- Akıllı Kanser İlaç Türleri, Kanser tedavisinde kullanılan ilaç bedelleri SGK tarafından nasıl karşılanır, endikasyon dışı ilaç başvurusu nasıl yapılır, kanser tedavisinde kullanılan kanser ilaçları, kanser ilaç fiyatları, kişiye özel immünoterapi maliyeti ne kadardır soruları sıkça sorulmaktadır. Bu makalemizde, SGK tarafından ödeme kapsamına alınmayan akıllı ilaçlar nedeniyle hukuki yollar ve dava süreçler anlatılacaktır.
İçerik Başlıkları
Akıllı Kanser İlaç Türleri
Akıllı İlaç Nedir?
Kanser hücrelerinin büyüme ve gelişimini ya da yayılım göstermesini önlemeye yönelik ilaçlara akıllı ilaç denilmektedir. Başka bir deyişle akıllı ilaçlar, kanser hücrelerinin kontrolsüz çoğalmasını ve yayılmasını önlemek için modern tıp tarafından tasarlanmış, doğrudan hedefe yönelik tedavi için en önemli araçlardan biridir.
Akıllı İlaç Hangi Alanlarda Kullanılır?
Akıllı ilaçlar birçok tedavi yönteminde kullanılmakla birlikte esasında; kanser tedavisi, akciğer kanseri tedavisi, prostat kanseri tedavisi, kolon kanseri tedavisi, meme kanseri tedavisi, rahim kanseri tedavisi, bağırsak kanseri tedavisi, cilt kanseri tedavisi, pankreas kanseri tedavisi rahim ağzı kanseri tedavisi, beyin tümörü tedavisi, ışın tedavisi, lösemi tedavisi, akciğer kanser tedavisi gibi alanlarda kullanılmaktadır.
Akıllı İlaç Türleri Nelerdir?
Modern tıbbın kanser tedavisinde ürettiği çok fazla ilaç olmakla birlikte başlıca akıllı ilaç türlerini şu şekilde sıralayabiliriz;
- Pembrolizumab etken maddeli Keytruda,
- Trastuzumab etken maddeli Herceptin,
- Bevasizumab etken maddeli Altuzan,
- Niraparib etken maddeli Zejula,
- Nivolumab etken maddeli Opdivo,
- Rituximab etken maddeli Mabthera,
- Atezolizumab etken maddeli Tecentriq,
- Trastuzumab-deruxtecan etken maddeli Enhertu ilaçlardır.
Akıllı İlaçları SGK Öder Mi?
Akıllı ilaçlarla tedavide kullanılan ilaçların bedelleri SGK tarafından karşılanmamaktadır. Herhangi bir ilacın SGK tarafından karşılanabilmesi için o ilacın SGK’nın geri ödeme listesinde, yani Sağlık Uygulama Tebliği’nde (SUT) yer alması gereklidir. Ancak bir ilaç SUT’ta yer alsa bile, SGK tarafından karşılanabilmesi için belirli kriterlere ve şartlara tabi olabilir. Bu kriterler makalemizin ilerleyen bölümlerinde açıklanmıştır. Bununla birlikte bir akıllı ilacın SGK geri ödeme listesinde yer almaması dava açmaya engel değildir. Başka bir deyişle kanser tedavisinde kullanılan ilaç SGK geri ödeme listesinde değil ise buna karşı dava açılarak karşılıksız temini sağlanmaktadır.
Kanser İlaçlarına Karşı Dava Yolu
Kanser ilaçlarına karşı dava yolu ile SGK’nın karşılamadığı bir ilacın bedelinin ödenmesinin, hasta için bir hak niteliğinde olması sağlanır. Bu durumun sağlanması ise bazı şartlara ve aşamalara bağlıdır. Buna göre;
- İlaç Kullanım Hakkı Olması : İlaç kullanım hakkı, hekim tarafından hastanın kanser tedavisi için kullanılacak ilacın belirlenmesini ifade eder. Daha sonra tedaviye başlanabilmesi için Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu’na (TİTCK) endikasyon dışı ilaç kullanım başvurusu yapılması ve onay alınması gerekmektedir. Neticede hekimin reçete ettiği ilacın eczaneden ücretsiz bir şekilde temin edilememesi durumunda SGK’ya başvuru aşamasına geçilir.
