Hmk 25. Madde
Taraflarca getirilme ilkesi
MADDE 25- (1) Kanunda öngörülen istisnalar dışında, hâkim, iki taraftan birinin söylemediği şeyi veya vakıaları kendiliğinden dikkate alamaz ve onları hatırlatabilecek davranışlarda dahi bulunamaz.
(2) Kanunla belirtilen durumlar dışında, hâkim, kendiliğinden delil toplayamaz.
Table of Contents
Tarafların İleri Sürdüğü İddialar ve Deliller İlkesi
Hmk Madde 25, Türk Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda yer alan ve hukuk davalarında hakimin yetkilerini sınırlayan önemli bir ilkedir. Bu madde, kısaca “tarafların ileri sürdüğü iddialar ve deliller ilkesi” olarak da bilinir.
Madde 25 Ne Anlama Gelir?
Bu maddeye göre, kanunda öngörülen istisnalar dışında, hakim;
- Tarafların ileri sürmediği iddiaları dikkate alamaz: Hakim, davadaki tarafların iddiaları dışında yeni bir iddia ortaya atamaz veya var olan iddiaları genişletemez.
- Tarafların ileri sürmediği delilleri değerlendiremez: Hakim, tarafların sunduğu deliller dışında başka deliller araştıramaz veya toplayamaz.
- Tarafları iddialarına aykırı bir yönde yönlendiremez: Hakim, tarafları kendi iddialarına aykırı bir şekilde yönlendirecek davranışlarda bulunamaz.
Madde 25'in Önemi
Hmk madde 25’in önemini şu şekilde tasnif edebiliriz. Buna göre;
- Tarafların Eşitliği: Bu ilke, tüm tarafların davada eşit haklara sahip olduğunu ve yargılamanın tarafların iddiaları doğrultusunda şekilleneceğini gösterir.
- Yargılamanın Düzenlenmesi: Davaların belirli bir çerçevede yürütülmesini sağlar. Hakim, tarafların belirlediği çerçeveyi aşarak keyfi kararlar veremez.
- Yargı Güveninin Artırılması: Hakimlerin tarafsızlığına ve bağımsızlığına olan güveni artırır.
Madde 25'in İstisnaları
Her ne kadar bu ilke genel bir kural olsa da, bazı istisnalar bulunmaktadır. Kanunda açıkça öngörülen durumlarda, hakim kendiliğinden delil toplayabilir veya tarafların iddiaları dışında konuları değerlendirebilir.
Sonuç Olarak; Hmk Madde 25, hukuk davalarında hakimin yetkilerini sınırlayan önemli bir ilkedir. Bu ilke sayesinde, davalar taraflı bir şekilde ve adalet ilkelerine uygun olarak sonuçlanır.
Site içeriği ve site içerisinde paylaşılan makalelerin her hakkı Minval Hukuk & Danışmanlık Bürosuna aittir.