- Minval Hukuk
- Sigorta Hukuku
- 11 Kasım 2023
İçerik Başlıkları
Bakıcı gideri, trafik kazası ardından bedensel zarar görenlerin tedavisinden itibaren maluliyet raporu alınana kadarki süreçte ortaya çıkan masraftır.
Trafik sigortası sadece maddi zararları karşılamaktadır ki maddi zararlar hem şahsa hem de eşyaya ilişkin olabilir. Ölüm halinde ”destekten yoksun kalma tazminatı‘‘ yaralanma halinde ”iş göremezlik tazminatı’‘, ”tedavi giderleri” ve ”bakıcı gideri” şahsa ilişkin maddi zararlardır.
Bakıcı Giderini Sigorta Şirketi Öder Mi?
6098 s. Türk Borçlar Kanunu’nun Kanunun 54. maddesinde bedensel zararlar içinde tedavi giderleri, kazanç kaybı, çalışma gücünün azalmasından ya da yitirilmesinden doğan kayıplar ile ekonomik geleceğin sarsılmasından doğan kayıplar sayılmıştır. TTK’nin Doğrudan Dava Hakkı başlıklı 1478.maddesi “Zarar gören, uğradığı zararın sigorta bedeline kadar olan kısmının tazminini, sigorta sözleşmesi için geçerli zamanaşımı süresi içinde kalmak şartıyla, doğrudan sigortacıdan isteyebilir.” hükmüne amirdir.
Yukarıda açıklanan düzenlemeler kapsamında, trafik kazası sonucu ortaya çıkan sürekli ve geçici iş göremezlik zararı ile SGK tarafından karşılanmayan tedavi giderinin sigorta teminatı kapsamında olup bu masrafın atfedilen kusur ve teminat limitleri dahilinde sigorta şirketleri tarafından ödenmesi gerekmektedir. Aşağıda yer alan Yargıtay 4. Hukuk Dairesi 21.4.2022 Tarihli, 2021/15255 E., 2022/7709 K. Sayılı kararda da sigorta şirketinin bakıcı giderlerinden tedavi giderleri kapsamında sorumlu olduğuna hükmedilmiştir.
Trafik Kazası Bakıcı Giderinin Hesaplanması 2024
Sigortalının bakıcıya muhtaç olması nedeniyle hesaplanacak bakıcı giderinde brüt asgari ücrete göre değerlendirme yapılmaktadır.
Nitekim Yargıtay 4. Hukuk Dairesi 24.11.20222 Tarihli, 2021/18351 E., 2022/15412 K. Sayılı kararında “Dava, trafik kazasından kaynaklanan cismani zarar nedeni ile maddi tazminat istemine ilişkindir. a-) Dava dilekçesinde, davacının geçici iş göremezlik dönemi içerisinde bakıma muhtaçlığından söz edilip bakıcı gideri talep edilmiştir. Hükme esas alınan ATK raporunda ise davacının %20,34 daimî maluliyeti ve 1 ay iyileşme süresi olacağı belirtilmiş, ancak İtiraz Hakem Heyetince, 1 aylık dönem için bakıcı giderine hükmedilmemiştir. Oysa, davacının ATK raporu ile belirlenen 1 aylık süre zarfında %100 malul sayılacağı bakıma muhtaç olduğu ve bakıcı gideri ödemek zorunda kalacağının kabulü gerekir. Yine bakıcı ücretinin hesaplanmasında kaza tarihindeki asgari ücretin brüt tutarının (tamamının) esas alınması gerektiği de Dairemizin yerleşik uygulaması gereğidir.
Bu durumda İtiraz Hakem Heyetince, davacının bakıcı gideri talebi yönünden kaza tarihinde yürürlükte olan mevzuata göre alınacak maluliyet raporunda geçici iş göremezlik süresi için bakıcı gideri hesaplaması yapılması ve yapılacak hesaplamada kaza tarihinde yürürlükte olan brüt asgari ücret tutarının (tamamının) dikkate alınması gerektiği de dikkate alınarak bu konuda bilirkişiden ek rapor alınarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde karar verilmesi isabetli değildir.” denilmek suretiyle bakıcı giderinin hesabında brüt asgari ücretin esas alınmasının yerleşik bir uygulama olduğu ifade edilmiştir.