- SGK Başvurusu Yapılması: Hastalar SGK’yı durumdan haberdar etmek amacıyla, ilacın kullanılmaya başlanmadan önce veya başlandıktan sonra, önceden ödenmiş olan ilaç bedellerinin SGK tarafından iade edilmesi ve bundan sonraki tedavi sürecinde kullanılacak ilaç bedellerinin SGK tarafından karşılanması talepleriyle Kuruma başvuruda bulunmalıdır.
- İmmünoterapinin Zorunlu ve Tıbba Uygun Olarak Kullanılması: Eğer bu başvuru SGK tarafından reddedilirse, sürecin son adımı olan “Kurum İşleminin İptali ve İlaç Temini” davası açılmalı; sigortalının durumuna göre iş/idare mahkemelerinde açılacak olan davada, SGK’ya yapılan başvurunun reddinin iptali ve hastanın tedavi süresince ilaçlarının ödenmesi taleplerinin yanı sıra, yargılama süresince hastanın ilaca erişiminde oluşabilecek mağduriyeti önlemek amacıyla ihtiyati tedbir talebinde de bulunulmalıdır.
Dolayısıyla yargılama sonucu beklenerek alınacak olumlu bir kararın ardından hastanın tedavi sürecinde kullanacağı ilaçlar/bedelleri SGK tarafından karşılanmaktadır.
Kanser Tedavisinde Kullanılan Akıllı İlaçlar
Kanser tedavisinde kullanılan akıllı ilaçlardan bazıları Trastuzumab etken maddeli Herceptin, Bevasizumab etken maddeli Altuzan, Niraparib etken maddeli Zejula, Nivolumab etken maddeli Opdivo, Pembrolizumab etken maddeli Keytruda, Atezolizumab etken maddeli Tecentriq vs. ilaçlardır.
Kemoterapi İlaçları Nelerdir?
Kemoterapi genellikle ilaçlar aracılığıyla kanser hücrelerini yok etmeyi veya kontrolsüz çoğalmalarını durdurmayı amaçlayan bir tıbbi tedavi yöntemidir. Kemoterapide kullanılan bir çeşit ilaç olabileceği gibi birden çok ilacın karıştırılarak hastaya uygulanması da mümkündür. Yaygın kemoterapi ilaçları sınıfları aşağıdaki gibidir;
- Alkile Edici Ajanlar,
- Antimetabolitler,
- Topoisomeraz İnhibitörleri,
- Vinca Alkaloidleri,
- Antrasiklinler,
- Sitotoksik Antibiyotikler,
- Hormonal Ajanlar,
- Targeted Therapy (Hedefe Yönelik Tedavi) İlaçları
Akıllı İlacın Yan Etkileri Nelerdir?
Akıllı ilacın yan etkileri, kanser tedavisinde uygulanan klasik kemoterapi gibi tedavi yöntemlerine kıyasla daha azdır ancak akıllı ilaçların da hastadan hastaya göre yan etkilerinin görülmesi olasıdır. Bunlardan bazıları, yüksek tansiyon, cilt reaksiyonları (kuruluk, kızarıklık, döküntü), kan pıhtılaşması, yaraların geç iyileşmesi, sindirim ve bağışıklık sistemi problemleri, karaciğer fonksiyonlarında bozukluk vb.dir.
Kanser Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Başlıca kanser tedavi yöntemleri; Beyin Tümörü Tedavisi, Radyoterapi Tedavisi, Pankreas Kanseri Tedavisi, Işın Tedavisi, Akciğer Kanser Tedavisi, Rahim Ağzı Kanseri Tedavisi, Lösemi Tedavisi, Cilt Kanseri Tedavisi, Meme Kanseri Tedavisi, Kolon Kanseri Tedavisi olarak sayılabilir.
