- Minval Hukuk
- HMK Maddeleri
- 1 Eylül 2024
Hmk 43. Madde
Ret Talebine İlişkin Kararlara Karşı İstinaf
MADDE 43- (1) Esas hüküm bakımından istinaf yolu kapalı bulunan dava ve işlerde, hâkimin reddi talebiyle ilgili merci kararları kesindir.
(2) Esas hüküm bakımından istinaf yolu açık bulunan dava ve işlerde ise ret talebi hakkındaki merci kararlarına karşı tefhim veya tebliği tarihinden itibaren bir hafta içinde istinaf yoluna başvurulabilir; bu hâlde 347 nci maddehükmü uygulanmaz. Bölge adliye mahkemesinin bu husustaki kararları kesindir.
(3) Ret talebinin reddine ilişkin merci kararının bölge adliye mahkemesince uygun bulunmayarak kaldırılması veya ret talebinin kabulüne ilişkin merci kararının bölge adliye mahkemesince uygun bulunması hâlinde, ret sebebinin doğduğu tarihten itibaren reddedilen hâkimce yapılmış olan ve ret talebinde bulunan tarafça itiraz edilen esasa etkili işlemler, davaya daha sonra bakacak hâkim tarafından iptal olunur.
Table of Contents
Ret Talebine İlişkin Kararlara Karşı İstinaf Nedir?
Hmk madde 43, hakim reddi talebine ilişkin verilen kararlara karşı hangi durumlarda istinaf yoluna başvurulabileceğini düzenleyen bir hükümdür. Bu madde, tarafların kararlara karşı itiraz hakkını düzenleyerek adil yargılanma ilkesinin korunmasına katkı sağlar.
Madde 43’e Göre İstinaf İmkânı
Madde, esas itibariyle iki farklı durumu düzenler:
- Esas Hüküm Bakımından İstinaf Yolu Kapalı Olan Davalar: Bu tür davalarda, hakim reddi talebine ilişkin kararlar kesindir ve istinafa gidilemez. Yani verilen karar kesinleşmiş olur.
- Esas Hüküm Bakımından İstinaf Yolu Açık Olan Davalar: Bu durumda ise, ret talebine ilişkin kararlara karşı tefhim veya tebliğden itibaren bir hafta içinde istinaf yolu açıktır. Ancak bu durumda, 347. madde hükmü uygulanmaz. Yani, istinaf başvurusu yapıldı diye dava durdurulmaz. Bölge adliye mahkemesinin bu konudaki kararı kesindir.
Madde 43’ün Önemi
Hmk madde 43’ün önemini şu şekilde sıralayabiliriz. Buna göre;
- Kararların Denetlenmesi: İstinaf yolu sayesinde, hakim reddi kararlarının hukuki olarak incelenmesi ve hatalı kararların düzeltilmesi mümkün olur.
- Adil Yargılanma: Tarafların, kararlara karşı itiraz hakkı bulunması, adil yargılanma ilkesinin bir gereğidir.
- Yargı Birliği İlkesi: İstinaf yolu, yargı birliği ilkesinin bir gereği olarak, üst mahkemelerin alt mahkeme kararlarını denetleme yetkisini düzenler.
Hmk madde 43, hakim reddi kararlarına karşı istinaf yolunun ne zaman ve nasıl kullanılabileceğini düzenler. Bu madde sayesinde, tarafların hakları korunur ve yargı kararlarının hukuki olarak denetlenmesi sağlanır.