- Minval Hukuk
- İş Hukuku
- 11 Ocak 2024
Herceptin İlacı SGK Davası, Herceptin İlacı Nedir? Hangi Tedavilerde Kullanılır, Herceptin İlacını SGK’nın Karşılaması İçin Ne Yapılmalıdır, Herceptin İçin SGK’ya Başvuru Yapılması, Herceptin İlacı SGK Davası Görevli Mahkeme, Herceptin İlacı SGK Davası Ödenen Bedellerin İadesi, Herceptin fiyatı ne kadar, kanser ilaçlarında devlet yardımı, tedavi sürecinde hastanın vefat etmesi durumunda ne olur gibi sorular sıkça sorulmaktadır. Bu makalemizde merak edilen tüm bu soruların cevapları derlenmiştir. Ayrıca hukuk ofisimizde Herceptin akıllı kanser ilacı ile ilgili görülen emsal niteliği taşıyan bazı kararlar bilgilerinize sunulmuştur.
İçerik Başlıkları
Herceptin İlacı Nedir? Hangi Tedavilerde Kullanılır?
Herceptin, trastuzumab adlı etkin maddeyi içeren yeni nesil bir kanser ilacıdır. Herceptin genellikle erken evre meme kanseri, metastatik meme kanseri ve metastatik mide kanseri gibi belirli kanser türlerinin tedavisinde kullanılır. Herceptin 150 mg adlı akıllı ilacın 07 Ocak 2024 tarihi itibariyle güncel fiyatı 8.849,21-TL’dir.
Herceptin İlacını SGK'nın Karşılaması İçin Ne Yapılmalıdır?
Herceptin ilacını SGK’nın karşılaması için Kuruma yapılan başvurunun reddedilmesinin veya Kurum cevabını bekleme süresinin dolmasının ardından bir dava sürecinin yürütülmesi gerekmektedir. Bu davada öncelikle ilaç bedelinin tamamının sürekli ve kesintisiz şekilde dava sonuçlanıncaya kadar Kurum tarafından karşılanması için ihtiyati tedbir kararı/yürütmeyi durdurma kararı verilmesi ve ilaç teminine/ilaç bedellerinin ödenmesine ilişkin başvurunun reddedilmesi konulu SGK işleminin iptali talep edilir.
Herceptin İçin SGK'ya Başvuru Yapılması
Hekim tarafından önerilen Herceptin adlı ilacın eczaneden ücretsiz bir şekilde temin edilememesi durumunda dava açmadan önce SGK’ya ihtar niteliğinde bir başvuru yapılır. Bu aşamada hastalar, ilaç kullanım raporu ve reçetelerini sunarak ilacın kullanılmaya başlanmadan önce veya başlandıktan sonra, önceden ödenmiş olan ilaç bedellerinin SGK tarafından iade edilmesi ve bundan sonraki tedavi sürecinde kullanılacak ilaç bedellerinin SGK tarafından karşılanması talepleriyle SGK’ya başvuruda bulunmalıdır.
Bu başvuru, Sosyal Güvenlik Kurumu İlaç Geri Ödeme Yönetmeliği ve Sosyal Güvenlik Kurumu İlaç Geri Ödeme Başvurularına İlişkin Usul ve Esaslara uygun olarak yapılmalıdır.
Herceptin İlacı SGK Davası Görevli Mahkeme
SGK tarafından karşılanmayan Trastuzumab etken maddeli Herceptin ilacı için 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 101. maddesi uyarınca,
- Kanunun 4/a ve 4/b maddelerine göre sigortalı sayılanlar hakkında açılacak dava İş Mahkemelerinde görülür. Başka bir deyişle görevli mahkeme İş Mahkemesidir.
- Kanunun 4/c maddesine göre sigortalı sayılanlar veya Emekli Sandığı‘na bağlı çalışanlar hakkında açılacak davada ise idare mahkemeleri görevlidir.
- Yetkili mahkeme ise, SGK’ya yapılan başvuruyu reddeden ilgili şubenin bulunduğu yer iş veya idare mahkemeleridir. Bununla birlikte davanın açılacağı yerde iş mahkemelerinin bulunmaması durumunda asliye hukuk mahkemesi iş mahkemesi sıfatıyla davaya bakar.
