Hmk 22. Madde
İnceleme Yeri
MADDE 22- (1) Yetkili mahkemenin bir davaya bakmasına herhangi bir engel bulunduğu yahut iki mahkeme arasında yargı çevrelerinin sınırlarının belirlenmesinde tereddüt ortaya çıktığı takdirde, yetkili mahkemenin tayininde, ilk derece mahkemeleri için bölge adliye mahkemelerine, bölge adliye mahkemeleri için Yargıtaya başvurulur.
(2) İki mahkemenin aynı dava hakkında göreve veya yetkiye ilişkin olarak verdikleri kararlar kanun yoluna başvurulmaksızın kesinleştiği takdirde, görevli veya yetkili mahkeme, ilgisine göre bölge adliye mahkemesince veya Yargıtayca belirlenir.
Table of Contents
İki Mahkemenin Yetki Çatışması Durumunda Yetkili Mahkemenin Belirlenmesi
Hmk Madde 22, Türk Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda yer alan ve iki veya daha fazla mahkemenin aynı dava konusunda yetkili olduğunu iddia ettiği durumlarda, yetkili mahkemenin nasıl belirleneceğini düzenleyen bir hükümdür.
Madde 22 Ne Anlama Gelir?
Basitçe ifade etmek gerekirse, bir davada hangi mahkemenin yetkili olduğuna dair farklı görüşler olması halinde, bu madde uyarınca yetkili mahkemenin tespiti için bir yol izlenir. Bu durum, genellikle aşağıdaki gibi durumlarda ortaya çıkar:
- İki mahkemenin de aynı davaya bakabileceğini iddia etmesi: Örneğin, bir sözleşmeyle ilgili dava açılmışsa, sözleşmenin yapıldığı yer mahkemesi ile borçlunun yerleşim yeri mahkemesi aynı anda yetkili olduğunu iddia edebilir.
- Yargı çevrelerinin sınırlarının belirsiz olması: İki mahkemenin yargı yetkisinin kesiştiği durumlarda, hangi mahkemenin davaya bakacağına karar verilememesi.
Madde 22'nin Önemi
Hmk madde 22’nin önemini kısaca şu şekilde tasnif edebiliriz. Buna göre;
- Hukuki belirsizliğin giderilmesi: Bu madde sayesinde, davaların hangi mahkemede görüleceğine dair hukuki belirsizlikler giderilir ve davaların sürüncemede kalması önlenir.
- Adaletin sağlanması: Davaların doğru mahkemede görülmesi, adaletin daha etkin bir şekilde sağlanması için önemlidir.
- Yargı sisteminin verimliliği: Yargı yeri belirleme işlemi sayesinde davalar, ilgili mevzuata uygun olarak yetkili mahkemelerde görülür ve yargı sistemi daha verimli çalışır.
Madde 22'nin Kapsamı
Hmk Madde 22, iki farklı durumda uygulanır:
Yetkili mahkemenin tayininde zorluk:
Yetkili mahkemenin davaya bakmasına engel bir durum varsa (örneğin, mahkemenin üyelerinde görevsizlik veya çekilme durumu) veya
İki mahkeme arasında yargı çevrelerinin sınırlarının belirlenmesinde tereddüt varsa, yetkili mahkemenin tayini için bölge adliye mahkemesine başvurulur.
İki mahkemenin aynı anda yetkili olduğunu iddia etmesi:
İki mahkemenin aynı dava hakkında görev veya yetkiye ilişkin olarak verdikleri kararlar kesinleşmişse, görevli veya yetkili mahkemenin belirlenmesi için ilgisine göre bölge adliye mahkemesi veya Yargıtay’a başvurulur.
Site içeriği ve site içerisinde paylaşılan makalelerin her hakkı Minval Hukuk & Danışmanlık Bürosuna aittir.
