TCK madde 188: “Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti” suçunu düzenlemektedir. Bu madde, uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin imal, ithal, ihraç ve ticaretini ağır şekilde cezalandırır. ‘’Uyuşturucu veya uyarıcı maddeleri ruhsatsız veya ruhsata aykırı olarak imal, ithal veya ihraç eden kişi, yirmi yıldan otuz yıla kadar hapis ve iki bin günden yirmi bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.’’ Şeklinde belirtilmiştir.
Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçu
Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal etmek veya imal edilen bu maddelerin satılması, temin edilmesi TCK 188’de öngörülen toplum sağlığını ve kamu güvenliğini korumak amacıyla getirilmiştir. Uyuşturucu madde kullanımı, bireylerde ciddi bağımlılık ve sağlık sorunlarına yol açmakla birlikte organize suç örgütlerinin de güçlenmesine neden olmaktadır. Suça konu yargılamalarda genelde bu madde kapsamında savcılıkta soruşturma yürütüldüğünden yüksek cezalar ile karşılaşma olasılığını doğurmaktadır.
TCK 188 Nedir?
(1) Uyuşturucu veya uyarıcı maddeleri ruhsatsız veya ruhsata aykırı olarak imal, ithal veya ihraç eden kişi, yirmi yıldan otuz yıla kadar hapis ve iki bin günden yirmi bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır.
Burada yasa koyucu yalnızca bireysel sağlığı değil; aynı zamanda toplumun huzurunu, kamu güvenliğini ve ekonomik düzeni de korumayı amaçlamaktadır. Çünkü uyuşturucu üretimi ve uluslararası boyut taşıyan ticaret, yalnızca kullanıcıyı değil, tüm toplumu etkileyen geniş çaplı bir tehlike barındırmaktadır.
(2) Uyuşturucu veya uyarıcı madde ihracı fiilinin diğer ülke açısından ithal olarak nitelendirilmesi dolayısıyla bu ülkede yapılan yargılama sonucunda hükmolunan cezanın infaz edilen kısmı, Türkiye’de uyuşturucu veya uyarıcı madde ihracı dolayısıyla yapılacak yargılama sonucunda hükmolunan cezadan mahsup edilir.
Türkiye’den başka bir ülkeye uyuşturucu madde ihraç edilmesi, Türk Ceza Kanunu’na göre suçtur ve aynı fiil karşı ülke açısından “ithalat” olarak kabul edilir. Bu nedenle fail hem yabancı ülkede hem de Türkiye’de yargılanabilir. Ancak bir fiil nedeniyle iki kez çifte cezalandırmayı önlemek için, yabancı ülkede verilen ve infaz edilen cezanın süresi Türkiye’de hükmolunan cezadan düşülür. Böylece kişi aynı fiil nedeniyle iki farklı cezaya hükmolunmayacaktır.
(3) Uyuşturucu veya uyarıcı maddeleri ruhsatsız veya ruhsata aykırı olarak ülke içinde satan, satışa arz eden, başkalarına veren, sevk eden, nakleden, depolayan, satın alan, kabul eden, bulunduran kişi, on yıldan az olmamak üzere hapis ve bin günden yirmi bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır. Ancak, uyuşturucu veya uyarıcı madde verilen veya satılan kişinin çocuk olması hâlinde, veren veya satan kişiye verilecek hapis cezası on beş yıldan az olamaz.
Burada yasa koyucu uyuşturucu ticaretinde kritik rol alan her türlü kişiyi ; “satan, satışa arz eden, başkalarına veren, sevk eden, nakleden, depolayan, satın alan, kabul eden, bulunduran kişiyi de suçlu saymaktadır ve ağır cezai yaptırım uygulamaktadır. Ayrıca fıkranın son cümlesinde da belirtildiği gibi; “uyuşturucu veya uyarıcı madde verilen veya satılan kişinin çocuk olması hâlinde, veren veya satan kişiye verilecek hapis cezası on beş yıldan az olamaz.” Uyuşturucu ticaretinin ergin olmayan bireylerle yapılması halinde cezai yaptırımın artacağı vurgulanmıştır.
(4) a) Yukarıdaki fıkralarda belirtilen uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin eroin, kokain, morfin, bazmorfin, sentetik kannabinoid ve türevleri, sentetik katinon ve türevleri, sentetik opioid ve türevleri veya amfetamin ve türevleri olması
- b) Üçüncü fıkradaki fiillerin; okul, yurt, hastane, kışla veya ibadethane gibi tedavi, eğitim, askerî ve sosyal amaçla toplu bulunulan bina ve tesisler ile bunların varsa çevre duvarı, tel örgü veya benzeri engel veya işaretlerle belirlenen sınırlarına iki yüz metreden yakın mesafe içindeki umumi veya umuma açık yerlerde işlenmesi, hâlinde verilecek ceza yarı oranında artırılır.
Eroin, kokain, morfin, bazmorfin, sentetik kannabinoidler, sentetik katinonlar, sentetik opioidler ve amfetamin türevleri toplum sağlığı açısından daha yüksek risk barındırır. Bağımlılık riski yüksektir ve sağlığa zararları daha büyük orandadır. Bu maddelerin ticareti, diğer uyuşturuculara göre daha yıkıcı sonuçlar doğurduğu için yasa koyucu cezayı artırmıştır.
