- Minval Hukuk
- İş Hukuku
- 11 Ocak 2024
Zejula İlacı SGK Davası, Zejula (Niraparib) Nedir, Zejula Endikasyonları, Zejula İlacını SGK’nın Karşılaması İçin Ne Yapılmalıdır, Zejula (Niraparib) SGK Geri Ödemesi Nasıl Sağlanır, Zejula Fiyat, görevli ve yetkili mahkeme, Zejula kanser ilacında devlet desteği var mıdır, kanser ilacında iyileşme süreci, hangi tür kanser hastalarına Zejula akıllı ilacı verilmektedir, tedavi sürecinde hastanın vefat etmesi durumunda ne olur, kanser ilacına ödenen meblağın iadesi mümkün mü gibi sorular sıkça sorulmaktadır. Bu makalemizde merak edilen tüm bu soruların cevapları derlenmiştir. Ayrıca hukuk ofisimizde Zejula akıllı kanser ilacı ile ilgili görülen emsal niteliği taşıyan bazı kararlar da bilgilerinize sunulmuştur.
İçerik Başlıkları
Zejula (Niraparib) Nedir?
Zejula, niraparib adlı etkin maddeyi içeren yeni nesil bir kanser ilacıdır. Zejula, genellikle yumurtalık kanseri, endometrial kanser, periton kanseri gibi belirli kanser türlerinin tedavisinde kullanılır.
Zejula Endikasyonları
Zejula, yetişkin kadınlarda birinci basamak over (yumurtalık) kanseri ve tekrarlayan over kanseri, fallop tüpü veya periton (karın zarını oluşturan zar) kanserinin tedavisinde kullanılmaktadır.
Zejula İlacını SGK'nın Karşılaması İçin Ne Yapılmalıdır?
Zejula ilacını SGK’nın karşılaması için Kuruma yapılan başvurunun reddedilmesinin veya Kurum cevabını bekleme süresinin dolmasının ardından bir dava sürecinin yürütülmesi gerekmektedir.
Bu davada öncelikle ilaç bedelinin tamamının sürekli ve kesintisiz şekilde dava sonuçlanıncaya kadar Kurum tarafından karşılanması için ihtiyati tedbir kararı/yürütmeyi durdurma kararı verilmesi ve ilaç teminine/ilaç bedellerinin ödenmesine ilişkin başvurunun reddedilmesi konulu SGK işleminin iptali talep edilir.
Zejula (Niraparib) SGK Geri Ödemesi Nasıl Sağlanır?
Zejula (Niraparib) SGK geri ödemesi, SGK Başkanlığına karşı yürütülmüş olan kurum işleminin iptali/akıllı kanser ilacının temini davasında, yargılama sonucu beklenerek alınacak olumlu bir kararın ardından hastanın tedavi sürecinde kullanacağı ilaç bedelleri SGK tarafından karşılanmaktadır. Bunun için SGK’ya bir dilekçe yazılarak (ve buna mahkemenin kararı da eklenerek) lehe kararın uygulatılması gerekmektedir.
Zejula Fiyat
Zejula 100 mg ilacının fiyatı 7 Ocak 2024 tarihi itibariyle yaklaşık 2900 doları takriben 87.454,96-TL‘dir.
Zejula SGK Tarafından Karşılanıyor Mu?
Türkiye’de 3 farklı kanser türünde 5 farklı kullanım şekliyle ruhsatlı olmasına rağmen Zejula SGK tarafından karşılanmamaktadır. Ancak SGK’nın ret cevabına karşı dava açılarak ödeme kapsamına alınmaktadır. Başka bir deyişle kanser hastaları SGK’nın ret cevabına karşı görevli ve yetkili mahkemede dava açarak bu ilaçtan karşılıksız faydalanabilecektir. Görevli ve yetkili mahkeme makalemizin ilerleyen bölümünde açıklanmıştır.
