Hmk 33. Madde
Hukukun Uygulanması
MADDE 33- (1) Hâkim, Türk hukukunu resen uygular.
Table of Contents
Hukukun Uygulanması Nedir?
Hmk madde 33, Türk Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda yer alan ve hâkimin en önemli yetkilerinden birini düzenleyen bir maddedir. Bu madde, hâkimin Türk hukukunu resen uygulamakla yükümlü olduğunu belirtir.
Madde 33 Ne Anlama Gelir?
Bu madde, basitçe ifade etmek gerekirse, hâkimin bir davada hangi hukuk kurallarının uygulanacağına karar verme yetkisine sahip olduğunu ifade eder. Yani, taraflar hangi kanun maddesinin uygulanması gerektiğini belirtmese bile, hâkim davanın konusuna uygun olarak hangi kanun maddesinin uygulanacağını kendisi belirler.
Madde 33'ün Önemi
Hmk madde 33’ün önemini şu şekilde tasnif edebiliriz. Buna göre;
- Hukukun Üstünlüğü: Bu madde, hukukun üstünlüğünün bir göstergesidir. Hâkim, tarafların görüşlerine bağlı kalmaksızın, doğru ve adil bir karar vermek için kanunu doğru şekilde uygular.
- Yargılamanın Hızlı ve Etkin Seyri: Tarafların hukuki tartışmalara girmemesi, yargılamanın daha hızlı ve etkin bir şekilde sonuçlanmasını sağlar.
- Hukuki Belirsizliklerin Giderilmesi: Hâkimin hukuku resen uygulaması, hukuki belirsizliklerin giderilmesine ve hukukun doğru bir şekilde yorumlanmasına katkı sağlar.
Hmk Madde 33'ün Kapsamı
Hmk madde 33’ün kapsamını şu şekilde nitelendirebiliriz. Buna göre;
- Türk Hukuku: Hâkim, öncelikle Türk hukukunu uygular. Ancak, uluslararası anlaşmalar veya yabancı hukukun uygulanması gereken durumlar da olabilir.
- Maddi Olaylar ve Hukuki Nitelendirme: Maddi olayları belirlemek tarafların göreviyken, bu olaylara hangi hukuki nitelendirmenin yapılacağına karar vermek hâkimin görevidir.
- Kanun Boşluğu: Eğer bir durumda uygulanacak açık bir kanun maddesi yoksa, hâkim hukukun genel ilkelerine ve benzer olaylardaki yargı kararlarına göre bir çözüm bulur.
Örnek olarak bir kira sözleşmesiyle ilgili bir davada, taraflar sözleşmede yer almayan bir konuda anlaşmazlığa düşmüşlerdir. Bu durumda hâkim, Türk Borçlar Kanunu’ndaki genel hükümlere ve benzer davalardaki yargı kararlarına bakarak bir çözüm bulmak zorundadır.
Hmk madde 33, hâkimin yargılama sürecindeki en önemli yetkilerinden biri olan hukuku resen uygulama yetkisini düzenler. Bu yetki sayesinde hukuk sisteminin daha adil, etkin ve tutarlı olması sağlanır.
Site içeriği ve site içerisinde paylaşılan makalelerin her hakkı Minval Hukuk & Danışmanlık Bürosuna aittir.
