- Minval Hukuk
- HMK Maddeleri
- 27 Ağustos 2024
Hmk 5. Madde
Mahkemelerin Yetkisi ve Genel Kural
Genel Kural
MADDE 5- (1) Mahkemelerin yetkisi, diğer kanunlarda yer alan yetkiye ilişkin hükümler saklı kalmak üzere, bu Kanundaki hükümlere tabidir.
Table of Contents
Mahkemelerin Yetkisi ve Genel Kural
Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 5. maddesi, Türk hukuk sisteminde mahkemelerin yetkisi konusunda genel bir kural belirler. Bu madde, hangi mahkemenin hangi davaya bakacağını belirlemede temel bir ölçüt olarak kullanılır.
Hmk Madde 5 Ne Anlama Gelir?
Genel Bir Kural: Bu madde, mahkemelerin yetkisinin temel olarak HMK’da düzenlendiğini belirtir. Ancak, özel kanunlarda farklı bir yetki düzenlemesi varsa, bu özel düzenleme öncelikli olarak uygulanır.
Özel Kanunlardaki Hükümler: Ticaret kanunu, borçlar kanunu gibi özel kanunlarda, belirli türdeki davaların hangi mahkemede görüleceği konusunda özel hükümler bulunabilir. Bu durumda, HMK’daki genel kural yerine özel kanundaki hüküm uygulanır.
Hmk 5. Maddenin Önemi
Yargı Birliği: HMK Madde 5, farklı mahkemelerin aynı konuda farklı kararlar vermesini önleyerek yargı birliğini sağlar.
Hukuki Belirsizliklerin Önlenmesi: Hangi mahkemenin yetkili olduğu konusunda net bir kural belirlenerek, hukuki uyuşmazlıkların daha hızlı ve etkin bir şekilde çözülmesi sağlanır.
Özel Kanunların Önceliği: Özel kanunlardaki hükümlerin korunması, hukuk sisteminin daha esnek ve güncel olmasına olanak tanır.
Örnek Vermek Gerekirse;
Örneğin, şirketler arasında ortaya çıkan bir uyuşmazlıkta, genel olarak asliye hukuk mahkemesi yetkilidir. Ancak, Ticaret Kanunu’nda şirketler arasındaki bazı uyuşmazlıkların ticaret mahkemesinde görüleceği belirtilmişse, bu durumda ticaret mahkemesi yetkili olacaktır.
Sonuç olarak; HMK Madde 5, mahkemelerin yetkisi konusunda temel bir ilke belirler. Bu ilke sayesinde, hangi mahkemenin hangi davaya bakacağı konusunda hukuki belirsizliklerin önlenmesi amaçlanır. Ancak, her davanın özelliğine göre farklı mahkemelerin yetkili olabileceği unutulmamalıdır.
Yetki Çeşitleri: Mahkemelerin yetkisi, genel yetki, özel yetki ve zorunlu yetki gibi farklı türlerde incelenebilir.
Yetki İtirazı: Davalı, davanın açıldığı mahkemenin yetkili olmadığını düşünüyorsa, yetki itirazında bulunabilir.