- Minval Hukuk
- HMK Maddeleri
- 27 Ağustos 2024
Hmk 9. Madde
Türkiye’de Yerleşim Yerinin Bulunmaması Hâlinde Yetki
MADDE 9- (1) Türkiye’de yerleşim yeri bulunmayanlar hakkında genel yetkili mahkeme, davalının Türkiye’deki mutad meskeninin bulunduğu yer mahkemesidir. Ancak, diğer özel yetki hâlleri saklı kalmak üzere, malvarlığı haklarına ilişkin dava, uyuşmazlık konusu malvarlığı unsurunun bulunduğu yerde de açılabilir.
Table of Contents
Türkiye'de Yerleşim Yeri Bulunmayanlar Hakkında Yetki
Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 9. maddesi, Türkiye’de yerleşim yeri bulunmayan kişilere karşı açılacak davalarda hangi mahkemenin yetkili olacağını belirler. Yani, Türkiye’de oturmayan bir kişiyle ilgili bir dava açmak istediğinizde, bu madde hangi mahkemeye başvuracağınızı gösterir.
Hmk 9. Madde Ne Anlama Gelir?
Türkiye’de Yerleşim Yeri Bulunmayanlar: Bu madde, Türkiye’de resmi olarak ikametgahı bulunmayan, yani Türkiye vatandaşı olmayan veya yabancı uyruklu olup Türkiye’de sürekli ikamet etmeyen kişileri kapsar.
Mutad Mesken: Eğer bu kişi Türkiye’de düzenli olarak kaldığı bir yer (mesela kiraladığı bir daire, ofis vb.) belirleyebiliyorsa, o yerdeki mahkeme yetkili olur. Bu yere “mutad mesken” denir.
Malvarlığı Haklarına İlişkin Davalar: Eğer dava, bu kişinin Türkiye’deki bir malı (araba, ev, banka hesabı vb.) ile ilgiliyse, o malın bulunduğu yerdeki mahkeme de yetkili olabilir.
Hmk 9. Maddenin Önemi
Uluslararası Hukuk İlişkileri: Türkiye’de yaşamayan kişilerle ilgili davalarda, hangi mahkemenin yetkili olacağının belirlenmesi, uluslararası hukuk ilişkileri açısından önemlidir.
Adaletin Tesisi: Davaların doğru mahkemede görülmesi, adaletin daha hızlı ve etkin bir şekilde gerçekleşmesini sağlar.
Hukuki Belirsizliklerin Önlenmesi: Bu madde, hangi mahkemenin yetkili olacağı konusunda net bir kural belirleyerek, hukuki uyuşmazlıkların daha kolay çözülmesine yardımcı olur.
Sonuç olarak; HMK Madde 9, Türkiye’de yerleşik olmayan kişilere karşı açılacak davalarda, genellikle davalının Türkiye’deki mutad meskeninin bulunduğu yer mahkemesinin yetkili olduğunu belirtir. Ancak, malvarlığı haklarına ilişkin davalarda, uyuşmazlık konusu malın bulunduğu yerdeki mahkeme de yetkili olabilir.