Hmk 36. Madde
Ret sebepleri
MADDE 36- (1) Hâkimin tarafsızlığından şüpheyi gerektiren önemli bir sebebin bulunması hâlinde, taraflardan biri hâkimi reddedebileceği gibi hâkim de bizzat çekilebilir. Özellikle aşağıdaki hâllerde, hekimin reddi sebebinin varlığı kabul edilir:
a) Davada, iki taraftan birine öğüt vermiş ya da yol göstermiş olması.
b) Davada, iki taraftan birine veya üçüncü kişiye kanunen gerekmediği hâlde görüşünü açıklamış olması.
c) Davada, tanık veya bilirkişi olarak dinlenmiş veya hâkim ya da hakem sıfatıyla hareket etmiş olması; uyuşmazlıkta arabuluculuk veya uzlaştırmacılık yapmış bulunması.
ç) Davanın, dördüncü derece de dâhil yansoy hısımlarına ait olması.
d) Dava esnasında, iki taraftan birisi ile davası veya aralarında bir düşmanlık bulunması.
Table of Contents
Ret Sebepleri Nelerdir?
Hmk madde 36, bir hâkimin bir davadan reddedilmesi için gereken sebepleri düzenler. Bu madde, adaletin güvenilirliğini sağlamak ve tarafsız bir yargılama süreci garantilemek amacıyla oldukça önemlidir.
Madde 36 Ne Anlama Gelir?
Bu madde, bir tarafın, hâkimin tarafsızlığına dair şüpheleri olduğu durumlarda hâkimi reddetme hakkını düzenler. Hâkimin reddedilmesi, davada görevlendirilen hâkimin değiştirilmesi ve yerine başka bir hâkimin atanması anlamına gelir.
HMK Madde 36’ya göre, hâkimin reddi için aşağıdaki sebepler sayılabilir:
- Davada taraflar arasından birine öğüt vermiş veya yol göstermiş olması: Hâkimin, davadaki taraflar arasında tarafgir bir tutum sergilemesi durumudur.
- Davada taraflar arasından birine veya üçüncü bir kişiye kanunen gerekmediği halde görüşünü açıklaması: Hâkimin, davayla ilgili kişisel görüşlerini açıklaması durumudur.
- Davada tanık veya bilirkişi olarak dinlenmiş veya hâkim ya da hakem sıfatıyla hareket etmiş olması; uyuşmazlıkta arabuluculuk veya uzlaştırmacılık yapmış bulunması: Hâkimin, daha önce davayla ilgili farklı bir sıfatla görev yapmış olması durumudur.
- Davanın, dördüncü dereceye kadar (bu derece dahil) civar hısımlarına ait bulunması: Hâkimin, davalı taraflarla yakın akraba olması durumudur.
- Dava esnasında iki taraftan birisiyle davası veya aralarında bir düşmanlık bulunması: Hâkimin, davalı taraflarla kişisel bir sorunu olması durumudur.
- Umumiyetle hâkimin bitaraflığından şüpheyi mucip esbabı mühimme bulunması: Yukarıda sayılanlar dışında, hâkimin tarafsızlığına dair ciddi şüpheler uyandıran başka durumlar.
Hmk Madde 36'nın Önemi
Hmk madde 36’nın önemini şu şekilde tasnif edebiliriz. Buna göre;
- Tarafsız Yargılama: Bu madde, yargılamanın tarafsız bir şekilde yürütülmesini sağlar.
- Adaletin Güvenilirliği: Tarafların, hâkimin tarafsızlığına güvenmesi, adalete olan güveni artırır.
- Hakların Korunması: Hâkimin reddedilmesi, tarafların haklarının daha iyi korunmasını sağlar.
Hâkimin Reddi Talebi Nasıl Yapılır?
Hâkimin reddi, dilekçe ile talep edilir. Bu dilekçede, ret talebinin dayandığı sebepler açıkça belirtilmeli ve delillerle desteklenmelidir. Hmk madde 36, hâkimin reddi için kabul edilebilecek sebepleri belirleyerek, adil ve tarafsız bir yargılama süreci için önemli bir güvence sağlar.
Site içeriği ve site içerisinde paylaşılan makalelerin her hakkı Minval Hukuk & Danışmanlık Bürosuna aittir.