Son yıllarda internet sansürleri, erişim engelleri ve dijital gizlilik tartışmalarıyla birlikte VPN kullanımı Türkiye’de milyonlarca kişinin gündemine girmiş durumda. Özellikle sosyal medya platformlarına getirilen erişim kısıtlamaları sonrasında “VPN kullanmak suç mu?”, “VPN yasal mı?”, “VPN kullananlara para cezası var mı?” soruları kamuoyunda yoğun şekilde sorulmaya başlanmıştır. Sosyal medyada dolaşan ceza iddiaları, sahte uyarı mesajları ve yanlış bilgiler ise bu konudaki kafa karışıklığını daha da arttırmaktadır.
Peki gerçekten VPN kullanmak Türkiye’de hukuka aykırı mı? VPN kullanan bir kişi hakkında adli veya idari ceza uygulanabilir mi? Türk Ceza Kanunu, Kabahatler Kanunu veya özel mevzuat VPN kullanımını yasaklıyor mu? 2025 yılı itibarıyla güncel hukuk düzeni bu sorulara nasıl cevap veriyor? Bu yazımızda, VPN teknolojisinin hukuki niteliği; Türk hukukunda VPN kullanımının yeri; erişim engelleri, sosyal medya platformları ve para cezası iddialarıyla ele alınmaktadır.
VPN Nedir?
VPN (Virtual Private Network – Sanal Özel Ağ), internet kullanıcılarının çevrimiçi faaliyetlerini daha güvenli, gizli ve denetlenemez hâle getirmeyi amaçlayan bir ağ teknolojisidir. VPN sistemi, kullanıcının internet trafiğini şifreleyerek özel bir iletişim tüneli üzerinden yönlendirir; bu sayede gönderilen ve alınan verilerin üçüncü kişiler tarafından izlenmesi veya ele geçirilmesi teknik olarak zorlaştırılır. Özellikle dijital çağda kişisel verilerin korunması ve özel hayatın gizliliği açısından VPN, önemli bir güvenlik aracı olarak öne çıkmaktadır.
VPN kullanımı sırasında kullanıcının gerçek IP adresi gizlenir ve internete VPN hizmeti sunan sunucular üzerinden bağlantı sağlanır. Bu durum, kullanıcının internette bulunduğu coğrafi konumdan farklı bir ülkedeymiş gibi görünmesine imkân tanır. Böylece coğrafi kısıtlamalar ve erişim engelleri teknik olarak aşılabilirken, internet servis sağlayıcıları tarafından yapılan trafik izleme faaliyetleri de büyük ölçüde sınırlandırılmış olur. Özellikle ortak ve herkese açık Wi-Fi ağlarında VPN kullanılması, veri hırsızlığı ve siber saldırı risklerini ciddi biçimde azaltır.
VPN’in en temel avantajlarından biri, internet trafiğini şifreleyerek kişisel verilerin korunmasını sağlamasıdır. Kullanıcının çevrimiçi hareketleri, ziyaret ettiği internet siteleri ve gerçekleştirdiği işlemler üçüncü kişilerin erişimine kapalı hâle gelir. Bunun yanında VPN, IP adresini gizleyerek dijital kimliğin maskelenmesine olanak tanır ve bu sayede kullanıcı, internet üzerinde daha anonim bir şekilde hareket edebilir. Farklı ülkelerdeki sunucular üzerinden bağlantı kurulabilmesi ise konum temelli kısıtlamaların aşılmasını mümkün kılar.
VPN teknolojisi aynı zamanda erişim özgürlüğü bakımından da önemlidir. İnternet servis sağlayıcıları veya belirli ağlar tarafından getirilen teknik engeller, VPN kullanımıyla aşılabilir. Ancak bu noktada erişim özgürlüğü ile hukuka aykırı kullanım arasındaki sınırın dikkatle korunması gerekir. VPN, hukuka uygun amaçlarla kullanıldığında meşru ve yasal bir araçtır; hukuki sorumluluk, VPN’in kendisinden değil, VPN aracılığıyla gerçekleştirilen fiillerin niteliğinden doğar. Bu yönüyle VPN, ne başlı başına bir suç aracı ne de yasaklanmış bir teknolojidir. Türk hukukunda VPN kullanımını doğrudan yasaklayan veya VPN kullanan kişilere ceza öngören herhangi bir düzenleme bulunmamaktadır. Ceza hukukunun temel ilkelerinden olan kanunilik ilkesi gereğince, bir davranışın suç sayılabilmesi için kanunda açıkça suç olarak tanımlanmış olması gerekir. Dolayısıyla VPN kullanımı tek başına hukuka aykırılık oluşturmaz; hukuki değerlendirme, VPN kullanılarak gerçekleştirilen eylemin içeriğine göre yapılır.