Beyin Tümörü Tedavisi
Beyin tümörü tedavisinde, tümörün türü, büyüklüğü, konumu ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak çeşitli yöntemler kullanılır. Beyin tümörü tedavisi genellikle cerrahi müdahale (ameliyat), radyoterapi (dış radyoterapi ve iç radyoterapi), kemoterapi, hipertermi, immünoterapi ve hedefe yönelik tedaviyi (targeted therapy) içerir.
Radyoterapi Tedavisi
Işın tedavisi olarak da bilinen radyoterapi, yüksek dozdaki radyasyon enerjisi sayesinde kanser hücrelerini yok etmeyi veya büyümelerini kontrol altına almayı amaçlayan bir tıbbi tedavi yöntemidir. Radyoterapide temel amaç, zararlı hücrelerin yok edilmesi esnasında yararlı hücrelerin olduğu gibi korunmasıdır.
Pankreas Kanseri Tedavisi
Pankreas kanseri tedavisinde, tümörün türü, büyüklüğü, konumu ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişik yöntemler kullanılır. Pankreas kanseri tedavisinde genellikle cerrahi müdahale (ameliyat), radyoterapi (dış radyoterapi ve iç radyoterapi), kemoterapi ve hedefe yönelik tedavi (targeted therapy) yöntemleri kullanılır.
Işın Tedavisi
Işın tedavisi, bir diğer ifadeyle radyasyon tedavisi, yüksek dozdaki radyasyon enerjisinin kanser hücrelerinin yok edilmesinde veya hücrelerin büyümelerinin kontrol altına alınmasında kullanılan bir tıbbi tedavi yöntemidir.
Akciğer Kanser Tedavisi
Akciğer kanseri tedavisinde öncelik olarak cerrahi müdahaleden (ameliyat) yararlanılmakla birlikte radyoterapi (dış radyoterapi ve iç radyoterapi), kemoterapi ve hedefe yönelik tedavi (targeted therapy) yöntemleri de kullanılmaktadır. Bu 4 tür tedavi yaklaşımlarının hastalığın seyrine ve hastanın durumuna bağlı olarak farklı kombinasyonlar şeklinde birlikte kullanılması da mümkündür.
Rahim Ağzı Kanseri Tedavisi
Rahim ağzı kanseri tedavisinde öncelik olarak cerrahi müdahaleden (ameliyat) yararlanılmakla birlikte radyoterapi (dış radyoterapi ve iç radyoterapi), kemoterapi ve hedefe yönelik tedavi (targeted therapy) seçenekleri de bulunmaktadır.
Lösemi Tedavisi
Lösemi tedavisinde genellikle kullanılan temel tedavi yaklaşımları şunlardır; kemoterapi, radyoterapi, kemik iliği veya kök hücre nakli, car t cell tedavisi, hedefe yönelik tedavi (targeted therapy) (gen terapisi, biyolojik ajanlar, immunoterapi), destekleyici tedaviler (ağrı yönetimi, kan transfüzyonları, anti-enfektif tedaviler ve diğer destekleyici önlemler).
Cilt Kanseri Tedavisi
Cilt kanseri tedavisinde temel yöntem cerrahi tedavi (ameliyat) olup, bununla birlikte, kemoterapi, kriyoterapi, topikal tedaviler, immunoterapi ve radyoterapi gibi tedavi seçenekleri de tek başına ya da kombinasyon halinde kullanılabilmektedir. Her kanser hastalığı gibi cilt kanserinde de izlenecek uygun tedavi yöntemi, kanserin türü, gelişim seyri ve hastanın sağlık durumuna göre belirlenmektedir.
Meme Kanseri Tedavisi
Meme kanseri tedavisi, kanserin türü, evresi, hastanın genel sağlık durumu ve diğer faktörlere bağlı olarak çeşitli yöntemleri içerebilir. Meme kanseri tedavisinde kullanılan temel yöntemler şunlardır; cerrahi tedavi (ameliyat, mastektomi), radyoterapi, kemoterapi (ilaç tedavisi), hormonoterapi (hormon tedavisi), hedefe yönelik tedaviler (targeted therapy), immünoterapi.
