Hmk 40. Madde
Ret Talebini İncelemeye Yetkili Merci
MADDE 40- (1) Hâkimin reddi talebi, reddi istenen hâkim katılmaksızın mensup olduğu mahkemece incelenir.
(2) Reddedilen hâkimin katılmamasından dolayı mahkeme toplanamıyor ya da mahkeme tek hâkimden oluşuyor ise ret talebi, o yerde asliye hukuk hâkimliği görevini yapan diğer mahkeme veya hâkim tarafından incelenir. O yerde, asliye hukuk hâkimliği görevi tek hâkim tarafından yerine getiriliyorsa, o hâkim hakkındaki ret talebi, asliye ceza hâkimi varsa onun tarafından, yoksa en yakın asliye hukuk mahkemesince incelenir.
(3) Sulh hukuk hâkimi reddedildiği takdirde, ret talebi, o yerdeki diğer sulh hukuk hâkimi tarafından incelenir. O yerde, sulh hukuk hâkimliği görevi tek hâkim tarafından yerine getiriliyorsa, o hâkim hakkındaki ret talebi, bulunma sıralarına göre; o yerdeki sulh ceza hâkimi, asliye hukuk hâkimi, asliye ceza hâkimi, bunların da bulunmaması hâlinde, en yakın yerdeki sulh hukuk hâkimi tarafından incelenir.
(4) Bölge adliye mahkemesi hukuk dairelerinin başkan ve üyelerinin reddi talebi, reddedilen başkan ve üye katılmaksızın görevli olduğu dairece karara bağlanır. Hukuk dairelerinin toplanmasını engelleyecek şekildeki toplu ret talepleri dinlenmez.
Table of Contents
Ret Talebini İncelemeye Yetkili Merci
Hmk Madde 40, bir hâkimin reddi talebinin hangi merci tarafından inceleneceğini düzenleyen bir hükümdür. Bu madde, hâkimin tarafsızlığının korunması ve adil yargılamanın güvencesi açısından önemlidir.
Madde 40 Ne Anlama Gelir?
Bir taraf, hâkimin tarafsızlığına dair şüpheler taşıdığı gerekçesiyle hâkimin reddini talep ettiğinde, bu talebin haklı olup olmadığına karar vermesi gereken bir merciye ihtiyaç vardır. İşte Hmk Madde 40, bu yetkili merciyi belirler.
Madde 40’a göre:
- Genel Kural: Hâkimin reddi talebi, reddedilen hâkimin mensubu olduğu mahkemece incelenir. Yani, hangi mahkemeden hâkim reddi isteniyorsa, o mahkeme bu talebi değerlendirir.
- İstisnai Durum: Eğer reddedilen hâkimin katılmamasından dolayı mahkeme toplanamıyorsa veya mahkeme tek bir hâkimden oluşuyorsa, ret talebi o yerde görev yapan asliye hukuk hâkimliği tarafından incelenir.
Madde 40'ın Önemi
Hmk madde 40’ın öenmini şu şekilde tasnif edebiliriz. Buna göre;
- Tarafsızlık: Reddi talebinin incelenmesi görevini, reddedilen hâkimin bulunduğu mahkemeye vermekle, tarafsız bir inceleme yapılması amaçlanır.
- Hızlı Karar: Reddi talebinin gecikmeden sonuçlandırılması, yargılamanın aksamadan devam etmesi için önemlidir.
- Adil Yargılama: Bu madde, adil yargılamanın güvencesi altında, hâkimin tarafsızlığının korunmasını sağlar.
Madde 40'ın İşleyişi
Ret talebinin işleyişi aşağıdaki şekilde yapılmaktadır. Buna göre;
- Ret Talebi: Taraf, hâkimin reddi talebini dilekçe ile ileri sürer.
- Dosyanın İncelenmesi: Dosya, yetkili merciye (yani, reddedilen hâkimin bulunduğu mahkeme veya istisnai durumda asliye hukuk hâkimliği) gönderilir ve burada ret sebepleri incelenir.
- Kararın Verilmesi: Yetkili merci, yapılan inceleme sonucunda ret talebinin kabul edilip edilmeyeceğine karar verir.
Site içeriği ve site içerisinde paylaşılan makalelerin her hakkı Minval Hukuk & Danışmanlık Bürosuna aittir.