Bakıcı Gideri Hakkaniyet İndirimi
Bakıcı giderlerinde hakkaniyet indirimi söz konusu olduğunda Yargıtay, bazı kararlarında bakıcı giderlerinin tamamının hüküm altına alınmaması gerektiğini ve hakkaniyet indirimi yapılması gerektiğine dair kararlar almıştır.
Bakıcı gideri talep edecek olan mağdura, aile içinde yardımcı olacak birilerinin olması ve/veya birden fazla yerden maaş gelmesi durumunda, hesaplanan bakıcı gideri tazminatından indirim yapılabileceği Yargıtayca kabul edilmiştir.
Nitekim Yargıtay 4. Hukuk Dairesi 17.03.2015 tarihli ve E.2014/10436, K.2015/3237 sayılı kararında, “Zararlandırıcı olay sonucunda başkasının bakım ve yardımına muhtaç olunması nedeniyle maddi zarara dahil bulunan bakıcı ücretinin belirlenmesinde; bakıma muhtaç davacının aile birliği içinde kendisine baktırmada şayet evli ise eşinin yardımından yararlanmasının Medeni Kanunun 185. maddesinde öngörülen yardım yükümünün bulunması ve yine başkasının bakımına muhtaç davacının her halde gelirinden bakım için bir miktar pay ayırması gerekeceğine ilişkin olgular göz önünde tutulmalı ve hesap edilen bakıcı zararından 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 51-52 maddeleri uyarınca bir miktar indirim yapılmalıdır” şeklinde değerlendirme yapılmıştır.
Kimler Bakıcı Gideri Alabilir?
Trafik kazası veya iş kazası gibi olaylar sonucunda yaralanan ve başkası aracılığıyla tedavi görmeye muhtaç olan kimseler bakıcı gideri alabilmektedir.
Geçici İş Göremezlik Döneminde Bakıcı Gideri
Geçici iş göremezlik döneminde bakıcı gideri, mağdurun, geçirdiği kaza sonucu geçici süreli bakıma muhtaç olması durumunda söz konusu olur.
Bakıcı Gideri Tazminatı Nasıl Hesaplanır?
Hazine Müsteşarlığı tarafından, 14.05.2015 tarihli ve 29355 s. Resmî Gazete’de yayımlanan ve 01.06.2015’te yürürlüğe konan “Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları” kapsamında Genel Şartlar yürürlüğe girmeden önce bakıcı giderlerinin hesaplanmasında asgari net ücretin mi yoksa asgari brüt ücretin mi esas alınacağı hususu tartışmalıydı; bununla birlikte Yargıtay artık bakıcı giderinin hesabında brüt asgari ücretin esas alınması yönünde hüküm kurmaktadır.
Hesaplamada uygulanan tedavinin şekli, maliyeti ve süresi gibi hususlarda bilirkişi raporu alınarak oluşan kanaate göre değerlendirme yapılır.
Bakıcı Gideri Tazminatı Hangi Mahkemede Açılmalıdır?
Bakıcı gideri tazminatının, zararı doğuran olayın iş kazası olması halinde İş Mahkemelerinde, trafik kazası olması halinde Asliye Ticaret veya Asliye Hukuk Mahkemelerinde açılması söz konusu olur. Burada önemli olan, zarara sebep olan karşı tarafın işveren mi yoksa sigorta şirketi mi olduğudur. Öte yandan şartları oluştuğu takdirde ilgilim sigorta şirketi aleyhine Sigorta Tahkim Komisyonuna başvuru yapılarak da bakıcı gideri talebinde bulunabileceğini belirtiriz.