Sonuç olarak VPN, internet ortamında güvenlik, gizlilik ve erişim kolaylığı sağlayan teknik bir araçtır. Ancak VPN’in sağladığı bu imkânlar, kullanıcıya sınırsız ve sorumsuz bir alan tanımaz. VPN’in hukuki niteliği, kullanım amacıyla doğrudan bağlantılıdır. Bu nedenle VPN’in ne olduğu kadar, nasıl ve hangi amaçla kullanıldığı da hukuki açıdan belirleyici rol oynamaktadır.
VPN Kullanmak Suç Mu Yasak Mı?
Türk hukukunda VPN kullanımını doğrudan yasaklayan veya VPN kullanmayı suç olarak tanımlayan herhangi bir düzenleme bulunmamaktadır. Türk Ceza Kanunu’nda, Kabahatler Kanunu’nda ya da özel kanunlarda “VPN kullanmak” başlığı altında bir suç veya idari yaptırım öngörülmemiştir. Ceza hukukunun temel prensiplerinden biri olan kanunilik ilkesi uyarınca, bir fiilin suç sayılabilmesi için kanunda açıkça ve net biçimde suç olarak düzenlenmiş olması gerekir. Bu ilke, Anayasa’nın 38. maddesinde güvence altına alınmış olup kanunda yer almayan bir eylem nedeniyle kişilere ceza verilmesini açıkça yasaklamaktadır.
Bu çerçevede değerlendirildiğinde, VPN kullanımı Türkiye’de hukuka uygun bir faaliyettir. Bir kişinin yalnızca VPN uygulaması indirmesi, kullanması veya aktif hâle getirmesi sebebiyle hakkında adli ya da idari herhangi bir cezai işlem uygulanması mümkün değildir. Başka bir ifadeyle, VPN TEKNOLOJİSİNİ KULLANMAK TEK BAŞINA SUÇ TEŞKİL ETMEZ VE CEZAİ SORUMLULUK DOĞURMAZ.
Ancak bu noktada dikkat edilmesi gereken önemli bir ayrım bulunmaktadır. VPN’in kendisi suç değildir; fakat VPN aracılığıyla gerçekleştirilen hukuka aykırı fiiller, elbette ilgili mevzuat kapsamında sorumluluk doğurur. Örneğin bir kişi, VPN kullanarak telif hakkı ile korunan film, dizi veya yazılımları izinsiz şekilde indirir veya paylaşırsa, bu davranış Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu uyarınca suç oluşturur. Benzer şekilde VPN kullanılarak siber saldırı düzenlenmesi, bilişim sistemlerine yetkisiz erişim sağlanması, dolandırıcılık yapılması ya da nefret ve ayrımcılık içeren içeriklerin yayılması gibi eylemler, Türk Ceza Kanunu kapsamında açıkça suç olarak düzenlenmiştir.