Kolon Kanseri Tedavisi
Kolon kanseri tedavisinde öncelik olarak cerrahi müdahaleden (kolektomi, anastomoz, kolostomi, metastazektomi) yararlanılmakla birlikte radyoterapi (dış radyoterapi ve iç radyoterapi), kemoterapi, immünoterapi ve hedefe yönelik tedavi (targeted therapy) yöntemleri de kullanılmaktadır.
Prostat İlacı
Bazı yaygın prostat ilaçları şunlardır; alfa blokerler (tamsulosin, alfuzosin, doxazosin vb.), 5-alfa redüktaz inhibitörleri (finasterid ve dutasterid), anti-kolinerjik grubu ilaçlar, fosfodiesteraz tip 5 inhibitörleri.
Endikasyon Dışı İlaç Başvurusu
Endikasyon dışı ilaç, başlıca amacı kanser tedavisi olmayan veya özel olarak kanser türleri için geliştirilmemiş olan ancak yine de hastalığın iyileşmesine yardımcı olduğu kanıtlanmış ilaçların, Türkiye’de resmi olarak onaylanmış kullanım amaçlarının dışında kullanımını ifade eder.
Sürecin ilk adımını, hekim tarafından hastanın kanser tedavisi için kullanılacak ilacın belirlenmesi oluşturur. Daha sonra tedaviye başlanabilmesi için Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu’na (TİTCK) endikasyon dışı ilaç kullanım başvurusu yapılması gerekmektedir. Bu başvuruyu da yine ilgili hekim gerçekleştirebilmekte, hasta veya vekili(avukatı) tarafından da yapabilmektedir.
TİTCK, SGK’nın ödeme listesinde olmayan ilaçlara ilişkin yapılan başvuruları genellikle olumsuz sonuçlandırmaktadır. Bununla birlikte endikasyon dışı ilaç kullanımı için başvuru yapmak bir zorunluluk olmasa da başvuru onayının alınması, sonrasında SGK’ya karşı açılacak davada ihtiyati tedbir kararının alınması bakımından kolaylık sağlar.
Kanser İlacı İçin SGK’ya Başvuru
Hekim tarafından önerilen ilacın eczaneden ücretsiz bir şekilde temin edilememesi durumunda dava açılmadan önce ikinci aşamaya geçilir. İkinci aşamada, hastalar, ilacın kullanılmaya başlanmadan önce veya başlandıktan sonra, önceden ödenmiş olan ilaç bedellerinin SGK tarafından iade edilmesi ve bundan sonraki tedavi sürecinde kullanılacak ilaç bedellerinin SGK tarafından karşılanması talepleriyle SGK’ya başvuruda bulunmalıdır. Bu başvuru, Sosyal Güvenlik Kurumu İlaç Geri Ödeme Yönetmeliği ve Sosyal Güvenlik Kurumu İlaç Geri Ödeme Başvurularına İlişkin Usul ve Esaslara uygun olarak yapılmalıdır.
Başvuru, bu ilacı denetleyen SGK’nın ilgili birimine iletilir. İncelemenin ardından ilacın Bedeli Ödenen İlaç Listesi’nde yer almadığı veya kanser türünün Sağlık Uygulama Tebliği’nde (SUT) belirtilen tanılardan biri olmadığı gibi nedenlerle genellikle olumsuz sonuçlandırılır. Başvurunun reddedilmesinin/yasal sürenin geçirilmesinin ardından SGK’ya karşı dava açılma sürecine girilir.
SGK’ya Karşı İhtiyati Tedbir Talepli Dava Açılması
Eğer SGK’ya yapılan başvuru reddedilirse, sürecin son adımı olan “Kurum İşleminin İptali – İlaç Temini” davası açılmalı; sigortalının durumuna göre iş/idare mahkemelerinde açılacak olan davada, SGK’ya yapılan başvurunun reddinin iptali ve hastanın tedavi süresince ilaçların ödenmesi taleplerinin yanı sıra, yargılama süresince hastanın ilaca erişiminde oluşabilecek mağduriyeti önlemek amacıyla ihtiyati tedbir talebinde de bulunulmalıdır. Bu şekilde, yargılama süreci devam ederken hastanın ilaca erişim sorunu yaşamasının önüne geçilmiş olur.
