Nama İfa Ne Demektir?
Nama ifaya izin, bir borç ilişkisinde borçlunun borcunu ifa etmediği durumlarda alacaklının, masraf ve giderleri borçluya ait olmak üzere borcun kendisi ya da kendisi tarafından seçilecek biri tarafından ifa edilmesini talep etmesidir.
Nama ifaya izin verilmesi, sadece yapma ve yapmama borçlarında söz konusudur. Nama ifa, kaynağını Türk Borçlar Kanunu’nun 113. maddesinden, doktrin ve Yargıtay içtihatlarından alır. MADDE 113- Yapma borcu, borçlu tarafından ifa edilmediği takdirde alacaklı, masrafı borçluya ait olmak üzere edimin kendisi veya başkası tarafından ifasına izin verilmesini isteyebilir; her türlü giderim isteme hakkı saklıdır.
Yapmama borcuna aykırı davranan borçlu, bu aykırı davranışının doğurduğu zararı gidermekle yükümlüdür. Alacaklı, ayrıca borca aykırı durumun ortadan kaldırılmasını veya bu konuda masrafı borçluya ait olmak üzere kendisinin yetkili kılınmasını isteyebilir.
Kimler Nama İfa Talebinde Bulunabilir?
Kat karşılığı inşaat sözleşmelerinde borcun yerine getirilmemesi, mahkemeden nama ifaya izin alınması için yeterlidir. Kat karşılığı inşaat sözleşmeleri iki tarafa da borç yükleyen bir sözleşme olduğu için nama ifa talebi, hem arsa sahipleri hem de müteahhitler tarafından ileri sürülebilir.
Kat karşılığı inşaat sözleşmesinin tarafı olmayan üçüncü kişiler ise nama ifa talebinde bulunamazlar. Fakat bu durumun istisnaları vardır. Sözleşmenin tarafı olmayan üçüncü kişi, yazılı temlikname ile sözleşmeden doğan hakları da devir almışsa satın aldığı taşınmaz için nama ifa talebinde bulunabilir.
Nama İfaya İzin Nasıl Alınır?
Nama ifaya izin tarafların kendi aralarında anlaşmalarıyla ya da mahkemede dava açılmasıyla alınabilir.
Mahkemece nama ifaya izin verilebilmesi için bazı şartlar mevcuttur. Bunlar;
- Borçlunun borcunu ifa etmeme nedeni, nama ifa talebinde bulunan kişiden kaynaklanmamalıdır.
- İlgili hususların mahkemede ispat edilmiş olması gerekir.
- Nama ifa talebi, dürüstlük kurallarına aykırı olmamalıdır.
- Yüklenici nama ifa talebinde bulunuyorsa, arsa sahibi edimi ifa etmemiş olmalıdır.
- Arsa sahibi nama ifa talebinde bulunuyor ise, yüklenici ya eksik ifada bulunmuş ya da temerrüde düşmüş olmalıdır.
Nama İfa İzni ile Birlikte İleri Sürülecek Talepler
Nama ifa izniyle birlikte birçok talebin ileri sürülmesi mümkündür. Nama ifa talebinde bulunan kişinin, her türlü giderim isteme hakkı saklıdır. (TBK md. 113)
Arsa Sahibinin Nama İfa Talebinde Bulunması Halinde İleri Sürebileceği Talepler : Arsa sahibinin nama ifa talebinde bulunabilmesi için yüklenicinin ya eksik ifada bulunmuş ya da temerrüde düşmüş olması gerekir. Böyle bir durumda arsa sahibi yükleniciden eksik işlerin bedelini talep edebilir. Ayrıca yükleniciye düşecek bağımsız bölümlerin satılmasına izin verilmesini de isteyebilir.
Yüklenicinin Nama İfa Talebinde Bulunması Halinde İleri Sürebileceği Talepler : Yüklenicinin nama ifa talebinde bulunması ise arsa sahibinin edimini ifa etmemiş olmasına bağlıdır. Nama ifa şartları oluştuğu takdirde mahkeme tarafından yükleniciye yetki verilir.
Nama İfaya İzin Davasında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
Nama ifaya izin verilmesi talebiyle açılan davalarda, mahkeme tarafından somut olayın eksiksiz bir şekilde değerlendirilip karar verilmesi gerekir. Yargıtay’ın verdiği çeşitli kararlarda, kat karşılığı inşaat sözleşmelerinde nama ifa talebine dair yapılan keşif incelemelerinin, bilirkişi raporlarının yetersiz bir şekilde hazırlanmış olduğu ve bu sebeple Yargıtay’ın hükmü bozmaya karar verdiği görülmektedir.
Site içeriği ve site içerisinde paylaşılan makalelerin her hakkı Minval Hukuk & Danışmanlık Bürosuna aittir.