Zejula Kanser İlacına Karşı Dava Yolu
Zejula kanser ilacına karşı dava yolu ile SGK’nın ödemediği bu ilacın bedelinin ödenmesinin hasta için bir hak niteliğinde olması bazı şartlara ve aşamalara bağlıdır. Buna göre;
- Hastanın İlaç Kullanım Hakkı Olması : İlaç kullanım hakkı, hekim tarafından hastanın kanser tedavisi için kullanılacak ilacın belirlenmesini ifade eder. Daha sonra tedaviye başlanabilmesi için Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu’na (TİTCK) endikasyon dışı ilaç kullanım başvurusu yapılması gerekmektedir. Hekim tarafından reçete edilen ilacın eczaneden ücretsiz bir şekilde temin edilememesi durumunda ikinci aşamaya geçilir.
- SGK Başvurusu Yapılması: Hastalar SGK’yı durumdan haberdar etmek amacıyla, ilacın kullanılmaya başlanmadan önce veya başlandıktan sonra, önceden ödenmiş olan ilaç bedellerinin SGK tarafından iade edilmesi ve bundan sonraki tedavi sürecinde kullanılacak ilaç bedellerinin SGK tarafından karşılanması talepleriyle SGK’ya başvuruda bulunmalıdır.
- İmmünoterapinin Zorunlu ve Tıbba Uygun Olarak Kullanılması: Eğer bu başvuru SGK tarafından reddedilirse, sürecin son adımı olan “Kurum İşleminin İptali ve İlaç Temini” davası açılmalı; iş/idare mahkemelerinde açılacak olan davada, SGK’ya yapılan başvurunun reddinin iptali ve hastanın tedavi süresince ilaçlarının ödenmesi taleplerinin yanı sıra, yargılama süresince hastanın ilaca erişiminde oluşabilecek mağduriyeti önlemek amacıyla ihtiyati tedbir talebinde de bulunulmalıdır.
Dolayısıyla yargılama sonucu beklenerek alınacak olumlu bir kararın ardından hastanın tedavi sürecinde kullanacağı ilaç bedelleri SGK tarafından ödenmektedir.
Zejula İlacına Ödenen Meblağın İadesi
Zejula kanser ilacını kullanan hasta ödemiş olduğu meblağı geri alabilir mi sorusu sıkça sorulmaktadır. Öncelikle hasta tarafından ödenen meblağın SGK tarafından iade edilebilmesi için yasal prosedürlerin işletilmiş olması gerekmektedir. Bu durumu şu şekilde izah edebiliriz. Kanser hastasıne teşhis konulduktan sonra hekim raporu ve reçete ile SGK ya başvuran hasta başvuru tarihinden sonraki tüm süreçte kullanmış olduğu Zejula ilacının parasını SGK dan iade alabilecektir. Zira bu durumda ihbar/ihtar şartının gerçekleştiği ve SGK nın sorumluluğunun başladığı muhakkaktır. Ancak SGK ya herhangi bir başvuru yapılmamış ise bu durumda hastanın, akıllı ilaca ödemiş olduğu meblağı alıp alamayacağı noktasında ihtilaf bulunmaktadır.
Zejula Akıllı İlaca Karşı İhtiyati Tedbir Talebi
6100 Sayılı HMK’nın 389. maddesinde ”Mevcut durumda meydana gelebilecek bir değişme nedeniyle hakkın elde edilmesinin önemli ölçüde zorlaşacağından ya da tamamen imkânsız hâle geleceğinden veya gecikme sebebiyle bir sakıncanın yahut ciddi bir zararın doğacağından endişe edilmesi hâllerinde, uyuşmazlık konusu hakkında ihtiyati tedbir kararı verilebilir.” denmektedir. Buna ilişkin olarak Zejula kanser ilacı için, ilaç temininde yaşanacak gecikmenin önlenmesi, hastaların hak kaybı yaşamaması ve yargılama sürelerinin uzunluğu göz önünde bulundurularak talep üzerine İhtiyati Tedbir kararının öncelikli olarak verilmesi gerekmektedir.
