- Tespit: İdare (belediye, özel idare, tarım müdürlüğü) tarafından yerinde denetim yapılır.
- Yapı Zaptı: Ruhsatsız yapı tespit edilirse tutanak tutulur ve yapı mühürlenir.
- Tebligat: Yapı sahibine yıkım kararı tebliğ edilir. Genellikle 30 gün süre tanınır.
- Gönüllü Yıkım: Mal sahibinden yapının kendi eliyle yıkılması istenir. Aksi hâlde idare müdahale eder.
- Re’sen Yıkım: Belediye ya da özel idare ekipleri tarafından yapı yıkılır. Masraflar ilgiliden tahsil edilir.
Hobi Bahçeleri Yasal mı?
Hobi bahçeleri eğer doğru yerde ve yasal çerçeveye uygun olarak kurulduysa sorun teşkil etmez. Eğer kurmak istediğiniz bahçe bir tarım arazisi üzerinde yer alıyorsa, dikkatli olmanız gerekir.
5403 Sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu göre tarımsal üretim amacı dışında kullanılan bu tür alanlarda yapılaşmaya gidilmesi, özellikle de arazinin küçük parçalara bölünüp satışa sunulması yasa dışı kabul edilir. Bu durumda para cezası uygulanabilir ve ağır ihlallerde hapis cezasına kadar varan yaptırımlar söz konusu olabilir.
Eğer arazi bir arsa statüsündeyse ya da imar planlarında rekreasyon alanı, sosyal donatı alanı, konut bölgesi gibi tanımlarla belirtilmişse, bu tür alanlarda hobi bahçesi kurulması mümkündür.
Ancak bu da bazı koşullara bağlıdır. Belediyeden yapılaşma izni (ruhsat) alınması gerekir. Arazinin kullanım şekline uygun projelendirme yapılmalıdır. Hobi amaçlı olsa bile geliştirilen yapılar imar mevzuatına aykırı olmamalıdır. 3194 Sayılı İmar Kanunu her türlü yapılaşmanın ruhsata tabi olduğunu ve yapılaşmanın yalnızca imar planına uygun alanlarda yapılabileceğini düzenler.
Hobi Bahçesi Yıkımı Önlenebilir mi?
Hobi bahçeleri genellikle kırsal bölgelerde kurulan, küçük yapılar içeren alanlardır. Ancak birçok kişi bu bahçeleri tarım arazileri üzerine, imar planlarına aykırı şekilde inşa ettiği için ciddi yasal yaptırımlarla karşılaşmaktadır. Yıkım kararlarının başlıca nedenler vardır. 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu gereği izinsiz yapılaşmaya açılması, 3194 sayılı İmar Kanunu uyarınca, herhangi bir yapının inşa edilebilmesi için belediyeden ya da ilgili idareden yapı ruhsatı alınması şarttır. Ruhsatsız yapılan yapılar kaçak sayılır ve yıkım kararı uygulanabilir. Eğer zamanında hukuki yollarla itiraz edilir ve doğru belgelerle başvuru yapılırsa, yıkım kararı durdurulabilir ya da iptal ettirilebilir. Ancak bu süreç karmaşık ve süreye bağlı olduğu için profesyonel destek almak şarttır.
Yıkım Sonrası Dava Açılabilir mi?
Yıkım kararı, idarenin (belediye, il özel idaresi veya ilgili kurumun) bir yapının hukuka ve imar planlarına aykırı şekilde inşa edildiğini tespit etmesi üzerine verdiği idari bir işlemdir. Bu kararın uygulanması sonucunda yapı tamamen veya kısmen ortadan kaldırılır. Türk hukuk sisteminde yıkım gerçekleştikten sonra da hak arama yolları açıktır. Ancak bu süreç, zamanlama ve içerik bakımından dikkatle yürütülmelidir. Yıkımdan Sonra Açılabilecek Davalar
- İdari İşlemin İptali Davası: Bu dava türü, yıkım kararının kendisinin hukuka aykırı olduğunu ileri sürerek açılır. Davanın amacı, idarenin işleminin ortadan kaldırılmasıdır. Yani siz “yıkım işlemi hatalıydı, hukuka uygun değildi” diyerek iptalini talep edebilirsiniz. Açılma Süresi yıkım kararının tarafınıza tebliğ edildiği tarihten itibaren 60 gün içinde açılmalıdır (İdari Yargılama Usulü Kanunu m. 7).
