birlikte incelendiğinde; ikinci fıkranın (a) ve (b) bentlerinde sayılan hallerde ihale sürecinde görev alan ilgili görevlilerin, (d) bendinde belirtilen halde ise, ihaleye katılan ya da katılmak isteyen kişilerin suçun faili olabileceği, dolayısıyla söz konusu suçun özel faillik niteliği taşıyan kimselerce işlenebileceğinde bir tereddüt bulunmadığı, bu itibarla 5237 Sayılı Kanun’un 40. maddesinin ikinci fıkrasına göre özgü suç niteliğinde olan ve ihale sürecinde görev alan kamu görevlileri ile ihaleye katılan veya katılmak isteyen kişiler tarafından işlenebilen ihaleye fesat karıştırma suçunun bu niteliği dikkate alındığında; köy muhtarı ve azası olan sanıkların ihaleye ilişkin ilanın defterdarlık tarafından yayınlanması amacıyla kendilerine gönderilmesi üzerine bu talebi yerine getirmedikleri halde ilan etmiş gibi tutanağa bağladıkları, daha sonra ise, sanık …’in ihaleye bizzat girerek kazandığının anlaşılması, sanık … yönünden ayrıca ihaleye katılmak isteyenler ile anlaşma yaptığının iddia edilmesi ve sanık … hakkında aynı gün temyiz incelemesi yapılan Erzincan 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nin 2015/115 Esas ve 2015/163 Karar sayılı dosyasında kamu görevlisinin resmi belgede sahteciliği suçundan kamu davasının açılmış olduğunun anlaşılması karşısında, gerçeğin ve suçun unsurlarının kuşkuya yer bırakmayacak şekilde tespiti bakımından; öncelikle, aralarında bağlantı bulunan anılan dosya ile eldeki dosyanın birleştirilmesi, ihalenin köyde ilanının gerekip gerekmediği ile sanıkların bu ilanı yapma görev ve yükümlülüklerinin bulunup bulunmadığının araştırılması, sanık …’in ihaleye katılmak isteyen kişiler ile anlaşma yapıp yapmadığı hususunda sanığın ve tanığın beyanlarına başvurulması, ihale nedeniyle idarenin bir zararının bulunup bulunmadığının tespit edilmesi ve belgede sahtecilik suçlarında aldatma yeteneğinin bulunup bulunmadığının takdiri hakime ait olduğundan, sahteciliğe konu belgenin duruşmaya getirtilerek aldatıcılık niteliği hususunda incelenip özelliklerinin duruşma tutanağına yazılması ve denetime olanak verecek şekilde dosya içine konulmasından sonra sanıkların eylemlerinin bir bütün halinde görevi kötüye kullanma suçunu oluşturup oluşturmadığı da gerekçeleriyle birlikte tartışılarak sanıkların hukuki durumlarının belirlenmesi gerektiği gözetilmeden eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde hükümler kurulması, hukuka aykırı bulunmuştur.
SONUÇ : Gerekçe bölümünde açıklanan nedenlerle İlk Derece Mahkemesi’nin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen incelemeye konu kararına yönelik katılan Hazine vekili, katılan … vekili ve sanık … müdafiinin temyiz istekleri yerinde görüldüğünden hükümlerin, 1412 Sayılı Kanun’un 321. maddesi gereği, Tebliğname’ye aykırı olarak, oybirliğiyle BOZULMASINA,
Dava dosyasının, Mahkemesine gönderilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına TEVDİİNE, 20.02.2024 tarihinde karar verildi.