Bakıcı Gideri Yargıtay Kararları
Yargıtay 4. Hukuk Dairesi 7.11.2022 Tarihli, 2021/14687 E., 2022/13926 K. Sayılı Kararı
…Kaza tarihinde yürürlükte olan Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası (Trafik Sigortası) Genel Şartları’nın B.2/b maddesi de; “Yaralanan kimselerin ilk yardım, muayene ve kontrol veya bu yaralanmadan ötürü ayakta hastane, klinik ve diğer yerlerdeki tedavi giderleri ile tedavinin gerektirdiği diğer giderleri, belgeleri ile birlikte kendisine başvurma tarihinden itibaren, sekiz iş günü içinde sigorta teminat limitleri dahilinde öder” şeklinde düzenlenmiştir. Daimi sakatlık tazminatında mağdurun meslekte kazanma gücü kaybı oranına göre elde edeceği gelirdeki azalma hesaplanırken, yaşam boyu bakıcı gideri tazminatında, mağdurun bakımı, hastaneye gidip gelmesi, ilaçları, gerektiğinde sürekli yanı başında bulunması gereken hasta bakıcı-yardımcı maaş ve ücretleri hesaplanmaktadır.
Daimi iş gücü kaybı tazminatı ile yaşam boyu bakım giderleri farklı tazminat kalemleri olup, yaşam boyu bakıcı giderlerinin sakatlık teminatı kapsamında değerlendirilmesi mümkün değildir. Bakıcı giderleri de tedavi giderleri kapsamındadır. Limitler dahilinde davalı trafik sigortacısı tedavi giderlerinden de sorumludur. Somut olayda; sürekli bakıma muhtaç kalacak derecede yaralanan davacı, bakıcı masraflarını da talep etmiştir. Bakıcı gideri sakatlanma tazminatı kapsamında değerlendirilemez, ancak kişinin yaralanması nedeni ile bakıma ihtiyaç duyduğu dönem içinde yapacağı bakıcı gideri, tedavi gideri olarak hükmedilebilir. Bu nedenle davalı … şirketinin maluliyet nedeni ile tazminata mahkum edilmesi, bakım ihtiyacı nedeniyle yapılacak gider yönünden sorumluluğunu ortadan kaldırmaz. Şu durumda; davaya konu edilen sürekli bakıcı gideri zararından, davalı … şirketinin sorumlu olduğu ve zararın limit dahilinde poliçedeki tedavi giderleri teminatından karşılanması gerektiği gözetilerek karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş, açıklanan nedenlerle bölge adliye mahkemesi kararı kaldırılarak ilk derece mahkemesi kararının bozulmasına karar vermek gerekmiştir…
Yargıtay 4. Hukuk Dairesi 21.4.2022 Tarihli, 2021/15255 E., 2022/7709 K. Sayılı Kararı
…İhtilaf davacının geçici bakıcı gideri zararının, davalı tarafından düzenlenen ZMSS poliçesindeki “sakatlık teminatı” kapsamında mı yoksa “tedavi gideri teminatı” kapsamında mı olduğu ve davalının davadan önce ödediği 310.000,00 TL ile sorumluluğunun son bulup bulmadığı noktasında toplanmaktadır…Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararı gereği, ZMSS Genel Şartları’nın A.5-c maddesine göre bakıcı giderlerinin sürekli sakatlık teminatı kapsamında kabul edilmesinin mümkün olmadığı; sürekli bakıcı gideri zararının, AYM iptal kararı da dikkate alınarak Dairemizin önceki yerleşik uygulamaları gereği, tedavi giderleri teminatında yer aldığı hususları hep birlikte ele alındığında, İtiraz Hakem Heyeti tarafından yapılan değerlendirmenin doğru olmadığı sonucuna varılmıştır. Açıklanan hukuki ve maddi vakıalar karşısında; talebin geçici bakıcı giderine yönelik olduğu ve davaya konu edilen geçici bakıcı gideri zararının, poliçedeki tedavi giderleri teminatından karşılanması gerektiği dikkate alınmak suretiyle davacının kaza tarihinden sürekli sakatlık raporu alana kadar geçecek süredeki geçici bakıcı gideri talebi yönünden karar verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirmeyle, yazılı biçimde karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda ( 1 ) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, ( 2 ) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulüyle İtiraz Hakem Heyeti kararının BOZULMASINA, karar verilmiştir.