TCK 85 (Taksirle Adam Öldürme Suçu)
Türk Ceza Kanunu’nun 85. Maddesinde Taksirle adam öldürme suçu düzenlenmiştir.

Madde Metni:
“Taksirle bir insanın ölümüne neden olan kişi, iki yıldan altı yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.” şeklindedir.

Bu madde kapsamı genelde trafik kazalarında fazlaca karşımıza çıkmaktadır. Trafik kazası sonucu bir kişinin ölmesine neden olan kimse bakımından alınacak bilirkişi raporu ile kusurlu olduğu da tespit edilmesi halinde kazaya neden olan başkaca bir neden de yok ise TCK 85 kapsamında iddianame düzenlenmekte ve kamu davası açılmaktadır.
Ceza Hukuku İçerikler

TCK 85 2

TCK 85/2 fiilin daha ağırlaştırıcı hali düzenlenmiştir. Örneğin Trafik kazası sonucu bir değil birden fazla kişinin ölmesine neden olan fiil tek bir harekete bağlı ise yani trafik kazası yaptınız ve kusurlusunuz ve karşı araçta birden fazla insanın ölümüne yol açtınız. Artık hakkınızda TCK 85 yerine 85/2’den iddianame düzenlenecektir.  Fiil, birden fazla insanın ölümüne ya da bir veya birden fazla kişinin ölümü ile birlikte bir veya birden fazla kişinin yaralanmasına neden olmuş ise, kişi iki yıldan onbeş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

Taksir Ne Demektir

Taksir, Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 22. maddesinde tanımlanmıştır. En basit anlatımıyla, bir kişinin dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı davranması sonucunda, suçun kanuni tanımında belirtilen neticeyi öngörmeyerek gerçekleştirmesidir. Yani, failin bir suçu kasten (bilerek ve isteyerek) işlememesi ancak gerekli dikkat ve özeni göstermediği için bir neticenin ortaya çıkması durumunda taksirden bahsedilebilir.

Daha anlaşılır bir ifadeyle, “ben böyle bir şeyin gerçekleşeceğini düşünmemiştim ama yeterince dikkatli davransaydım gerçekleşmeye bilirdi. ” dediğimiz durumlar taksir kavramına girmektedir.

Taksirin Varlığından Bahsedebilmek İçin Var Olması Gerekenler:

  • Hareketin İradi Olması: Failin yaptığı eylem bilinçli ve isteyerek olmalıdır. Örneğin, araba kullanmak, bir ameliyat yapmak gibi. Ancak bu iradi hareketin sonucu olan suç, fail tarafından istenmemiştir.

  • Sonucun İstenmemesi: Fail, meydana gelen neticeyi (örneğin bir yaralama veya ölüm) kesinlikle istemez. Eğer isteseydi, bu durum taksir değil, kast olurdu.

  • Dikkat ve Özen Yükümlülüğüne Aykırılık: Failin, o anki duruma göre kendisinden beklenen dikkat ve özeni göstermemesi gerekir. Herkesin uyması gereken genel kurallar (trafik kuralları, iş güvenliği kuralları vb.) bu yükümlülüğün kapsamına girer.

  • Nedensellik Bağı: Failin dikkatsiz ve özensiz davranışı ile ortaya çıkan netice arasında doğrudan bir sebep-sonuç ilişkisi bulunmalıdır.

  • Sonucun Öngörülebilir Olması (veya Öngörülememesi): Bu nokta, taksirin türünü belirlemede önemlidir. Öngörülebilir bir sonucun öngörülmemesi durumunda taksirden bahsedilir.

Bu açıklamalardan sonra taksir türlerinden bahsetmemiz gerekir.

Taksir, kendi içinde ikiye ayrılır:

Basit (Bilinçsiz) Taksir: Failin, öngörebilmesi gereken bir neticeyi öngörememesi durumudur. Yani, yeterince dikkatli ve özenli davransaydı neticeyi öngörebilirdi ama öngörmediği için istenmeyen sonuç meydana geldi.

Örnek: Hız limitine uymayan bir sürücünün, virajı alamayarak kaza yapması ve birinin yaralanmasına sebep olması. Sürücü kaza yapmayı istemez ama hız kurallarına uymadığı için ortaya çıkan neticeyi öngörememiştir.

Bilinçli Taksir: Failin, bir neticeyi öngörmesine rağmen, bu neticenin gerçekleşmeyeceğine olan inançla hareket etmesi durumudur. Fail, “bana bir şey olmaz,” “ben bunu yapabilirim,” “bir kaza çıkmaz” gibi bir düşünceyle hareket eder.

Örnek: Aşırı hızlı araç kullanan bir sürücünün, “ben iyi şoförüm, bir şey olmaz” düşüncesiyle trafik ışıklarına dikkat etmemesi ve bir yayaya çarpması. Sürücü yayaya çarpma ihtimalini öngörmüştür ancak kaza yapmayacağına inanmıştır. Bu durumda cezası artırılarak verilir.

Taksirle Adam Öldürme Cezası

Taksirle adam öldürmenin cezası 2 yıl ila 6 yıl arasında değişkenlik göstermektedir. Sanığın kusuru, duruşmalar sırasında gösterdiği iyi hali, suç işlemeyeceği konusunda uyanan kanaat ile alt sınırdan ceza tayini mümkün olduğu gibi mahkemenin kanaati ve eldeki deliller aksi yönde ise duruma göre alt sınırdan uzaklaşılarak da ceza verilebilmektedir. Taksirle adam öldürme suçunun alt sınırı olan 2 yıl ceza alınmış ve hükmün açıklanması geri bırakılmamış ise taksirle adam öldürmeden verilen süreli hapis cezasında cezalarının 1/2 infaz kurumunda çektikleri takdirde, koşullu salıvermeden yararlanıp cezası 1 yıl infaz edildikten sonra serbest bırakılabilecektir.

Trafik Kazası Nedeniyle Taksirle Adam Öldürme

Trafik kazası sonucu meydana gelen ölümlerden dolayı kusuru bulunan araç sürücüsü hakkında iddianame düzenlenmekte ve ceza davası açılmaktadır.  Ceza davası yargılaması sırasında kusur raporunun nasıl düzenleneceği ceza tayini bakımından önem arz etmektedir. Kazada kusur oranları cezanın ne kadar tayin edileceğini alt sınırdan mı yoksa üst sınırdan mı ceza verileceğini belirlerken göz önüne alınır.

Taksirle adam öldürme suçunun cezası genellikle atfedilebilir kusur oranı düşük olan sanıklar bakımından mahkemeler tarafından alt sınırdan verilmektedir.

Kazada kusur oranları ve taksirin şartlarının değişmesi basit değil bilinçli taksir olması halinde ise verilecek cezanın miktarı artmaktadır.