Okul, yurt, hastane, kışla veya ibadethane gibi tedavi, eğitim, askerî ve sosyal amaçla toplu bulunulan bina ve tesislerde, özel olarak korunması gereken kesimlerde, ilgili suçun işlenmesi hâlinde cezai yaptırım artırılmıştır.
(5) (Değişik: 18/6/2014 – 6545/66 md.) Yukarıda ki fıkralarda gösterilen suçların, üç veya daha fazla kişi tarafından birlikte işlenmesi halinde verilecek ceza yarı oranında, suç işlemek için teşkil edilmiş bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde, verilecek ceza bir kat artırılır.
Burada yasa koyucu suçun organize şekilde işlenmesi halinde cezai yaptırımın artacağına dair düzenleme yapmıştır. Nitekim bu şekilde teşekkül etmeden bu maddede sayılan suçların işlenmesi çoğu zaman gerçekleşmemekte genelde organize bir şekilde suç işlenmektedir.
(6) Üretimi resmi makamların iznine veya satışı yetkili tabip tarafından düzenlenen reçeteye bağlı olan ve uyuşturucu veya uyarıcı madde etkisi doğuran her türlü madde açısından da yukarıdaki fıkralar hükümleri uygulanır. Ancak, verilecek ceza yarısına kadar indirilebilir.
Normalde reçete veya izinle kullanılabilen ancak kötüye kullanıldığında uyuşturucu etkisi doğuran maddeler için de uyuşturucu suçları geçerlidir; fakat bu maddeler açısından ceza, diğerlerine göre daha düşük olabilmektedir.
(7) Uyuşturucu veya uyarıcı etki doğurmamakla birlikte, uyuşturucu veya uyarıcı madde üretiminde kullanılan ve ithal veya imali resmi makamların iznine bağlı olan maddeyi ülkeye ithal eden, imal eden, satan, satın alan, sevk eden, nakleden, depolayan veya ihraç eden kişi, sekiz yıldan az olmamak üzere hapis ve bin günden yirmi bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.
Bu fıkra, uyuşturucu üretiminin ve ilgili suçların kaynağını ele alır. Uyuşturucu üretiminde kullanılan hammaddeleri ithal eden, imal eden, satan, satın alan, sevk eden, nakleden, depolayan veya ihraç eden kişiler için de cezai yaptırım öngörülmüştür. Böylece suçun kaynağında engellenmesi amaçlanmıştır.
(8) Bu maddede tanımlanan suçların tabip, diş tabibi, eczacı, kimyager, veteriner, sağlık memuru, laborant, ebe, hemşire, diş teknisyeni, hastabakıcı, sağlık hizmeti veren, kimyacılıkla veya ecza ticareti ile iştigal eden kişi tarafından işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır.
Mesleğini, TCK 188’de ifade edilen suçlar nedeniyle suistimal eden kişilerin cezai yaptırımı yarı oranında artırılacaktır. Fıkrada bahsedilen meslekler, görevleri gereği uyuşturucu ve uyarıcı maddelere daha kolay erişim imkanına sahip meslek gruplarıdır. Kanun koyucu, bu mesleklerin bilgi, yetki ve imkanlarını kötüye kullanarak suç işlemelerini daha ağır bir ihlal olarak görmüş ve cezayı yarı oranında artırmıştır.
TCK 192 ve Etkin Pişmanlık
Etkin pişmanlık, bir suçun işlendiği sırada veya sonrasında failin kendi iradesiyle pişmanlık göstererek suçun sonuçlarını ortadan kaldırmaya ya da hafifletmeye çalışması ve yetkili makamlara yardımcı olması durumudur. Uyuşturucu suçlarında (TCK m.192) etkin pişmanlık, failin suçu işledikten sonra uyuşturucu maddelerin ele geçirilmesini sağlaması, suç ortaklarını ya da bağlantılarını ihbar etmesi gibi davranışlarla ortaya çıkar.
TCK 188 Adli Para Cezası Ne Kadar?
TCK 188’de uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçu için sadece hapis cezası değil, aynı zamanda adlî para cezası da öngörülmüştür. TCK 188’de adlî para cezası 2000 gün ile 20.000 gün aralığında belirtilmiştir. Bu ceza, suçun büyüklüğüne ve işleniş şekline göre değişiklik gösterebilir. Günlük miktar ise kişinin ekonomik ve diğer şahsi halleri göz önünde bulundurularak belirlenir ve ödenecek tutar günde 100-500 TL arasındadır.
Uyuşturucu kullanmak suç mu?
Bu durum TCK madde 191’de düzenlenmiştir. Maddeye göre: Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanan ya da kullanmak için satın alan, kabul eden veya bulunduran kişi, 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Hukuk Fakültesi eğitimi tamamladıktan sonra eğitim hayatına Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi İşletme Anabilim dalında yüksek lisans çalışmalarında bulunmuştur. Hukuk Eğitimini tamamlamasının ardından Ankara Barosunda staj eğitimini tamamlamış. Staj eğitimin bitişinin ardından Ankara’da Kurucu Ortağı olduğu Minval Hukuk ve Danışmanlık Bürosunu kurmuş ve mesleğini icra etmektedir. Ayrıca Yetkin Yayınlarından yayınlanmış ”Sigorta Hukuku ve Tahkim Uygulamaları” adlı bir kitabı mevcuttur.