Herceptin İlacı SGK Davası Ödenen Bedellerin İadesi
SGK Başkanlığına karşı yürütülmüş olan kurum işleminin iptali/akıllı kanser ilacının temini davasında, yargılama sonucu beklenerek alınacak olumlu bir kararın ardından hastanın tedavi sürecinde kullanacağı ilaç bedelleri SGK tarafından karşılanmaktadır. Bunun için SGK’ya bir dilekçe yazılarak (ve buna mahkemenin kararı da eklenerek) lehe kararın uygulatılması gerekmektedir.
Söz konusu dilekçe bir talep evrakı niteliğinde olup içeriğinde, mahkemenin ilacın tedavi süresince ücretsiz ve kesintisiz olarak SGK tarafından karşılanacağına hükmettiğini bildirmekte ve ilacın temininin zorunluluğunu ifade etmektedir. Bu dilekçe ile birlikte hekimin hastaya yazdığı reçetenin asıl sureti de SGK’ya fiziken (elden) sunularak ilaçların bedel ödenmeksizin temini sağlanır. Bu süreç, dava süresince alınan akıllı ilaç kürlerinin bedelinin hastaya ödenmesinde de benzer şekilde işler ve bu kez ödenen ilaç bedellerinin hastaya iadesi yine SGK tarafından sağlanır.
Herceptin SGK Tarafından Karşılanıyor Mu?
Türkiye’de 3 farklı kanser türünde 5 farklı kullanım şekliyle ruhsatlı olmasına rağmen Herceptin SGK tarafından karşılanmamaktadır. Ancak SGK’nın ret cevabına karşı dava açılarak ödeme kapsamına alınmaktadır. Başka bir deyişle kanser hastaları SGK’nın ret cevabına karşı görevli ve yetkili mahkemede dava açarak bu ilaçtan karşılıksız faydalanabilecektir. Görevli ve yetkili mahkeme makalemizin ilerleyen bölümünde açıklanmıştır.
Herceptin Kanser İlaç Fiyatı Ne Kadar?
Herceptin adlı ilacın 2024 tarihi itibarı ile yaklaşık fiyatı 8.849,21-TL’dir.
Herceptin Kanser İlacına Karşı Dava Yolu
Herceptin kanser ilacına karşı dava yolu ile SGK’nın ödemediği bu ilacın bedelinin ödenmesinin hasta için bir hak niteliğinde olması bazı şartlara ve aşamalara bağlıdır. Buna göre;
- Hastanın İlaç Kullanım Hakkı Olması : İlaç kullanım hakkı, hekim tarafından hastanın kanser tedavisi için kullanılacak ilacın belirlenmesini ifade eder. Daha sonra tedaviye başlanabilmesi için Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu’na (TİTCK) endikasyon dışı ilaç kullanım başvurusu yapılması gerekmektedir. Hekim tarafından reçete edilen ilacın eczaneden ücretsiz bir şekilde temin edilememesi durumunda ikinci aşamaya geçilir.
- SGK Başvurusu Yapılması: Hastalar SGK’yı durumdan haberdar etmek amacıyla, ilacın kullanılmaya başlanmadan önce veya başlandıktan sonra, önceden ödenmiş olan ilaç bedellerinin SGK tarafından iade edilmesi ve bundan sonraki tedavi sürecinde kullanılacak ilaç bedellerinin SGK tarafından karşılanması talepleriyle SGK’ya başvuruda bulunmalıdır.
- İmmünoterapinin Zorunlu ve Tıbba Uygun Olarak Kullanılması: Eğer bu başvuru SGK tarafından reddedilirse, sürecin son adımı olan “Kurum İşleminin İptali ve İlaç Temini” davası açılmalı; iş/idare mahkemelerinde açılacak olan davada, SGK’ya yapılan başvurunun reddinin iptali ve hastanın tedavi süresince ilaçlarının ödenmesi taleplerinin yanı sıra, yargılama süresince hastanın ilaca erişiminde oluşabilecek mağduriyeti önlemek amacıyla ihtiyati tedbir talebinde de bulunulmalıdır.
Dolayısıyla yargılama sonucu beklenerek alınacak olumlu bir kararın ardından hastanın tedavi sürecinde kullanacağı ilaç bedelleri SGK tarafından ödenmektedir.
