Hmk 14. Madde
Şubeler ve Tüzel Kişilerle İlgili Davalarda Yetki
MADDE 14- (1) Bir şubenin işlemlerinden doğan davalarda, o şubenin bulunduğu yer mahkemesi de yetkilidir.
(2) Özel hukuk tüzel kişilerinin, ortaklık veya üyelik ilişkileriyle sınırlı olmak kaydıyla, bir ortağına veya üyesine karşı veya bir ortağın yahut üyenin bu sıfatla diğerlerine karşı açacakları davalar için, ilgili tüzel kişinin merkezinin bulunduğu yer mahkemesi kesin yetkilidir.
Table of Contents
Şubeler ve Tüzel Kişilerle İlgili Davalarda Yetki
Hmk Madde 14, Türk Hukuk Sistemi’nde şubeleri ve tüzel kişileri ilgilendiren davaların hangi mahkemede görüleceğini düzenler. Bu madde, özellikle şirketler ve kurumların şubeleri ile ilgili uyuşmazlıklarda yetkinin tespitinde önemli bir rol oynar.
Hmk Madde 14, iki temel ilkeyi ortaya koyar. Bunlar;
- Şubelerle İlgili Davalar: Bir şubenin işlemlerinden doğan davalarda, o şubenin bulunduğu yer mahkemesi de yetkilidir. Bu, bir şirketin farklı şehirlerde şubeleri bulunuyorsa, o şubenin faaliyetleriyle ilgili bir dava, o şubenin bulunduğu şehirdeki mahkemede de açılabileceği anlamına gelir.
- Tüzel Kişilerle İlgili Davalar: Özel hukuk tüzel kişilerinin (örneğin şirketler, dernekler) ortaklık veya üyelik ilişkileriyle sınırlı olmak kaydıyla, bir ortağına veya üyesine karşı veya bir ortağın yahut üyenin bu sıfatla diğerlerine karşı açacakları davalar için, ilgili tüzel kişinin merkezinin bulunduğu yer mahkemesi kesin yetkilidir. Bu, bir şirketin bir ortağıyla olan bir anlaşmazlığında, şirketin merkezi yerleşim yerindeki mahkemenin yetkili olacağı anlamına gelir.
Madde Metnin Önemi Nedir?
Hmk madde 14’ün önemini şu şekilde tasnif edebiliriz. Buna göre;
- Şubelerin Hukuki Statüsü: Şubelerin bağımsız bir tüzel kişilikleri olmamakla birlikte, kendi faaliyet alanlarında davaya konu olabilecek eylemlerde bulunabilmeleri nedeniyle, bu madde şubelere özel bir yetki tanır.
- Tüzel Kişilerin Merkeziyet İlkesi: Tüzel kişilerin merkezi, hukuki işlemlerinin merkezi olduğu için, bu madde, tüzel kişilere ilişkin davaların çoğunlukla merkezin bulunduğu yerde görülmesini sağlar.
- Hukuki Belirsizliklerin Önlenmesi: Bu madde, şubeler ve tüzel kişilerle ilgili davalarda yetkinin nerede olacağı konusunda ortaya çıkabilecek tartışmaları önler.
Örnek vermek gerekirse;
- Şube örneği: İstanbul’da merkezi bulunan bir şirketin Ankara’da bir şubesi vardır. Ankara şubesinin bir müşterisiyle arasında bir sözleşmeyle ilgili bir anlaşmazlık çıkmıştır. Bu durumda, müşteri, davayı hem İstanbul’daki şirket merkezinde hem de Ankara’daki şubede açabilir.
- Tüzel kişi örneği: İstanbul’da merkezi bulunan bir şirketin bir ortağıyla arasında bir ortaklık anlaşmazlığı çıkmıştır. Bu durumda, dava İstanbul’daki şirket merkezinde açılacaktır.
Site içeriği ve site içerisinde paylaşılan makalelerin her hakkı Minval Hukuk & Danışmanlık Bürosuna aittir.