Fakat dikkat edilmelidir ki, mahkemenin ihtiyati tedbir talebini kabul etmesi davayı kabul edeceği anlamına gelmemektedir. Dolayısıyla tedbir kararı alındıktan sonra ilaçlar mahkemenin verdiği tedbir kararı ile birlikte SGK tarafından temini sağlanmakta olup dava sürecinden önce bedelini ödeyerek alınan ilaçların bedelleri ise ancak yargılama sonucu beklenerek alınacak olumlu bir kararın ardından hastanın tedavide kullandığı ilaç bedelleri SGK tarafından ödenmektedir. Bunun için de SGK’ya bir dilekçe yazılarak (ve buna mahkemenin kararı da eklenerek) lehe kararın uygulatılması gerekmektedir.
Kararın aleyhe olması halinde ise olağan hukuk yolları tüketildikten sonra AYM ve iç hukuk yolları tüketildikten sonra AİHM’e YAŞAM HAKKI öne sürülerek başvurulabilir. Sonuç olarak; SGK’nın ödemediği bir ilacın bedelinin ödenmesinin hasta için bir hak niteliğinde olmasının;
- Hastanın ilaç kullanım hakkı olması,
- Modern tıbba göre gelişmiş en faydalı ilaç olması,
- SGK başvurusu yapılması
- İmmünoterapinin zorunlu ve tıbba uygun olarak kullanılması, şartları ile sağlandığını söylemek mümkündür.
Kanser İlaçlarını SGK Karşılıyor mu?
Yukarıda açıklanan özelliklerine rağmen, akıllı ilaçlarla tedavide kullanılan ilaçların bedelleri SGK tarafından karşılanmamaktadır. Herhangi bir ilacın SGK tarafından karşılanabilmesi için o ilacın SGK’nın geri ödeme listesinde, yani Sağlık Uygulama Tebliği’nde (SUT) yer alması gereklidir. Ancak bir ilaç SUT’ta yer alsa bile, SGK tarafından karşılanabilmesi için belirli kriterlere ve şartlara tabi olabilir.
Örneğin, ilacın belirli bir kanser türünün tedavisinde kullanılması veya hastanın belirli tedavileri almış veya almamış olması gibi belirli şartlar ilaç ödemesinin kabul edilmesi için gerekebilir. Bu nedenle, bir ilacın SUT’ta yer alması, her kanser hastası için otomatik olarak SGK tarafından karşılanacağı anlamına gelmez. Her hasta ve tedavi durumu özeldir ve SGK tarafından sağlanacak ödeme, hasta ve tedavi koşullarına bağlı olarak değişebilir.
Kişiye Özel İmmünoterapi Ne Demek?
Kanserle mücadelede akıllı ilaç da denilen immünoterapiler, biyolojik bir tedavi olup kanser hücrelerini doğrudan hedef almaktan ziyade, hastanın bağışıklık sistemini güçlendirmeye ve sistemin görevini yerine getirmesini teşvik etmeye çalışırlar.
Gün geçtikçe daha fazla kanser türünün tedavisi için etkili olduğu gösterilen immünoterapiler, Türkiye’de şu an için cilt kanseri malign melanom, böbrek kanseri ve belirli lenfoma alt tipleri gibi kanserlerin tedavisinde kullanımı onaylanmıştır.
İmmünoterapi Maliyeti
Kişiye özel immünoterapinin maliyeti, tedavinin türüne, ilacın kullanım sıklığına, hastanın özel durumuna ve kullanılan ilaca göre değişmekle birlikte bu tedavinin maliyeti, geleneksel tedavilerden çok daha yüksektir. 2024 yılında, kişiye özel immünoterapinin maliyeti, yıllık ortalama 100.000,00 ila 1,5 milyon dolar arasındadır. Bazı ilaçlar için bu maliyet daha da yüksek olabilir. Örneğin, Enhertu adlı ilacın bir kürü ortalama 2.678,66 Euro tutmaktadır. Bu ilaçla 12 kürlük bir tedavi ise yıllık ortalama 32.160 Euro bedelinde olup buna karşılık güncel TL kuruna göre ise 928.316,41 TL masraf çıkmaktadır.