Zejula Akıllı İlaca Karşı Yürütmenin Durdurulması Talebi
İdare mahkemesinde açılacak davalarda ise ihtiyati tedbir talebinin yerini YÜRÜTMENİN DURDURULMASI talebi alır. Yürütmenin durdurulması konusu, 2577 Sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunun 27. Maddesinde “Danıştay veya idari mahkemeler, idari işlemin uygulanması halinde telafisi güç veya imkânsız zararların doğması ve idari işlemin açıkça hukuka aykırı olması şartlarının birlikte gerçekleşmesi durumunda, davalı idarenin savunması alındıktan veya savunma süresi geçtikten sonra gerekçe göstererek yürütmenin durdurulmasına karar verebilirler. Uygulanmakla etkisi tükenecek olan idari işlemlerin yürütülmesi, savunma alındıktan sonra yeniden karar verilmek üzere, idarenin savunması alınmaksızın da durdurulabilir.” denilerek düzenlenmiştir. Buna ilişkin olarak kanser ilaçlarında, ilaç temininde yaşanacak gecikmenin önlenmesi, hastaların hak kaybı yaşamaması ve yargılama sürelerinin uzunluğu göz önünde bulundurularak talep üzerine idarenin savunması alınmaksızın yürütmenin durdurulması kararının öncelikli olarak verilmesi gerekmektedir.
Zejula İlacı İçin Görevli ve Yetkili Mahkeme
SGK Tarafından Karşılanmayan Kanser ilacı olan Zejula için 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 101. maddesi uyarınca,
- Kanunun 4/a ve 4/b maddelerine göre sigortalı sayılanlar hakkında açılacak dava İş Mahkemelerinde görülür. Başka bir deyişle Görevli Mahkeme İş Mahkemesidir.
- Kanunun 4/c maddesine göre sigortalı sayılanlar veya emeklilerinin yani Emekli Sandığı‘na bağlı çalışanlar hakkında açılacak davada ise İdare Mahkemeleri görevlidir.
- Yetkili mahkeme ise, SGK’ya yapılan başvuruyu reddeden ilgili şubenin bulunduğu yer idare veya iş mahkemeleridir. Bununla birlikte davanın açılacağı yerde iş mahkemelerinin bulunmaması durumunda asliye hukuk mahkemesi iş mahkemesi sıfatıyla davaya bakar.
Tedavi Devam Ederken Hastanın Ölmesi
SGK tarafından karşılanmayan kanser ilacı olan Zejula’ya ilişkin dava devam ederken hastanın vefat etmesi durumunda dava konusuz kalmaktadır. Başka bir deyişle davanın konusu tedavi süresince ilaç bedellerinin SGK tarafından karşılanmasıdır. Bu sebeple kanser hastasının vefatı halinde korunmaya değer bir yarar kalmadığından dava konusuz bırakılmaktadır. Şu kadar ki ödenen ilaç bedellerinin iadesi için açılan davalarda durum farklıdır. Koşulları sağlamak kaydıyla ilaç bedelinin iadesi davasının devam edebilmesi için müteveffanın mirasçıları davaya devam edebilirler.
Akıllı Kanser İlacı Zejula İçin Hekim Raporunun Önemi
Zejula akıllı kanser ilacında hekim raporu, Sosyal Güvenlik Kurumuna yapılacak başvuruda ve devamında yürütülmesi muhtemel olan yargı süreci kapsamında son derece önemlidir. Şöyle ki; hasta, tedavi gördüğü hastanenin tıbbi onkoloji bölümünden alacağı hekim raporu ile uygulanacak tedavinin hastaya uygunluğu, tedavi yöntemi, tedavinin mahiyeti, ilacın bilgileri, dozu ve ilacın kullanım süresi belirlenmektedir.
Dolayısıyla başvuru/dava yoluyla SGK’dan talep edilecek olan hususlar hekim raporu sayesinde şekillenmekte ve hem SGK hem mahkeme tarafından diğer evraklarla birlikte başvuru değerlendirmesi yapılmaktadır.
