Limited şirketin yönetim organı olan şirket müdürlerinin yetkileri, Türk Ticaret Kanunu 625 ve devamı maddelerinde düzenlenmiş olup bunlara ek olarak şirket esas sözleşmesinde de yetki ve görevle ilgili düzenlemeler yapılabileceği öngörülmüştür. Kanunda müdürlerin, kanunların ve şirket sözleşmesinin genel kurula görev ve yetki vermediği bütün konularda görevli ve yetkili olacağı belirtilmiştir. Bunlardan birkaçı; şirketin yönetimi ve gerekli talimatların verilmesi, şirket yönetim örgütünün belirlenmesi, şirket yönetimi için gerekli olduğu takdirde, muhasebenin, finansal denetimin ve finansal planlamanın oluşturulması vb.dir.
Limited şirketlerde müdürlerin hukuki ve cezai sorumluluğu konusunda Türk Ticaret Kanunu’nda anonim şirketlere yapılan atıf ile anonim şirkete ilişkin hükümlerin uygulanacağı belirtilmiştir (TTK m.644/1-a). Bu kapsamda limited şirket müdürlerinin, şirkete ilişkin görevlerini yerine getirmesi sırasında işlediği haksız fiilden şirket sorumlu tutulmuştur (TTK m.632). Yani limited şirket müdürleri görevleri esnasında kusurlu davranışlarıyla (haksız fiil) üçüncü kişileri zarara uğratıyorsa bundan şirket sorumlu olacaktır.
Limited şirket müdürlerinin cezai sorumluluğu ise tüzel kişilerin cezai sorumluluğa sahip olamayacaklarından hareketle şahsidir. Dolayısıyla şirketi idare etmekle görevli müdürler iş dağılımı ve yetkileri çerçevesinde hareket etmeli ve görevlerini ifa ederken cezai sorumluluklarının bilincinde olmalıdır.
Bu noktada belirtmek gerekir ki, ortak olmayan limited şirket müdürünün sorumluluğu ile ortak olanlar arasında sorumluluk kapsamında bir fark bulunmamaktadır. Dolayısıyla dışarıdan atanan/şirkete ortak olmayan ancak müdür olarak seçilmiş kişiler de ortak olan müdürlerle aynı sorumluluk altında görevlerini yerine getirmektedirler.
Müdürlerin Sorumluluğunun Kanuni Niteliği
Limited şirket müdürlerinin sorumluluğunun kanuni niteliği, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nda anonim şirket müdürlerinin sorumluluğuna yapılan atıf ile düzenlenmiştir. Bu kapsamda TTK’nin 553. maddesine göre, limited şirket müdürleri, kanundan ve esas sözleşmeden doğan yükümlülüklerini kusurlarıyla ihlal ettikleri takdirde hem şirkete hem pay sahiplerine hem de şirket alacaklılarına karşı verdikleri zarardan sorumludurlar.
Yine aynı yasa maddesi doğrultusunda Kanundan veya esas sözleşmeden doğan bir görevi veya yetkiyi, kanuna dayanarak, başkasına devreden organların veya kişilerin, bu görev ve yetkileri devralan kişilerin seçiminde makul derecede özen göstermediklerinin ispat edilmesi hâli hariç, bu kişilerin fiil ve kararlarından sorumlu olmayacakları yer almıştır.
Sorumluluğun Şartları ve Bazı Özel Sorumluluk Sebepleri
Limited şirket müdürlerinin sorumluluğuna gidilebilmesi için gereken şartlar, kusurlu hareket bulunması ve bu neticede ortaya bir zararın çıkmasıdır. Bu zarara uğrayan, şirketin kendisi olabileceği gibi pay sahipleri ve alacaklılar da olabilir. Şirket müdürlerinin sorumluluğuna hükmedildiğinde ise tazminat yaptırımı gündeme gelir.
Bazı özel sorumluluk sebeplerini inceleyecek olursak Türk Ticaret Kanunun 644. maddesinde, aşağıda madde numaraları bildirilen anonim şirketlere ilişkin hükümlerin limited şirketlere de uygulanacağı ifade edilmiştir;
- Belgelerin ve beyanların kanuna aykırılığına ilişkin madde 549: “Şirketin kuruluşu, sermayesinin artırılması ve azaltılması ile birleşme, bölünme, tür değiştirme ve menkul kıymet çıkarma gibi işlemlerle ilgili belgelerin, izahnamelerin, taahhütlerin, beyanların ve garantilerin yanlış, hileli, sahte, gerçeğe aykırı olmasından, gerçeğin saklanmış bulunmasından ve diğer kanuna aykırılıklardan doğan zararlardan, belgeleri düzenleyenler veya beyanları yapanlar ile kusurlarının varlığı hâlinde bunlara katılanlar sorumludur.”