Kişiye Özel İmmünoterapinin Maliyetinin Yüksek Olmasının Nedenleri
Bu yöntemin yeni olmasının yanı sıra yüksek maliyetin başlıca nedenleri şunlar olabilir:
- Bireysel Tedavi Planı: İmmünoterapi, hastanın bağışıklık sistemini kansere karşı özelleştirilmiş bir şekilde uyarır. Bu da daha fazla çalışma ve analiz gerektirir.
- Laboratuvar Çalışmaları: Kişiye özel immünoterapi, hastanın kanser hücreleri ve bağışıklık sistemi üzerindeki etkilerini değerlendirmek için yapılan laboratuvar çalışmalarını içerir.
- Teknolojik Gelişmeler: İmmünoterapinin kişiye özel hale getirilmesinde kullanılan teknolojik gelişmeler ve biyoteknolojik yöntemler yüksek maliyetlidir.
- Üretim Süreci: İmmünoterapi ilaçları, bireysel tedavi planlarına göre üretilir.
- Regülasyon ve Onay Süreçleri: İmmünoterapi ilaçlarının geliştirilmesi, düzenleyici kuruluşların zaman alan, sıkı denetim ve onay süreçlerine tabidir.
- Nadir Kanser Tipleri: Kişiye özel immünoterapi genellikle nadir kanser tipleri veya nadir genetik varyasyonlara sahip hastalar için kullanılır. Bu nedenle daha sınırlı bir hasta popülasyonunu hedefler.
Sonuç olarak, kişiye özel immünoterapi yüksek maliyetli bir tedavi seçeneği olabilir, ancak potansiyel olarak hastalar için etkili sonuçlar sağlayabilir.
Kanser Türleri Nelerdir?
Dünya genelinde en yaygın kanser türleri şunlardır:
- Meme Kanseri: Meme dokusunu oluşturan hücrelerin değişime uğraması ve kontrolsüz olarak çoğalmasıyla oluşan tümör sonucu ortaya çıkar.
- Akciğer Kanseri: Özellikle sigara içenler arasında yaygın olan bir kanser türüdür. Normal akciğer dokusundan olan hücrelerin ihtiyaç ve kontrol dışı çoğalmasıyla oluşur.
- Prostat Kanseri: Erkeklerde en yaygın kanser türlerinden biri olan prostat kanseri, prostat bezinde gelişir ve hücrelerin anormal seyiri sonucu tümör yapıları oluşturması ile meydana gelir.
- Kolorektal (Bağırsak) Kanseri: Bu bölgedeki hücrelerin yapılarının bozularak kontrolsüzce büyüyüp çoğalmaları sonucu görülür.
- Mide Kanseri: Mide dokusunda bulunan hücrelerin kontrolsüzce büyümesi ve çoğalmasının sebep olduğu bir hastalıktır.
Diğer kanser türleri ise:
- Cilt Kanseri
- Rahim Kanseri
- Yemek Borusu Kanseri
- Pankreas Kanseri
- Böbrek Kanseri
- Mesane Kanseri
- Lenfoma
- Beyin Tümörleri
- Over Kanseri
- Rahim Ağzı Kanseri
- Karaciğer Kanseri
- Tiroid Kanseri
- Kemik Kanseri
Kanser Hastalarına Devlet Yardım Eder Mi?
Devlet, kanser hastalarına genel olarak aşağıda sıralanan destekleri sunmaktadır.
- Sağlık Sigortası: Bu sigortalar kanser teşhisi, tedavisi ve ilaçlarını içerebilir. Bu kapsamda koruyucu sağlık hizmeti sunulabilir.
- Kamu ve Evde Sağlık Hizmetleri: Kanser teşhisi konan hastalara devlet hastanelerinde olduğu gibi evde sağlık hizmeti de sunulabilir. Evde sağlık hizmeti alan hastaların muayene, tetkik, işlem vb. hizmet bedelleri karşılanabilir.
- İlaç Destekleri: Kanser ilaçları SGK’nın geri ödeme listelerine alınabilir.