Nitekim Yargıtay 3. Ceza Dairesi’nin 16.01.2025 tarihli 2022/26941 E., 2025/1574 K. Sayılı güncel kararında ; “….Soruşturma kapsamında sanıktan elde edilen dijital materyaller arasında bulunan General Mobile marka cep telefonu içerisinde yüklü uygulamalar sekmesi altında VPN UYGULAMASI KULLANILARAK BYLOCK PROGRAMININ İNDİRİLİP YÜKLÜ OLDUĞU, ByLock kullanımına ilişkin 356702060719011 imei numaralı cep telefonunun BTK’dan temin edilen kullanım verilerinde 0 505 530 07 26 numaralı hattan kullanıldığı ve hattın beraat eden temyiz dışı sanık … adına kayıtlı bulunduğu ancak sanık … tarafından söz konusu hattın kendi kullanımında olduğunun beyan edildiği, sanık ve eşinin aynı müdafi ile temsil edildiği göz önüne alınarak; dairemizce de benimsenen Yargıtay Ceza Genel Kurulunun 15.05.2012 tarih ve 2011/1-872 Esas 2012/198 sayılı Kararında da ayrıntıları belirtildiği üzere; sanıklardan birisinin savunulmasının diğer sanık yönünden savunmada zafiyet yarattığı durumlarda menfaat uyuşmazlığı bulunduğunun kabulü gerektiği, aynı müdafii tarafından temsil edilen sanık ile temyiz dışı sanık arasında savunmalarında zafiyet yaratabilecek menfaat çatışması oluştuğu, ayrı müdafilerce temsil edilmelerine imkan sağlanması gerekirken CMK’nın 152/1 inci maddesine aykırı şekilde yargılamaya devam edilerek hüküm kurulması suretiyle savunma hakkının kısıtlanması,2.Yargıtay Ceza Genel Kurulunun 26.09.2017 tarih, 2017/16-956 Esas ve 2017/370 sayılı kararı ile onanarak kesinleşen, Yargıtay (Kapatılan) 16. Ceza Dairesinin İlk Derece Mahkemesi sıfatıyla verdiği 24.04.2017 tarih, 2015/3 Esas, 2017/3 sayılı kararında; ByLock iletişim sisteminin FETÖ/PDY silahlı terör örgütü mensuplarının kullanmaları amacıyla oluşturulan ve münhasıran bir suç örgütünün bir kısım mensupları tarafından kullanılan bir ağ olması nedeniyle örgüt talimatı ile bu ağa dahil olunduğunun ve gizliliği sağlamak için haberleşme amacıyla kullanıldığının her türlü şüpheden uzak kesin kanaate ulaştıracak teknik verilerle tespiti halinde kişinin örgütle bağlantısını gösteren delil olacağının kabul edildiği gözetilerek; ByLock kullanıcısı olduğunu kabul etmeyen sanığın, ByLock uygulamasını kullandığının kuşkuya yer vermeyecek şekilde teknik verilerle tespiti halinde, buna dair delilin atılı suçun sübutu açısından belirleyici nitelikte olması karşısında ilgili birimlerden ayrıntılı ByLock tespit ve değerlendirme raporunun temini sağlanıp 5271 sayılı Kanun’un 217 nci maddesi gereğince duruşmada okunarak tartışılıp, temyiz kanun yolu aşamasında dosyaya gelen Orçun Şenyücel isimli şahıs tanık sıfatıyla huzurda veya segbis marifetiyle dinlenerek sanığın örgütsel faaliyetinin bulunup bulunmadığına ilişkin beyanı alındıktan sonra sonucuna göre sanığın hukuki durumunun tayin ve takdir edilmesi gerektiği gözetilmeksizin eksik araştırma ile yazılı şekilde hüküm kurulması,Kanuna aykırı, sanık müdafiinin temyiz istemi bu itibarla yerinde görülmüş olduğundan belirtilen sebeplerden dolayı hükmün 5271 sayılı CMK’nın 302/2. maddesi uyarınca Tebliğnameye uygun olarak BOZULMASINA…” denilmiş olup VPN kullanımını tek başına bir suç olarak görülmemekte, ancak bu teknolojinin suç teşkil eden yazılımlara erişim amacıyla kullanılmasını bir ‘suç vasıtası’ olarak değerlendirmektedir. Bu da VPN’in kendisinin değil, kullanım amacının hukuki sorumluluğu belirlediğini teyit etmektedir.
Önemle vurgulanmalıdır ki bu tür durumlarda cezai sorumluluğun dayanağı VPN kullanımı değil, işlenen fiilin kendisidir. Yani kişi, VPN kullandığı için değil; VPN’i bir araç olarak kullanarak suç işlediği için cezalandırılır. Ceza hukuku bakımından esas olan, kullanılan teknik araç değil, gerçekleştirilen davranışın hukuka aykırı olup olmadığıdır.