- Sermaye hakkında yanlış beyanlar ve ödeme yetersizliğinin bilinmesi hakkında madde 550: “Sermaye tamamıyla taahhüt olunmamış veya karşılığı kanun veya esas sözleşme hükümleri gereğince ödenmemişken, taahhüt edilmiş veya ödenmiş gibi gösterenler ile kusurlu olmaları şartıyla, şirket yetkilileri, bu payları üstlenmiş kabul edilirler ve payların karşılıkları ile zararı faiziyle birlikte müteselsilen öderler. Sermaye taahhüdünde bulunanların ödeme yeterliliğinin bulunmadığını bilen ve buna onay verenler, söz konusu borcun ödenmemesinden doğan zarardan sorumludurlar.”
- Değer biçilmesinde yolsuzluğa dair madde 551: “Ayni sermayenin veya devralınacak işletme ile ayınların değerlemesinde emsaline oranla yüksek fiyat biçenler, işletme ve aynın niteliğini veya durumunu farklı gösterenler ya da başka bir şekilde yolsuzluk yapanlar, bundan doğan zarardan sorumludur.”
- Kurucuların, yönetim kurulu üyelerinin, yöneticilerin ve tasfiye memurlarının sorumluluğunu düzenleyen madde 553: “Kurucular, yönetim kurulu üyeleri, yöneticiler ve tasfiye memurları, kanundan ve esas sözleşmeden doğan yükümlülüklerini kusurlarıyla ihlal ettikleri takdirde, hem şirkete hem pay sahiplerine hem de şirket alacaklılarına karşı verdikleri zarardan sorumludurlar.”
- Denetçilerin sorumluluğuna ilişkin 554 ilâ 561 inci maddeler.
Sorumluluk Davasının Tarafları ve Sorumluluğun Sona Ermesi
Sorumluluk davasının taraflarında davalı olarak;
- Kurucular
- Yönetim Kurulu Üyeleri
- Yöneticiler
- Denetçiler
- Tasfiye Memurları yer alır iken
Davacı olarak
- Şirket Tüzel Kişiliği
- Pay Sahipleri ve
- Alacaklılar yer almaktadır.
Sorumluluğu ortadan kaldıran nedenler ise;
- İbra
- Zamanaşımı ve
- Kusursuz olma halidir.
Limited şirket müdürünün sorumluluğu zamanaşımı ise TTK uyarınca, davacının zararı ve sorumluyu öğrendiği tarihten itibaren iki ve her hâlde zararı doğuran fiilin meydana geldiği günden itibaren beş yıldır. Ancak bu fiil cezayı gerektirip, Türk Ceza Kanunu’na göre daha uzun dava zamanaşımına tabi bulunuyorsa, tazminat davasına da bu zamanaşımı uygulanır.
Minval Hukuk & Danışmanlık Bürosu Sigorta Hukuku(Trafik ve İş Kazaları), İş Hukuku, Kamulaştırma ve İstimlak, Tazminat Hukuku, Ölüm ve Yaralamalı Trafik Kazalarından Kaynaklanan Maddi ve Manevi Tazminat Davaları, Yangın Sigortaları, Dask Sigortası, İşveren Mali Sorumluluk Sigortaları, Araç Değer Kaybı ve Araç Hasar Bedeli Davaları ile Vatandaşlık Hukuku ve Nüfus Davaları, Göç Davaları, SGK’nın karşılamadığı akıllı ilaç bedellerinin ödenmesi ve ücretsiz temin edilmesi ile ilgili davalar üzerine yoğunlaşmış ve bu alanların her birinde yüzlerce danışanın haklarını ilgili kişi ve kurumlar nezdinde çözüme kavuşturmuştur. Minval Hukuk Bürosunun Kurucu ortaklarının çeşitli site ve dergilerde yayınladığı onlarca makalenin yanında basılan “Sigorta Hukuku ve Tahkim Uygulamaları” adlı bir kitabı da bulunmaktadır.
Site içeriği ve site içerisinde paylaşılan makalelerin her hakkı Minval Hukuk & Danışmanlık Bürosuna aittir.