- Engelli Maaşları ve Maluliyet Aylığı: Kanser tedavisi gördüğü için çalışamayan hastalara, devlet engelli maaşı bağlayabilir veya sosyal yardımlar sağlayabilir.
- Psikososyal Destek: Kanser hastalarına ve ailelerine psikososyal destek hizmetleri sunulabilir.
- Ulaşım Destekleri: Yol, gündelik ve refakatçi giderleri Sağlık Uygulama Tebliği (SUT) kapsamında karşılanabilir.
İlaç Davalarında Görevli ve Yetkili Mahkeme
SGK Tarafından Karşılanmayan Kanser İlaçları için 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 101. maddesi uyarınca,
- Kanunun 4/a ve 4/b maddelerine göre sigortalı sayılanlar hakkında açılacak dava İş Mahkemelerinde görülür. Başka bir deyişle görevli mahkeme İş Mahkemesidir.
- Kanunun 4/c maddesine göre sigortalı sayılanlar veya Emekli Sandığı‘na bağlı çalışanlar hakkında açılacak davada ise idare mahkemeleri görevlidir.
- Yetkili mahkeme ise, SGK’ya yapılan başvuruyu reddeden ilgili şubenin bulunduğu yer iş veya idare mahkemeleridir. Bununla birlikte davanın açılacağı yerde iş mahkemelerinin bulunmaması durumunda asliye hukuk mahkemesi iş mahkemesi sıfatıyla davaya bakar.
Dava Devam Ederken Hastanın Vefat Etmesi
SGK tarafından karşılanmayan kanser ilacına ilişkin dava devam ederken hastanın vefat etmesi durumunda dava konusuz kalmaktadır. Başka bir deyişle davanın konusu tedavi süresince ilaç bedellerinin SGK tarafından karşılanmasıdır. Bu sebeple kanser hastasının vefatı halinde korunmaya değer bir yarar kalmadığından dava konusuz bırakılmaktadır. Şu kadar ki ödenen ilaç bedellerinin iadesi için açılan davalarda durum farklıdır.
Dava Sonunda Yasal Süreçler
Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığına karşı yürütülmüş olan kurum işleminin iptali/akıllı kanser ilacının temini davasında, yargılama sonucu beklenerek alınacak olumlu bir kararın ardından hastanın tedavi sürecinde kullanacağı ilaç bedelleri SGK tarafından karşılanmaktadır. Bunun için SGK’ya bir dilekçe yazılarak (ve buna mahkemenin kararı da eklenerek) lehe kararın uygulatılması gerekmektedir.
Söz konusu dilekçe bir talep evrakı niteliğinde olup içeriğinde, mahkemenin ilacın tedavi süresince ücretsiz ve kesintisiz olarak SGK tarafından karşılanacağına hükmettiğini bildirmekte ve ilacın temininin zorunluluğunu ifade etmektedir. Bu dilekçe ile birlikte hekimin hastaya yazdığı reçetenin asıl sureti de SGK’ya fiziken (elden) sunularak ilaçların bedel ödenmeksizin temini sağlanır.
Bilindiği üzere reçetelerin yazıldıktan itibaren temin edilmesi için belirli bir süresi bulunmaktadır. Bundan dolayı hasta, tedavi süresince reçete edilen her yeni doz akıllı ilaç için bahsedilen üstyazı ile birlikte SGK’ya tekraren başvurur. Böylelikle mahkeme ilamının ibrazı ile birlikte yenilenen başvurular sonucunda hasta, dava yoluyla elde ettiği hakkının icrasını gerçekleştirmiş olur.
Bu süreç, dava süresince alınan akıllı ilaç kürlerinin bedelinin hastaya ödenmesinde de benzer şekilde işler ve bu kez ödenen ilaç bedellerinin hastaya iadesi yine SGK tarafından sağlanır.
