- Minval Hukuk
- HMK Maddeleri
- 16 Eylül 2024
Hmk 96. Madde
Süre
MADDE 96- (1) Eski hâle getirme, işlemin süresinde yapılamamasına sebep olan engelin ortadan kalkmasından itibaren iki hafta içinde talep edilmelidir.
(2) İlk derece ve istinaf yargılamalarında, en geç nihai karar verilinceye kadar eski hâle getirme talebinde bulunmak mümkündür. Ancak, nihai karar bir tarafın yokluğunda verilmişse, tahkikat aşamasında kaçırılan süreler için kararın verilmesinden sonra da eski hâle getirme talebinde bulunulabilir.
Table of Contents
Eski Hale Getirme Talebinin Süresi
Hmk madde 96, Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda yer alan ve eski hale getirme talebinin ne zaman yapılabileceğini düzenleyen bir hükümdür.
Madde Ne Anlama Geliyor?
Hmk madde 95’te incelediğimiz gibi, elde olmayan sebeplerle bir süreyi kaçıran kişiler, eski hale getirme talebinde bulunabilirler. Ancak bu talep, her zaman ve her koşulda kabul edilmez. HMK Madde 96, bu talebin ne zaman yapılabileceğini belirleyen bir süre sınırlaması getirir.
Eski Hale Getirme Talebi Ne Zaman Yapılmalıdır?
Eski hale getirme talebi ne zaman yapılmalıdır sorusunun cevabını aşağıdaki şekilde derledik. Buna göre;
- Engelin ortadan kalkmasından itibaren iki hafta içinde: Eski hale getirme talebi, süreyi kaçıran kişinin hak düşürücü süreyi engelleyen durumun (örneğin hastalık, doğal afet) ortadan kalkmasından itibaren en geç iki hafta içinde yapılması gerekmektedir. Bu süre, kişinin durumunu değerlendirerek gerekli işlemleri başlatması için makul bir süre olarak kabul edilir.
- İlk derece ve istinaf yargılamalarında en geç nihai karar verilinceye kadar: Eğer eski hale getirme talebi, ilk derece veya istinaf yargılaması aşamasındaysa, bu talep en geç nihai karar verilmeden önce yapılmalıdır. Ancak, karar bir tarafın yokluğunda verilmişse, o tarafın hukuki dinlenilme hakkının korunması açısından, nihai kararın verilmesinden sonra da, yine onbeş günlük süreye riayet edilerek eski hale getirme talebinde bulunulabilecektir.
Madde 96'nın Önemi
Hmk madde 96’nın önemini şu şekilde tasnif edebiliriz. Buna göre;
- Hukuki belirsizliklerin önlenmesi: Bu madde, eski hale getirme taleplerinin ne zaman yapılabileceğine dair net bir süre belirleyerek hukuki belirsizlikleri ortadan kaldırır.
- Yargılamanın düzenli ilerlemesi: Belirlenen süre sınırlaması, yargılamanın gereksiz yere uzamasını önler.
- Tarafların haklarının korunması: Bir yandan tarafların haklarını korurken diğer yandan da yargılamanın etkinliğini sağlar.
Örneğin; Bir davalı, hastalığı nedeniyle cevap verme süresini kaçırmış olsun. Hastalığı atlattıktan sonra iki hafta içinde mahkemeye başvurarak eski hale getirme talebinde bulunmalıdır.
Hmk madde 96, eski hale getirme talebinin zamanında yapılması gerektiğini vurgulayarak, yargılamanın adil ve etkin bir şekilde yürütülmesini sağlar. Bu sayede hem tarafların hakları korunur hem de yargılamanın uzaması önlenir.
Eski hale getirme talebi, engelin ortadan kalkmasından itibaren en geç iki hafta içinde veya en geç nihai karar verilinceye kadar yapılmalıdır.