2.Tazminat Davası:Yıkım nedeniyle uğradığınız zararlar için maddi ve manevi tazminat talep etmek üzere dava açabilirsiniz. Açılma süresi zararı ve sorumlu idareyi öğrendiğiniz tarihten itibaren 1 yıl, her hâlükârda işlemin gerçekleştiği tarihten itibaren 5 yıl içinde açılmalıdır.
Bu süreçler süreye bağlıdır ve belgelerle desteklenmelidir. En doğru adım, süreci baştan sona takip edecek bir uzman avukattan destek almak olacaktır.
Hobi Bahçeleri Neden Yıkılıyor/ Kim Yıkıyor
Hobi bahçelerinin yıkılmasının temel nedenleri imar ve tarım mevzuatına aykırılıktır. Yani bu bahçeler genellikle usule uygun kurulmadığı için yasalar karşısında “kaçak yapı” olarak değerlendirilmektedir. Bir arazinin üzerine yapı yapılabilmesi için o alanın imar planlarında yapılaşmaya uygun olması gerekir uygun değilse o yapı yıılır. 3194 sayılı İmar Kanunu’na göre, bir yapının inşa edilebilmesi için ilgili belediyeden veya valilikten yapı ruhsatı alınması gerekir.
Hobi bahçelerine yönelik yıkım işlemleri genellikle ilgili kamu idareleri tarafından gerçekleştirilir. Bu kurumlar şu şekildedir:
1.İl/İlçe Belediyeleri: Belediyeler, kendi sınırları içindeki kaçak yapılaşmadan sorumludur. İmar planlarına aykırı yapı tespit edildiğinde, önce tebligat gönderir; ardından süre verilir ve gerekirse yapı mühürlenir. Süre sonunda yapı yıkılır.
2.Tarım ve Orman Müdürlükleri: Tarım arazilerinin amacı dışında kullanıldığını tespit eden bu müdürlükler, Tarım Kanunu kapsamında işlem başlatabilir.
3.Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı: Bakanlık, toplu ve yaygın hobi bahçesi projelerini denetleyerek, imar kanununa aykırı olanları tespit ettiğinde doğrudan müdahale edebilir.
Hobi Bahçesi Alırken Nelere Dikkat Etmeliyiz
Doğayla iç içe bir yaşam hayali kuran binlerce insan için hobi bahçeleri cazip bir seçenek haline geldi ancak bu hayali gerçeğe dönüştürmeden önce yasal süreçleri, arazi yapısını ve tapu-imar durumunu dikkatle incelemek büyük önem taşıyor.
Tapunun niteliğini iyi incelemek lazım hobi bahçesi satışı yapılırken size gösterilen yerin tapulu olması yeterli değildir. Asıl önemli olan, tapunun niteliği ve kullanım amacıdır.
Tarla vasfı varsa bu arazi tarımsal amaçlıdır, konut veya yapılaşmaya açık değildir.
Arsa vasfı varsa bu durumda yapılaşma mümkündür ancak yine de imar planı ve ruhsat şartları kontrol edilmelidir.
İmar planını sorgu yapılması şarttır. Hobi bahçesi kurmak istediğiniz arazinin imar durumu, hukuki anlamda en belirleyici unsurdur.
Size sunulan hobi bahçesi projesinde yapı ruhsatı, proje onayı, iskan belgesi gibi evraklar olup olmadığını mutlaka sorun. Yapılar ruhsatsızsa belediye bu yapılar için yıkım kararı alabilir.
Hobi Bahçelerinin Temel Dayanağı Nedir
Hobi bahçelerinin taşıması gereken vasıflar ve kullanım niteliği, ilgili mevzuatta açıkça tanımlanmış ve yasal çerçeveye bağlanmıştır.