Herceptin İlacına Ödenen Meblağın İadesi
Herceptin kanser ilacını kullanan hasta ödemiş olduğu meblağı geri alabilir mi sorusu sıkça sorulmaktadır. Öncelikle hasta tarafından ödenen meblağın SGK tarafından iade edilebilmesi için yasal prosedürlerin işletilmiş olması gerekmektedir. Bu durumu şu şekilde izah edebiliriz. Kanser hastasıne teşhis konulduktan sonra hekim raporu ve reçete ile SGK ya başvuran hasta başvuru tarihinden sonraki tüm süreçte kullanmış olduğu Herceptin ilacının parasını SGK dan iade alabilecektir. Zira bu durumda ihbar/ihtar şartının gerçekleştiği ve SGK nın sorumluluğunun başladığı muhakkaktır. Ancak SGK ya herhangi bir başvuru yapılmamış ise bu durumda hastanın, akıllı ilaca ödemiş olduğu meblağı alıp alamayacağı noktasında ihtilaf bulunmaktadır.
Herceptin Akıllı İlaca Karşı İhtiyati Tedbir Talebi
6100 Sayılı HMK’nın 389. maddesinde ”Mevcut durumda meydana gelebilecek bir değişme nedeniyle hakkın elde edilmesinin önemli ölçüde zorlaşacağından ya da tamamen imkânsız hâle geleceğinden veya gecikme sebebiyle bir sakıncanın yahut ciddi bir zararın doğacağından endişe edilmesi hâllerinde, uyuşmazlık konusu hakkında ihtiyati tedbir kararı verilebilir.” denmektedir. Buna ilişkin olarak Herceptin kanser ilacı için, ilaç temininde yaşanacak gecikmenin önlenmesi, hastaların hak kaybı yaşamaması ve yargılama sürelerinin uzunluğu göz önünde bulundurularak talep üzerine İhtiyati Tedbir kararının öncelikli olarak verilmesi gerekmektedir.
Herceptin Akıllı İlaca Karşı Yürütmenin Durdurulması Talebi
İdare mahkemesinde açılacak davalarda ise ihtiyati tedbir talebinin yerini YÜRÜTMENİN DURDURULMASI talebi alır. Yürütmenin durdurulması konusu, 2577 Sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunun 27. Maddesinde “Danıştay veya idari mahkemeler, idari işlemin uygulanması halinde telafisi güç veya imkânsız zararların doğması ve idari işlemin açıkça hukuka aykırı olması şartlarının birlikte gerçekleşmesi durumunda, davalı idarenin savunması alındıktan veya savunma süresi geçtikten sonra gerekçe göstererek yürütmenin durdurulmasına karar verebilirler. Uygulanmakla etkisi tükenecek olan idari işlemlerin yürütülmesi, savunma alındıktan sonra yeniden karar verilmek üzere, idarenin savunması alınmaksızın da durdurulabilir.” denilerek düzenlenmiştir. Buna ilişkin olarak kanser ilaçlarında, ilaç temininde yaşanacak gecikmenin önlenmesi, hastaların hak kaybı yaşamaması ve yargılama sürelerinin uzunluğu göz önünde bulundurularak talep üzerine idarenin savunması alınmaksızın yürütmenin durdurulması kararının öncelikli olarak verilmesi gerekmektedir.
Herceptin İlacı İçin Görevli ve Yetkili Mahkeme
SGK Tarafından Karşılanmayan Kanser ilacı olan Herceptin için 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 101. maddesi uyarınca,
- Kanunun 4/a ve 4/b maddelerine göre sigortalı sayılanlar hakkında açılacak dava İş Mahkemelerinde görülür. Başka bir deyişle Görevli Mahkeme İş Mahkemesidir.
- Kanunun 4/c maddesine göre sigortalı sayılanlar veya emeklilerinin yani Emekli Sandığı‘na bağlı çalışanlar hakkında açılacak davada ise İdare Mahkemeleri görevlidir.