Belirtmekte fayda var ki hekim raporunda Zejula ilacının hasta için kullanımının hayati öneme haiz olması gerekmez. Başka bir deyişle tedavi için faydalı olması yeterlidir. Zira modern tıbbın uygun ve faydalı gördüğü ilaç YAŞAM HAKKI kapsamında değerlendirilmekte ve Sosyal Devlet anlayışı gereği karşılıksız temini devletin asli görevlerinden sayılmaktadır.
Zejula’ya Karşı Açılan Davanın Kazanılması Sonrası Yasal Süreçler
Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığına karşı yürütülmüş olan kurum işleminin iptali/akıllı kanser ilacının temini davasında, yargılama sonucu beklenerek alınacak olumlu bir kararın ardından hastanın tedavi sürecinde kullanacağı ilaç bedelleri SGK tarafından karşılanmaktadır. Bunun için SGK’ya bir dilekçe yazılarak (ve buna mahkemenin kararı da eklenerek) lehe kararın uygulatılması gerekmektedir.
Söz konusu dilekçe bir talep evrakı niteliğinde olup içeriğinde, mahkemenin ilacın tedavi süresince ücretsiz ve kesintisiz olarak SGK tarafından karşılanacağına hükmettiğini bildirmekte ve ilacın temininin zorunluluğunu ifade etmektedir. Bu dilekçe ile birlikte hekimin hastaya yazdığı reçetenin asıl sureti de SGK’ya fiziken (elden) sunularak ilaçların bedel ödenmeksizin temini sağlanır.
Bilindiği üzere reçetelerin yazıldıktan itibaren temin edilmesi için belirli bir süresi bulunmaktadır. Bundan dolayı hasta, tedavi süresince reçete edilen her yeni doz akıllı ilaç için bahsedilen üstyazı ile birlikte SGK’ya tekraren başvurur. Böylelikle mahkeme ilamının ibrazı ile birlikte yenilenen başvurular sonucunda hasta, dava yoluyla elde ettiği hakkının icrasını gerçekleştirmiş olur. Bu süreç, dava süresince alınan akıllı ilaç kürlerinin bedelinin hastaya ödenmesinde de benzer şekilde işler ve bu kez ödenen ilaç bedellerinin hastaya iadesi yine SGK tarafından sağlanır.
Zejula Akıllı İlaç Mıdır?
Kanser hücrelerinin büyüme ve gelişimini ya da yayılım göstermesini önlemeye yönelik ilaçlara akıllı ilaç denilmektedir. Başka bir deyişle akıllı ilaçlar, kanser hücrelerinin kontrolsüz çoğalmasını ve yayılmasını önlemek için modern tıp tarafından tasarlanmış, doğrudan hedefe yönelik tedavi için en önemli araçlardan biridir.
Akıllı İlaç Hangi Alanlarda Kullanılır?
Akıllı ilaçlar birçok tedavi yönteminde kullanılmakla birlikte esasında; kanser tedavisi, akciğer kanseri tedavisi, prostat kanseri tedavisi, kolon kanseri tedavisi, meme kanseri tedavisi, rahim kanseri tedavisi, bağırsak kanseri tedavisi, cilt kanseri tedavisi, pankreas kanseri tedavisi rahim ağzı kanseri tedavisi, beyin tümörü tedavisi, ışın tedavisi, lösemi tedavisi, akciğer kanser tedavisi gibi alanlarda kullanılmaktadır.
Zejula Akıllı İlacın Yan Etkileri Nelerdir?
Akıllı ilacın yan etkileri, kanser tedavisinde uygulanan klasik kemoterapi gibi tedavi yöntemlerine kıyasla daha azdır ancak akıllı ilaçların da hastadan hastaya göre yan etkilerinin görülmesi olasıdır. Zejula bir akıllı ilaç türü olduğundan yan etkiler hastada görülebilmektedir. Bunlardan bazıları, yüksek tansiyon, cilt reaksiyonları (kuruluk, kızarıklık, döküntü), kan pıhtılaşması, yaraların geç iyileşmesi, sindirim ve bağışıklık sistemi problemleri, karaciğer fonksiyonlarında bozukluk vb.dir. Zejula akıllı bir ilaç türü olduğundan yukarıda sayılan yan etkileri gösterebilmektedir.