Hobi bahçelerinin yasal zeminini doğrudan etkileyen en önemli düzenlemelerden biri 3194 Sayılı İmar Kanunudur. Bu kanun, Türkiye’deki tüm yapılaşma faaliyetlerini düzenleyen temel hukuki metindir.
Hobi bahçesi adı altında yapılan her tür yapı (kulübe, konteyner, sera, depo vb.) imar mevzuatına ve ruhsat şartlarına tabidir.
Yapı ruhsatı alınmadan yapılan her türlü inşa faaliyeti, kaçak yapı olarak kabul edilir ve yıkım kararı ile karşılaşır.
Hobi bahçelerinin yasal zeminini doğrudan etkileyen en önemli düzenlemelerden biride 5403 Sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı kanunudur. Kanun, tarım topraklarının korunması ve amaç dışı kullanılmasının engellenmesi amacını taşır. Hobi bahçeleri genellikle bu tür bölünmüş tarım arazileri üzerinde yapıldığından, çoğu zaman bu kanuna aykırı düşmektedir.
Hobi Bahçesi İdari Para Cezası
Hobi bahçesi uygulamaları, özellikle tarım arazilerinin bölünerek yapılaşmaya açılması ve ruhsatsız yapıların inşası nedeniyle ciddi idari para cezalarına yol açabilmektedir.
Tarım Arazisinin Amaç Dışı Kullanımı 5403 Sayılı Kanununa göre tarım arazisi üzerinde izinsiz kullanım tespit edilirse, 1.000 TL’den az olmamak kaydıyla, kullanılan veya tahrip edilen her metrekare için 10,00 TL idari para cezası uygulanır. Eğer bu fiil, Büyük Ova Koruma Alanı içinde gerçekleşmişse, ceza miktarı iki katına çıkar. İdare tarafından verilen süre zarfında aykırılığın giderilmemesi halinde süre zarfı 2 aydır ceza üç katına kadar artırılabilir. Örneğin 500 m² bir alanın standart cezası 5.000 TL Büyük Ovada 10.000 TL Süre Aşımında ise 30.000 TL olacaktır.
Evleri yıkılan kişiler yıkımın şu an durağan hale gelmesine tepkili, sadece bizim evimiz yıkıldı, diğerleri duruyor şeklinde tarafımızla iletişime geçen bir takım müvekkillerde mevcut.
Eğer aynı bölgede, benzer statüde (örneğin aynı parsel türü, aynı yapı türü, aynı büyüklükteki) evlerden yalnızca bazıları yıkılmış, diğerleri yıkılmamışsa bu durumda idarenin işlem tesisinde ölçüsüzlük ve eşitlik ilkesine aykırılık vardır. Bu durumda bir hukuk bürosu ile iletişime geçip danışmanlık almanız yararınıza olacaktır.
Yıkım işlemi uygulanmış olan kişi, aynı hukuki durumda olan diğer yapılara dokunulmadığını belgeleyebilirse, bu farklı uygulama idari işlemin eşitlik ilkesine aykırı şekilde tesis edildiği gerekçesiyle mahkemeye taşınabilir. Açılacak dava İdare Mahkemesi’nde iptal davasıdır.
Hukuk Fakültesi eğitimi tamamladıktan sonra eğitim hayatına Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi İşletme Anabilim dalında yüksek lisans çalışmalarında bulunmuştur. Hukuk Eğitimini tamamlamasının ardından Ankara Barosunda staj eğitimini tamamlamış. Staj eğitimin bitişinin ardından Ankara’da Kurucu Ortağı olduğu Minval Hukuk ve Danışmanlık Bürosunu kurmuş ve mesleğini icra etmektedir. Ayrıca Yetkin Yayınlarından yayınlanmış ”Sigorta Hukuku ve Tahkim Uygulamaları” adlı bir kitabı mevcuttur.
Site içeriği ve site içerisinde paylaşılan makalelerin her hakkı Minval Hukuk & Danışmanlık Bürosuna aittir.