Sıkça Sorulan Sorular
Akıllı ilaçların kullanım süresi, hastalığın türüne, evresine ve hastanın tedaviye yanıtına bağlı olarak değişir. Genellikle, tedavi birkaç ay sürebilir ve hastaların durumuna göre düzenli olarak değerlendirilir. Doktor, tedavi sürecini belirlerken hastanın yanıtını ve olası yan etkileri göz önünde bulundurur. Bazı hastalar için tedavi uzun vadeli olabilirken, diğerleri için belirli bir süreyle sınırlı kalabilir.
Akıllı ilaçlar, kanserin erken evrelerinde, ileri evrelerde ve tedavi sonrası tekrar etme riskini azaltmak için kullanılabilir.
Kanser tedavisinde kullanılan hedefe yönelik terapilerdir. Bu ilaçlar, kanser hücrelerinin büyümesini ve yayılmasını engellemek için belirli molekülleri veya genetik hedefleri hedef alır. Akıllı ilaçlar, klasik kemoterapiye göre daha az yan etki ile daha etkili sonuçlar verebilir. Genellikle, kanserin genetik yapısı ve özellikleri dikkate alınarak seçilirler. Örnekleri arasında trastuzumab (Herceptin), pembrolizumab (Keytruda) ve nivolumab (Opdivo) yer alır.
Kapeda , akıllı bir ilaç değildir; bu, bir kemoterapi ajanıdır. Kapeda, özellikle meme ve kolorektal kanser tedavisinde kullanılan, kanser hücrelerinin büyümesini engelleyen bir ilaçtır.
Akıllı ilaçlar, hedefe yönelik kanser türleri, ileri evre veya metastatik kanser hastaları, diğer tedavilere yanıt vermeyen hastalar ve kanserin tekrar etme riski yüksek olan bireylere verilir.
Akıllı ilaçlar genellikle klasik kemoterapi ilaçları kadar saç dökülmesine neden olmaz. Ancak, bazı akıllı ilaçlar yan etkileri arasında saç incelmesi veya dökülmesi gibi durumlar yaşayabilir
Akıllı ilaçların kullanımı sonucunda yaşam süresi, hastanın kanser türüne, evresine, genel sağlık durumuna ve tedaviye yanıtına bağlı olarak büyük farklılıklar gösterir. Bazı hastalarda akıllı ilaçlar, kanserin ilerlemesini önemli ölçüde yavaşlatabilir ve yaşam kalitesini artırabilir. Ancak, kesin bir yaşam süresi tahmin etmek zordur. Her bireyin durumu farklıdır.
Keytruda akıllı bir ilaç türüdür. Bu ilaç, bağışıklık sistemini kanser hücrelerine karşı güçlendiren bir immünoterapötik ajan olarak kullanılır.
Akıllı ilaç diğer tedavi yöntemlerine göre daha az zararlıdır. Akıllı ilaçlar, hedefe yönelik tedavi sağladıkları için genellikle daha az yan etkiye yol açar ve belirli kanser türlerinde etkili olabilir. Kemoterapi ise geniş bir etki alanına sahip olup, birçok kanser türüne uygulanabilir, ancak yan etkileri daha yaygındır.
İlacı, doğru yoldan, belirtilen dozda ve süre boyunca kesintisiz kullanmak önemlidir; kendini iyi hissettiğinde ilacı kendiliğinden kesmemelidir.
Akıllı ilaçlar bazı hastalarda halsizlik veya yorgunluk hissine neden olabilir. Bu yan etki, tedavi sürecinin bir parçası olarak ortaya çıkabilir ve kişiden kişiye değişiklik gösterir.
Akıllı ilaçlar, son evredeki kanser hastalarında da kullanılabilir. Bu ilaçlar, hastalığın ilerlemesini yavaşlatmak, belirtileri hafifletmek ve yaşam kalitesini artırmak için tedavi planının bir parçası olarak tercih edilebilir.
Akıllı ilaçlar, hem hap hem de serum şeklinde bulunabilir. Hangi formun kullanılacağı, ilacın türüne ve hastanın tedavi planına bağlıdır. Bazı akıllı ilaçlar ağızdan alınırken, diğerleri damar yoluyla uygulanır
Site içeriği ve site içerisinde paylaşılan makalelerin her hakkı Minval Hukuk & Danışmanlık Bürosuna aittir.