- Yetkili mahkeme ise, SGK’ya yapılan başvuruyu reddeden ilgili şubenin bulunduğu yer idare veya iş mahkemeleridir. Bununla birlikte davanın açılacağı yerde iş mahkemelerinin bulunmaması durumunda asliye hukuk mahkemesi iş mahkemesi sıfatıyla davaya bakar.
Tedavi Devam Ederken Hastanın Ölmesi
SGK tarafından karşılanmayan kanser ilacı olan Herceptin’e ilişkin dava devam ederken hastanın vefat etmesi durumunda dava konusuz kalmaktadır. Başka bir deyişle davanın konusu tedavi süresince ilaç bedellerinin SGK tarafından karşılanmasıdır. Bu sebeple kanser hastasının vefatı halinde korunmaya değer bir yarar kalmadığından dava konusuz bırakılmaktadır. Şu kadar ki ödenen ilaç bedellerinin iadesi için açılan davalarda durum farklıdır. Koşulları sağlamak kaydıyla ilaç bedelinin iadesi davasının devam edebilmesi için müteveffanın mirasçıları davaya devam edebilirler.
Akıllı Kanser İlacı Herceptin İçin Hekim Raporunun Önemi
Herceptin akıllı kanser ilacında hekim raporu, Sosyal Güvenlik Kurumuna yapılacak başvuruda ve devamında yürütülmesi muhtemel olan yargı süreci kapsamında son derece önemlidir. Şöyle ki; hasta, tedavi gördüğü hastanenin tıbbi onkoloji bölümünden alacağı hekim raporu ile uygulanacak tedavinin hastaya uygunluğu, tedavi yöntemi, tedavinin mahiyeti, ilacın bilgileri, dozu ve ilacın kullanım süresi belirlenmektedir.
Dolayısıyla başvuru/dava yoluyla SGK’dan talep edilecek olan hususlar hekim raporu sayesinde şekillenmekte ve hem SGK hem mahkeme tarafından diğer evraklarla birlikte başvuru değerlendirmesi yapılmaktadır.
Belirtmekte fayda var ki hekim raporunda Herceptin ilacının hasta için kullanımının hayati öneme haiz olması gerekmez. Başka bir deyişle dedavi için faydalı olması yeterlidir. Zira modern tıbbın uygun ve faydalı gördüğü ilaç YAŞAM HAKKI kapsamında değerlendirilmekte ve Sosyal Devlet anlayışı gereği karşılıksız temini devletin asli görevlerinden sayılmaktadır.
Herceptin'e Karşı Açılan Davanın Kazanılması Sonrası Yasal Süreçler
Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığına karşı yürütülmüş olan kurum işleminin iptali/akıllı kanser ilacının temini davasında, yargılama sonucu beklenerek alınacak olumlu bir kararın ardından hastanın tedavi sürecinde kullanacağı ilaç bedelleri SGK tarafından karşılanmaktadır. Bunun için SGK’ya bir dilekçe yazılarak (ve buna mahkemenin kararı da eklenerek) lehe kararın uygulatılması gerekmektedir.
Söz konusu dilekçe bir talep evrakı niteliğinde olup içeriğinde, mahkemenin ilacın tedavi süresince ücretsiz ve kesintisiz olarak SGK tarafından karşılanacağına hükmettiğini bildirmekte ve ilacın temininin zorunluluğunu ifade etmektedir. Bu dilekçe ile birlikte hekimin hastaya yazdığı reçetenin asıl sureti de SGK’ya fiziken (elden) sunularak ilaçların bedel ödenmeksizin temini sağlanır.
Bilindiği üzere reçetelerin yazıldıktan itibaren temin edilmesi için belirli bir süresi bulunmaktadır. Bundan dolayı hasta, tedavi süresince reçete edilen her yeni doz akıllı ilaç için bahsedilen üstyazı ile birlikte SGK’ya tekraren başvurur. Böylelikle mahkeme ilamının ibrazı ile birlikte yenilenen başvurular sonucunda hasta, dava yoluyla elde ettiği hakkının icrasını gerçekleştirmiş olur. Bu süreç, dava süresince alınan akıllı ilaç kürlerinin bedelinin hastaya ödenmesinde de benzer şekilde işler ve bu kez ödenen ilaç bedellerinin hastaya iadesi yine SGK tarafından sağlanır.
Herceptin Akıllı İlaç Mıdır?