KARAR ÖZETİ
Sanıklar hakkında ihaleye fesat karıştırma suçundan beraatlerine; kamu görevlisinin resmi belgede sahteciliği suçundan mahkumiyetlerine karar verilen kamu davasında katılan vekillerinin temyiz istemleri; ihaleye fesat karıştırma suçunun unsurlarının oluştuğuna ve bu suç yönünden verilen kararın usul ve yasaya aykırı olduğuna, sanık müdafiinin temyiz istemi; ilanın yapıldığına, suça konu tutanağın gerçeği yansıttığına, sahtecilik suçunun unsurlarının oluşmadığına, ilanın ihalenin geçerlilik şartı olmadığına, mahkumiyet kararının bozulması gerektiğine ilişkindir. Yargıtay 11. Ceza Dairesi, ihalenin köyde ilanının gerekip gerekmediği ile sanıkların bu ilanı yapma görev ve yükümlülüklerinin bulunup bulunmadığının araştırılması, sanığın ihaleye katılmak isteyen kişiler ile anlaşma yapıp yapmadığı hususunda sanığın ve tanığın beyanlarına başvurulması, ihale nedeniyle idarenin bir zararının bulunup bulunmadığının tespit edilmesi gerektiği gerekçesiyle kararı bozmuştur.
KONU ÖZETİ
TCK’nın 235.maddesine göre; kamu kurumu veya kuruluşları adına yapılan mal veya hizmet alım veya satımlarına ya da kiralamalara ilişkin ihaleler ile yapım ihalelerine fesat karıştıran kişi, üç yıldan yedi yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır…
Şu hallerde ihaleye fesat karıştırılmış sayılır:
a) Hileli davranışlarla;
1. İhaleye katılma yeterliğine veya koşullarına sahip olan kişilerin ihaleye veya ihale sürecindeki işlemlere katılmalarını engellemek,
2. İhaleye katılma yeterliğine veya koşullarına sahip olmayan kişilerin ihaleye katılmasını sağlamak,
3. Teklif edilen malları, şartnamesinde belirtilen niteliklere sahip olduğu halde, sahip olmadığından bahisle değerlendirme dışı bırakmak,
4. Teklif edilen malları, şartnamesinde belirtilen niteliklere sahip olmadığı halde, sahip olduğundan bahisle değerlendirmeye almak.
b) Tekliflerle ilgili olup da ihale mevzuatına veya şartnamelere göre gizli tutulması gereken bilgilere başkalarının ulaşmasını sağlamak.
c) Cebir veya tehdit kullanmak suretiyle ya da hukuka aykırı diğer davranışlarla, ihaleye katılma yeterliğine veya koşullarına sahip olan kişilerin ihaleye, ihale sürecindeki işlemlere katılmalarını engellemek.
d) İhaleye katılmak isteyen veya katılan kişilerin ihale şartlarını ve özellikle fiyatı etkilemek için aralarında açık veya gizli anlaşma yapmaları.
İhaleye fesat karıştırma suçunun;
a) Cebir veya tehdit kullanmak suretiyle işlenmesi hâlinde temel cezanın alt sınırı beş yıldan az olamaz. Ancak, kasten yaralama veya tehdit suçunun daha ağır cezayı gerektiren nitelikli hâllerinin gerçekleşmesi durumunda, ayrıca bu suçlar dolayısıyla cezaya hükmolunur.
b) İşlenmesi sonucunda ilgili kamu kurumu veya kuruluşu açısından bir zarar meydana gelmemiş ise, bu fıkranın (a) bendinde belirtilen hâller hariç olmak üzere, fail hakkında bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.
İhaleye fesat karıştırma dolayısıyla menfaat temin eden görevli kişiler, ayrıca bu nedenle ilgili suç hükmüne göre cezalandırılırlar.
Bu hükümler, kamu kurum veya kuruluşları aracılığı ile yapılan artırma veya eksiltmeler ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, kamu kurum veya kuruluşlarının ya da kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının iştirakiyle kurulmuş şirketler, bunların bünyesinde faaliyet icra eden vakıflar, kamu yararına çalışan dernekler veya kooperatifler adına yapılan mal veya hizmet alım veya satımlarına ya da kiralamalara fesat karıştırılması halinde de uygulanmaktadır.