Sonuç olarak VPN kullanımı suç değildir ve “VPN yasal mı?” sorusunun cevabı Türk hukuku açısından nettir. Mevcut mevzuatta VPN kullanan kişilere yönelik doğrudan bir ceza, idari para cezası veya yaptırım öngörülmemiştir. Bununla birlikte VPN üzerinden girilen internet sitelerinde gerçekleştirilen veya içerik olarak sunulan yasa dışı faaliyetler, bu fiilleri işleyen kişilerin hukuki ve cezai sorumluluğunu doğurur. Bu nedenle VPN kullanımı hukuka uygun olmakla birlikte, kullanım amacı ve içeriği her zaman hukuki sınırlar içinde değerlendirilmelidir.
VPN Kullananlara Para Cezası 2025
Güncel mevzuat itibarıyla, VPN kullandığı için kişilere para veya idari ceza kesildiğine dair bir uygulama veya kanun değişikliği bulunmamaktadır. 2025 yılında da VPN kullanımına ilişkin herhangi bir idari para cezası veya hapis cezası öngören bir düzenleme yürürlüğe girmemiştir. Yalnızca VPN kullanımı nedeniyle vatandaşlara ceza kesildiği iddiası ise tamamen gerçek dışı, dolandırıcılık amaçlı bir propagandadır. Son dönemde bazılarının “VPN kullandığı için ceza yedim” şeklinde yalan mesajlarla insanları kandırmaya çalıştıkları bilinmektedir; bu tür sahte bildirimlere asla itibar edilmemelidir.
Buna karşılık, VPN ile bağlantılı bazı idari durumlar olabilir. Örneğin bazı özel kurum ve işyerleri kendi iç güvenlik politikaları gereği çalışanlarının VPN veya belirli sitelere erişimini teknik olarak engelleyebilir. Ancak bu engelleme hukuki bir yasak değildir; kurumun iç düzenleme yetkisine dayanır ve ihlal edilmesi halinde uygulanacak yaptırımlar idari – disiplin cezaları seviyesinde kalır. Hiçbir çalışanın “VPN kullandığı” gerekçesiyle yasal ceza alması gibi bir durum söz konusu değildir.
Kısacası, VPN kullananlara yönelik özel bir ceza veya para cezası bulunmamaktadır. 2025 yılı itibarıyla da bu durum değişmemiştir. VPN kullanımı konusundaki tüm olası riskler, ceza boyutundan ziyade güvenlikle ilgilidir ve kullanıcıların dikkatli hareket etmesi önerilir.
- VPN sadece bir araçtır ve yalnızca VPN kullandığınız için yasal bir ceza (idari para, hapis vb.) uygulanamaz.
- VPN üzerinden gerçekleştirilen yasadışı aktiviteler (hacker saldırısı, telif hakkı ihlali, ırkçı nefret söylemi vb.) cezai sorumluluk doğurur.
- Piyasada “VPN kullandın, ceza yedin” türü sahte mesajlara itibar etmeyin; bunlar dolandırıcılık amaçlıdır.
- Bazı işyerleri VPN’i kurumsal olarak yasaklayabilir; bu durumda uygulanacak yaptırımlar yasal değil, yalnızca iç disiplin cezasıdır.
VPN ile Instagram’a Girmek Yasak Mı?
Son yıllarda sosyal medya platformlarına yönelik erişim kısıtlamaları, özellikle Instagram özelinde, kamuoyunda ciddi bir belirsizlik yaratmıştır. Bu belirsizlikle birlikte en sık sorulan sorulardan biri de “VPN kullanarak Instagram’a girmek yasal mı, yoksa suç mu?” olmuştur. Konuya hukuki açıdan yaklaşıldığında, bu sorunun cevabı sanıldığından daha nettir; hayır VPN ile İnstagram’a girmek yasak değildir.
Bilindiği üzere 2023 yılında Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu tarafından Instagram’a yönelik erişim kısıtlaması uygulanmıştır. Bu karar, platformun Türkiye’deki bazı yasal yükümlülüklere uyum sağlamadığı gerekçesine dayanmaktadır. Erişim kısıtlamasıyla birlikte kullanıcılar, Instagram’a doğrudan bağlantı kuramamış; buna karşılık VPN gibi teknik yöntemlerle platforma erişim mümkün hâle gelmiştir.
