Hmk 10. Madde
Sözleşmeden Doğan Davalarda Yetki
MADDE 10– (1) Sözleşmeden doğan davalar, sözleşmenin ifa edileceği yer mahkemesinde de açılabilir.
Table of Contents
Sözleşmeden Doğan Davalarda Yetki
Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 10. maddesi, sözleşmelerden doğan davalarda hangi mahkemenin yetkili olacağını belirler. Yani, bir sözleşmeden kaynaklanan bir anlaşmazlık olduğunda, hangi mahkemeye başvuracağınızı bu madde gösterir.
Madde 10’un Ne Anlamı?
HMK 10. maddenin anlamı kısaca şu şekilde sıralanabilir;
- Sözleşmeden Doğan Davalar: Bu madde, bir sözleşme yapıldığı ve bu sözleşmeden kaynaklanan bir uyuşmazlık olduğu durumlarda geçerlidir. Örneğin, bir satış sözleşmesi, kiralama sözleşmesi veya iş sözleşmesi gibi.
- Sözleşmenin İfa Edileceği Yer: Bu maddeye göre, sözleşmenin ifa edileceği yer mahkemesi de yetkilidir. Yani, sözleşmeye göre bir borcun ödeneceği yer veya bir malın teslim edileceği yerdeki mahkeme, bu davaya bakabilir.
Madde 10 Neden Önemli?
HMK madde 10’un önemini şu şekilde sıralayabiliriz.
- Sözleşme Serbestliği: Taraflar, sözleşme yaparken hangi mahkemenin yetkili olacağını belirleyebilirler. Bu, tarafların hukuki uyuşmazlık durumunda hangi mahkemeye başvuracaklarını önceden bilmelerini sağlar.
- Adaletin Hızlı Ulaşması: Davanın, sözleşmenin ifa edileceği yere yakın bir mahkemede görülmesi, delillerin toplanması ve tanıkların dinlenmesi açısından daha kolay olabilir.
- Hukuki Belirsizliklerin Önlenmesi: Bu madde, sözleşmeden doğan davalarda hangi mahkemenin yetkili olacağı konusunda net bir kural belirleyerek, hukuki uyuşmazlıkların daha kolay çözülmesine yardımcı olur.
Örnek Olarak;
Örnek-1: İstanbul’da oturan bir kişi, Ankara’da bulunan bir şirketten bir ürün satın aldı. Üründe bir sorun yaşandığında, bu kişi hem İstanbul’daki (ikametgahı) hem de Ankara’daki (malın teslim yeri) mahkemeye başvurabilir.
Örnek-2: Bir şirket ile bir çalışan arasında imzalanan iş sözleşmesinde, uyuşmazlıkların İstanbul Ticaret Mahkemesi’nde çözüleceği belirtilmiştir. Bu durumda, taraflar arasında bir anlaşmazlık çıktığında, sadece İstanbul Ticaret Mahkemesi yetkili olacaktır.
HMK Madde 10, sözleşmelerden doğan davalarda tarafların daha fazla seçenek sunarak, adaletin daha hızlı ve etkin bir şekilde sağlanmasına katkıda bulunur. Ancak, sözleşmede özel bir yetki belirtilmişse, bu özel yetki genel yetkiye göre öncelikli olacaktır.
İfa Yeri Kavramı: Sözleşmenin ifa edileceği yer, sözleşmenin türüne ve içeriğine göre değişebilir. Bu konuda hukuki bir değerlendirme yapılması gerekebilir.
Uluslararası Anlaşmalar: Türkiye’nin imzaladığı uluslararası anlaşmalar, sözleşmelerden doğan davalarda hangi mahkemenin yetkili olacağı konusunda farklı düzenlemeler içerebilir.
Site içeriği ve site içerisinde paylaşılan makalelerin her hakkı Minval Hukuk & Danışmanlık Bürosuna aittir.