Kanser hücrelerinin büyüme ve gelişimini ya da yayılım göstermesini önlemeye yönelik ilaçlara akıllı ilaç denilmektedir. Başka bir deyişle akıllı ilaçlar, kanser hücrelerinin kontrolsüz çoğalmasını ve yayılmasını önlemek için modern tıp tarafından tasarlanmış, doğrudan hedefe yönelik tedavi için en önemli araçlardan biridir. Bu bağlamda Herceptin, akıllı bir ilaç türü olarak sayılmaktadır.
Akıllı İlaç Hangi Alanlarda Kullanılır?
Akıllı ilaçlar birçok tedavi yönteminde kullanılmakla birlikte esasında; kanser tedavisi, akciğer kanseri tedavisi, prostat kanseri tedavisi, kolon kanseri tedavisi, meme kanseri tedavisi, rahim kanseri tedavisi, bağırsak kanseri tedavisi, cilt kanseri tedavisi, pankreas kanseri tedavisi rahim ağzı kanseri tedavisi, beyin tümörü tedavisi, ışın tedavisi, lösemi tedavisi, akciğer kanser tedavisi gibi alanlarda kullanılmaktadır.
Herceptin Akıllı İlacın Yan Etkileri Nelerdir?
Akıllı ilacın yan etkileri, kanser tedavisinde uygulanan klasik kemoterapi gibi tedavi yöntemlerine kıyasla daha azdır ancak akıllı ilaçların da hastadan hastaya göre yan etkilerinin görülmesi olasıdır. Herceptin bir akıllı ilaç türü olduğundan yan etkiler hastada görülebilmektedir. Bunlardan bazıları, yüksek tansiyon, cilt reaksiyonları (kuruluk, kızarıklık, döküntü), kan pıhtılaşması, yaraların geç iyileşmesi, sindirim ve bağışıklık sistemi problemleri, karaciğer fonksiyonlarında bozukluk vb.dir. Bu bağlamda akıllı bir ilaç türü olan Herceptin’in yukarıda sayılan yan etkileri görülebilmektedir.
Sıkça Sorulan Sorular
Herceptin ilacı 150 mg 1 flakon 2024 yılı fiyatı 8.849,21 TL’dir. Ancak kanser hastalarına birden fazla kür yazıldığından tedavi süresi boyunca maliyeti çok yüksek olmaktadır.
Herceptin’in adjuvan (ameliyat sonrası koruyucu) tedavide kullanım süresi ortalama 1 yıldır. Ancak hastanın fiziksel ve biyolojik durumuna göre bu süre değişmektedir.
SGK Herceptin ilacının ödemesini karşılamamaktadır. Ancak SGK’ya başvurularak ihtiyati tedbir ile ücretsiz faydalanılabilir. Ayrıca ödenen bedellerin iadesi de mümkündür.
Erken teşhis edilen meme kanserinde hem tedavi çok kolay hem de başarı şansı çok yüksektir. Ancak hastanın fiziksel ve biyolojik durumuna göre başarı durumu değişmektedir. Başka bir deyişle bazı hastalarda olumlu sonuç alınırken bazı hastalarda ise olumsuz sonuçlar alınabilmektedir.
Her2 pozitif meme kanseridir. Başka bir deyişle bir tümörün hücrelerinde Her2 adı verilen bir proteini fazlaca ürettiği ve bu proteinden dolayı hızla büyüdüğü anlamına gelir.
Tümörü oluşturan kanser hücreleri besin ve oksijene ihtiyaç duyduğu için tümör içinde damarlar gelişmeye başlar. Akıllı ilaçlar bu damar gelişme sürecini durdurarak tümörün büyüklüğünü sınırlandırabilir ve mevcut damarların küçülmesine neden olarak tümör boyutunu azaltabilir.
2024 Tarihi itibarı ile SGK 8 yenilikçi kanser ilacını geri ödeme listesine almıştır. Böylelikle meme kanseri, mesane kanseri, prostat kanseri, akciğer kanseri, Dirençli Akut Myeloid Lösemi (AML), Kronik Lenfositik Lösemi (KLL), Multiple Myelom (MM) tedavilerinde kullanılan yenilikçi ilaçlara erişim sağlanmaktadır.