Burada altı özellikle çizilmesi gereken husus şudur: VPN kullanarak Instagram’a bağlanmak, Türk hukukunda yasaklanmış bir fiil değildir. Türkiye’de VPN kullanımını genel olarak sınırlayan veya VPN aracılığıyla sosyal medya platformlarına erişimi cezalandıran herhangi bir yasal düzenleme bulunmamaktadır. Bu nedenle VPN kullanarak Instagram’a giren kişiler hakkında idari para cezası ya da cezai yaptırım uygulanması söz konusu değildir.
Erişim kısıtlamaları, çoğu zaman kullanıcıya doğrudan yöneltilmiş bir yasak niteliği taşımaz. Bu tür kararlar, esasen internet servis sağlayıcılarına yönelik teknik yükümlülükler doğurur. Dolayısıyla erişimi engellenmiş bir platforma VPN ile bağlanmak, tek başına hukuka aykırı bir davranış olarak değerlendirilmez. Ceza hukuku açısından belirleyici olan unsur, erişimin nasıl sağlandığı değil; platform üzerinde gerçekleştirilen fiillerin içeriğidir.
Bununla birlikte kullanıcıların dikkatli olması gereken bir nokta vardır. Resmi makamlarca erişime kapatılan platformlarda hukuka aykırı içerik üretmek, paylaşmak veya bu içeriklerden faydalanmak, VPN kullanılsa dahi sorumluluk doğurur. Ancak yalnızca VPN ile Instagram’a giriş yapılması, mevcut mevzuat çerçevesinde cezalandırılan bir eylem değildir. Güncel durumda, VPN üzerinden Instagram’a bağlanmaya ilişkin özel bir ceza veya yaptırım uygulanmamaktadır.
Sonuç olarak Türkiye’de VPN kullanımı, mevcut hukuk düzeni içerisinde suç olarak kabul edilmemektedir. Kanunlarda VPN’i yasaklayan açık bir hüküm bulunmadığı için, kişilerin VPN kullanmaları sebebiyle adli veya idari bir yaptırımla karşılaşmaları mümkün değildir. 2025 yılı itibarıyla da VPN kullanıcılarına yönelik özel bir para cezası ya da cezai düzenleme yürürlükte değildir. Ancak VPN’in hukuki niteliği, bir araç olmasından kaynaklanmaktadır. VPN, kullanıcıya hukukun dışına çıkma serbestisi tanımaz. Siber saldırı, dolandırıcılık, telif hakkı ihlali veya benzeri hukuka aykırı fiiller, VPN kullanılsa dahi ilgili mevzuat kapsamında cezalandırılır. Bu tür durumlarda sorumluluk, kullanılan teknik yöntemden değil; gerçekleştirilen eylemin hukuka aykırılığından doğar. Bu nedenle VPN kullanımıyla sağlanan erişim özgürlüğü ve dijital güvenlik, ancak hukuki sınırlar içinde kaldığı sürece anlam kazanır. VPN’in ne olduğu kadar, nasıl ve hangi amaçla kullanıldığı da önemlidir. Toplumda yaygın olan yanlış bilgilerin aksine, VPN kullanımı başlı başına bir suç değildir; ancak bilinçsiz ve hukuka aykırı kullanım ciddi sonuçlar doğurabilir. Bu nedenle kullanıcıların hem teknik hem de hukuki boyutu birlikte değerlendirmesi büyük önem taşımaktadır.
Hukuk Fakültesi eğitimi tamamladıktan sonra eğitim hayatına Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi İşletme Anabilim dalında yüksek lisans çalışmalarında bulunmuştur. Hukuk Eğitimini tamamlamasının ardından Ankara Barosunda staj eğitimini tamamlamış. Staj eğitimin bitişinin ardından Ankara’da Kurucu Ortağı olduğu Minval Hukuk ve Danışmanlık Bürosunu kurmuş ve mesleğini icra etmektedir. Ayrıca Yetkin Yayınlarından yayınlanmış ”Sigorta Hukuku ve Tahkim Uygulamaları” adlı bir kitabı mevcuttur.
0 552 681 94 88
info@minvalhukuk.com
Kızılırmak Mahallesi Dumlupınar Bulvarı YDA Center Kat:10 Daire:417 Çukurambar Çankaya/ANKARA
