- Minval Hukuk
- HMK Maddeleri
- 29 Ağustos 2024
Hmk 28. Madde
Aleniyet İlkesi
MADDE 28- (1) Duruşma ve kararların bildirilmesi alenidir.
(2) Duruşmaların bir kısmının veya tamamının gizli olarak yapılmasına ancak genel ahlâkın veya kamu güvenliğinin (…)kesin olarak gerekli kıldığı hâllerde, ilgilinin talebi üzerine yahut resenmahkemece karar verilebilir.
(3) Tarafların gizlilik talebi ön sorunlar hakkındaki hükümler çerçevesinde gizli duruşmada incelenir ve karara bağlanır. Hâkim, bu kararının gerekçelerini, esas hakkındaki kararı ile birlikte açıklar.
(4) Hâkim, gizli yargılama işlemleri sırasında hazır bulunanları o yargılamayla ilgili edindikleri bilgileri açıklamamaları hususunda uyarır ve 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun gizliliğin ihlaline ilişkin hükmünün uygulanacağını ihtar ederek bu hususu tutanağa geçirir.
Table of Contents
Aleniyet İlkesi Nedir?
Hmk Madde 28, Türk Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda yer alan ve yargılamanın temel ilkelerinden biri olan aleniyet ilkesini düzenler. Bu ilke, genel olarak duruşmaların ve kararların herkese açık olması anlamına gelir.
Madde 28 Ne Anlama Gelir?
Hmk madde ‘in anlamını şu şekilde sıralayabiliriz. Buna göre;
- Duruşmaların Açıklığı: Normal şartlarda, duruşmalar herkesin katılımına açıktır. Yani, herhangi bir kişi duruşmayı izleyebilir.
- Kararların Yayınlanması: Verilen kararlar, genellikle kamuoyuyla paylaşılır ve herkes tarafından erişilebilir kılınır.
- İstisnalar: Bazı durumlarda, özel nedenlerle duruşmaların bir kısmı veya tamamı gizli olarak yapılabilir. Bu durumlar, genel ahlakın veya kamu güvenliğinin korunması ya da yargılama ile ilgili kişilerin korunmaya değer üstün bir menfaatinin bulunması gibi durumlardır.
Madde 28'in Önemi
Hmk madde ‘in önemini şu şekilde tasnif edebiliriz. Buna göre;
- Şeffaflık: Yargılamanın herkese açık olması, yargı süreçlerinin şeffaflığını sağlar ve kamuoyunun güvenini artırır.
- Denetleme: Duruşmaların aleni olması, yargılamanın dışarıdan denetlenmesine olanak tanır.
- Adalet Algısı: Adaletin herkes tarafından görülebilmesi, adalet algısını güçlendirir.
Gizli Duruşma İstisnaları
Hmk Madde 28’e göre, duruşmaların bir kısmının veya tamamının gizli olarak yapılmasına karar verilebilmesi için şu durumlar söz konusu olmalıdır:
- Genel ahlakın korunması: Örneğin, cinsel suçlar gibi toplumsal duyarlılığı yüksek suçlarda mağdurun kimliğinin korunması amacıyla duruşmanın bir kısmı gizli yapılabilir.
- Kamu güvenliğinin korunması: Örneğin, terörle mücadele gibi konularda kamu güvenliğini tehlikeye düşürmemek için duruşmanın gizli yapılması gerekebilir.
- Yargılama ile ilgili kişilerin korunmaya değer üstün bir menfaatinin bulunması: Örneğin, çocukların veya tanıkların korunması amacıyla duruşmanın gizli yapılması kararlaştırılabilir.
HMK Madde 28, yargılamanın temel ilkelerinden biri olan aleniyet ilkesini düzenler. Bu ilke, yargının şeffaflığını ve adaletin herkesçe görülmesini sağlar. Ancak, bazı özel durumlarda, yargılamanın bir kısmı veya tamamı gizli olarak yapılabilir.