Hmk 23. Madde
İnceleme Usulü ve Sonucu
MADDE 23- (1) Yargı yerinin belirlenmesine ilişkin inceleme dosya üzerinden yapılabilir.
(2) Bölge adliye mahkemesince veya Yargıtayca verilen yargı yeri belirlenmesi ile kanun yolu incelemesi sonucunda kesinleşen göreve veya yetkiye ilişkin kararlar, davaya ondan sonra bakacak mahkemeyi bağlar.
Table of Contents
Yargı Yerinin Belirlenmesinde İnceleme ve Kararın Bağlayıcılığı
Hmk Madde 23, bir davanın hangi mahkemede görüleceği konusunda ortaya çıkan belirsizliklerin giderilmesinde kullanılan bir hukuki düzenlemedir. Bu madde, özellikle yargı yerinin belirlenmesi sürecinde uygulanan inceleme usulü ve bu inceleme sonucu verilen kararın diğer mahkemeleri bağlayıcı olup olmadığı gibi konuları düzenler.
Madde 23 Ne Anlama Gelir?
Bu maddeye göre, yargı yerinin belirlenmesi için yapılacak inceleme, dosyadaki mevcut belgeler üzerinden gerçekleştirilir. Yani, mahkeme ek bir delil toplama ihtiyacı duymadan, dosyada bulunan bilgi ve belgeler doğrultusunda kararını verir. Öte yandan Bölge Adliye Mahkemesi veya Yargıtay tarafından verilen ve kanun yolu incelemesi sonucu kesinleşen yargı yeri belirleme kararları, davaya daha sonra bakacak olan diğer mahkemeleri bağlar. Bu demektir ki, başka bir mahkeme aynı dava konusunda farklı bir karar veremez.
Madde 23'ün Önemi
Bu maddenin önemini şu şekilde sıralayabiliriz. Buna göre;
Hukuki Belirsizliğin Giderilmesi: Bir davada hangi mahkemenin yetkili olduğuna dair ortaya çıkan belirsizlikler, bu madde sayesinde giderilir.
Yargı Birliğinin Sağlanması: Bölge Adliye Mahkemesi veya Yargıtay’ın verdiği kararların bağlayıcı olması, yargı kararlarında birlik sağlanmasını ve farklı mahkemelerin farklı kararlar vermesinin önüne geçilmesini sağlar.
Yargı Süreçlerinin Hızlandırılması: Dosya üzerinden yapılan inceleme sayesinde yargı yeri belirleme süreci kısalır ve davaların daha hızlı sonuçlanması sağlanır.
Asliye Hukuk Mahkemelerinin Görevi
Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 2. maddesi, Türk hukuk sisteminde, asliye hukuk mahkemelerinin görev alanını belirleyen temel bir düzenlemedir. Bu madde, birçok hukuki uyuşmazlığın çözümünde hangi mahkemenin yetkili olacağına dair ilk bakış açısını sunar.
Madde 23'ün Uygulama Alanları
Hmk madde 23’ün uygulama alanları kısaca şu şekilde sıralanabilir;
- Görev ve Yetki Çatışmaları: İki veya daha fazla mahkemenin aynı davada görevli veya yetkili olduğunu iddia ettiği durumlarda.
- Yargı Çevrelerinin Belirsizliği: İki mahkemenin yargı yetkisinin kesiştiği durumlarda.
- Yargı Yerinin Değiştirilmesi İsteği: Davanın açıldığı mahkemenin yetkisiz olduğuna dair itirazlar halinde.
Örneğin, bir borç sözleşmesiyle ilgili bir dava açılmış ve borçlunun yerleşim yeri ile sözleşmenin yapıldığı yer farklı şehirlerde bulunuyorsa, hangi mahkemenin yetkili olduğuna dair bir belirsizlik ortaya çıkabilir. Bu durumda, yetkili mahkemenin belirlenmesi için dosyadaki bilgi ve belgeler incelenir ve verilen karar diğer mahkemeleri bağlar.
HMK Madde 23, yargı yerinin belirlenmesi sürecinde uygulanan bir usulü ve bu süreçte verilen kararların bağlayıcılığını düzenler. Bu sayede davalar doğru mahkemede görülür, hukuki belirsizlikler giderilir ve yargı birliği sağlanır.
Site içeriği ve site içerisinde paylaşılan makalelerin her hakkı Minval Hukuk & Danışmanlık Bürosuna aittir.