Hmk 140. Madde
Ön İnceleme Duruşması
MADDE 140- (1) Hâkim, ön inceleme duruşmasında, dava şartları ve ilk itirazlar hakkında karar verebilmek için gerekli görürse tarafları dinler; daha sonra, tarafların iddia ve savunmaları çerçevesinde, anlaştıkları ve anlaşamadıkları hususları tek tek tespit eder.
(2) Uyuşmazlık konularının tespitinden sonra hâkim, tarafları sulh ve arabuluculuğun esasları, süreci ve hukuki sonuçları hakkında aydınlatarak sulhe veya arabuluculuğa teşvik eder; bu konuda sonuç alınacağı kanaatine varırsa, bir defaya mahsus olmak üzere yeni bir duruşma günü tayin eder.[1]
(3) Ön inceleme duruşmasının sonunda, tarafların sulh veya arabuluculuk faaliyetinden bir sonuç alıp almadıkları, sonuç alamadıkları takdirde anlaşamadıkları hususların nelerden ibaret olduğu tutanakla tespit edilir. Bu tutanağın altı, duruşmada hazır bulunan taraflarca imzalanır. Tahkikat bu tutanak esas alınmak suretiyle yürütülür.
(4) Ön inceleme tek duruşmada tamamlanır. Zorunlu olan hâllerde bir defaya mahsus olmak üzere yeni bir duruşma günü tayin edilir.
(5) (Değişik:22/7/2020-7251/14 md.) 139 uncu madde uyarınca yapılan ihtara rağmen dilekçelerinde gösterdikleri belgeleri sunmayan veya belgelerin getirtilmesi için gerekli açıklamayı yapmayan tarafın bu delillere dayanmaktan vazgeçmiş sayılmasına karar verilir.
[1] 22/7/2020 tarihli ve 7251 sayılı Kanunun 14 üncü maddesiyle, bu fıkrada yer alan “sulhe veya arabuluculuğa” ibaresi “sulh ve arabuluculuğun esasları, süreci ve hukuki sonuçları hakkında aydınlatarak sulhe veya arabuluculuğa” şeklinde değiştirilmiştir.
Table of Contents
Ön İnceleme Duruşmasının Amacı
Ön inceleme duruşmasının temel amacı, davanın esasına geçilmeden önce, davanın tarafları, konusu ve yargılama süreci hakkında genel bir değerlendirme yapmaktır. Bu aşamada, davanın gereksiz yere uzamasını önlemek ve tarafların haklarını korumak hedeflenir.
Ön İnceleme Duruşmasının Yapılışı
Tarafların Dinlenmesi:
- Mahkeme, ön inceleme duruşmasında tarafları dinler ve onların iddia ve savunmalarını netleştirir.
- Tarafların uyuşmazlık konularını belirlemelerine yardımcı olur.
Dava Şartları ve İlk İtirazların İncelenmesi: Dava şartları ve ilk itirazlar hakkında gerekli incelemeler yapılır ve kararlar verilir.
Uyuşmazlık Konularının Belirlenmesi:
- Tarafların iddia ve savunmaları doğrultusunda, uyuşmazlık konuları netleştirilir.
- Tarafların hangi hususlarda anlaştıkları ve hangi hususlarda anlaşamadıkları tespit edilir.
Delillerin Değerlendirilmesi: Tarafların sunduğu deliller incelenir ve hangi delillerin kabul edileceği, hangilerinin reddedileceği değerlendirilir.
Sulh ve Arabuluculuk:
- Mahkeme, tarafları sulh veya arabuluculuk yoluyla anlaşmaya teşvik eder.
- (Değişik:22/7/2020-7251/14 md.) Hâkim, ön inceleme duruşmasında tarafları sulh ve arabuluculuğun esasları, süreci ve hukuki sonuçları hakkında aydınlatarak sulhe veya arabuluculuğa teşvik eder.
Yargılama Planı:
- Davanın nasıl yürütüleceği, hangi aşamalardan geçeceği ve tahmini olarak ne kadar süreceği konularında bir plan yapılır.
Tutanağa Geçirilmesi:
- Yapılan tüm işlemler ve alınan kararlar tutanağa geçirilir.
- Bu tutanak, davanın ilerleyen aşamaları için önemli bir belge niteliğindedir.
Tek Duruşma İlkesi:
- Ön inceleme tek duruşmada tamamlanır.
- Zorunlu olan hâllerde bir defaya mahsus olmak üzere yeni bir duruşma günü tayin edilir.
Belgelerin Sunulması: Ön inceleme duruşmasında taraflara henüz sunmadıkları belgeleri mahkemeye sunmaları veya başka yerden getirtilecek belgelerin getirtilebilmesi için süre verilebilir.
Önemli Hususlar
- Zorunluluk: Ön inceleme duruşması, tahkikat aşamasına geçilmeden önce yapılması zorunlu bir aşamadır.
- Hazırlık: Tarafların, duruşmaya sulh için gerekli hazırlıkları yaparak gelmeleri önemlidir. Duruşmaya gelmeden önce, dosyaya sunulacak delillerin hazır edilmesi veya dosyaya sunulması gereklidir.
- Sonuçlar: Duruşmaya bir tarafın gelmemesi, o tarafın aleyhine sonuçlar doğurabilir. Ön inceleme duruşmasına taraflardan biri mazeretsiz olarak gelmezse, gelen tarafın yargılamaya devam etmek istemesi halinde, gelmeyen tarafın yokluğunda işlemler yapılır. Gelmeyen taraf, yapılan bu işlemlere itiraz edemez.
- Usul Ekonomisi: Ön inceleme duruşması, gereksiz yargılama işlemlerini önleyerek usul ekonomisine katkı sağlar.
Netice olarak; Hmk madde 140, ön inceleme duruşmasının düzenli ve etkin bir şekilde yürütülmesini sağlamayı amaçlar. Tarafların haklarını korumak ve yargılama sürecini hızlandırmak için bu maddeye uygun hareket etmeleri önemlidir.
Minval Hukuk & Danışmanlık Bürosu Sigorta Hukuku(Trafik ve İş Kazaları), İş Hukuku, Kamulaştırma ve İstimlak, Tazminat Hukuku, Ölüm ve Yaralamalı Trafik Kazalarından Kaynaklanan Maddi ve Manevi Tazminat Davaları, Yangın Sigortaları, Dask Sigortası, İşveren Mali Sorumluluk Sigortaları, Araç Değer Kaybı ve Araç Hasar Bedeli Davaları ile Vatandaşlık Hukuku ve Nüfus Davaları, Göç Davaları, SGK’nın karşılamadığı akıllı ilaç bedellerinin ödenmesi ve ücretsiz temin edilmesi ile ilgili davalar üzerine yoğunlaşmış ve bu alanların her birinde yüzlerce danışanın haklarını ilgili kişi ve kurumlar nezdinde çözüme kavuşturmuştur. Minval Hukuk Bürosunun Kurucu ortaklarının çeşitli site ve dergilerde yayınladığı onlarca makalenin yanında basılan “Sigorta Hukuku ve Tahkim Uygulamaları” adlı bir kitabı da bulunmaktadır.
Site içeriği ve site içerisinde paylaşılan makalelerin her hakkı Minval Hukuk & Danışmanlık Bürosuna aittir.
