- Minval Hukuk
- Vergi ve İdare Hukuku
- 10 Aralık 2023
İçerik Başlıkları
Bir yapının imar kanununa ve projeye uygun olarak tamamlanması halinde yasal olarak kullanıma başlanabileceğini gösteren belgeye yapı kullanma izin belgesi (iskân ruhsatı) denilmektedir. Yapı kullanma izin belgesi il özel idaresi yahut yapı ruhsatının alındığı idareden alınabilir. Yapı kullanma izin belgesi, yetkili kuruma başvurudan itibaren 30 GÜN içinde düzenlenmelidir.
Yapı Kullanma İzin Belgesi (İskân Ruhsatı) Alma Şartları Nelerdir?
Yapının tamamen ya da kısmen tamamlanmasıyla birlikte (kısmen kullanılması mümkün olan kısımlar için), yapıyı kullanabilmek izin yapı kullanma izin belgesinin alınması gerekmektedir. Bu izin yapı ruhsatının alındığı belediye yahut valiliklerden alınabilir. İskân ruhsatı alabilmek için bazı belgelere ihtiyaç vardır;
- İskân Ruhsatı Başvuru Dilekçesi,
- Tapu kaydı bilgileri
- Telekom uygunluk belgesi
- Vergi dairesinden alınmış “Vergi Borcu Yoktur” yazısı
- İZSU (dış kanal) belgesi
- Proje müellifleri raporu
- Yapının cephe fotoğrafları
- Çevre Temizlik ve Emlak Biriminden alınan “Vergi Borcu Yoktur” yazısı
- SGK’dan alınan “Borcu Yoktur” yazısı
- Sığınak Raporu
- Yangın Tesisat Raporu
Yapı sahiplerinin Belediye yahut valiliklere iskân ruhsatı almak için başvurmasından itibaren 30 Gün içinde başvurunun sonuçlandırılması gerekmektedir. Başvurunun sonuçlandırılmaması halinde yapının tamamen ya da kısmen biten kısımlarının kullanımına izin verilmiş sayılacaktır. (Zımnen Kabul). İskân verilmeyen yapılar, elektrik, su, doğalgaz gibi altyapı hizmetlerini kullanmaya uygun değildir ve bu hizmetlerden faydalanmazlar. Ayrıca kat irtifakı bulunan bağımsız bölümlerin kat mülkiyetine dönüşebilmesi için iskân izninin alınması gerekmektedir.
5 Yıl İçinde İskân Alınmaması Durumunda Hukuki Yollar
Bir yapının imara uygun olabilmesi için öncelikle belediye yahut valiliklerden yapı ruhsatı alınması gerekmektedir. Yapı ruhsatının alınmasından itibaren 2 yıl içerisinde inşaata başlanmalı, 5 yıl içinde de inşaatın tamamlanması ve yapı kullanma izin belgesinin alınması gerekmektedir. Aksi takdirde yeniden yapı ruhsatı alma zorunluluğu gündeme gelecektir.
Yapı Kullanma İzin Belgesi (İskân Ruhsatı) Verilmesi Talebinin Reddi Kararına Karşı İptal Davası
Yapı sahipleri yahut ilgililer imara uygun ve başvuru şartları tamamlanmış bir yapının yapı kullanma belgesi “iskân ruhsatı” talebiyle yetkili mercilere başvurduklarını ve taleplerinin hukuka aykırı bir şekilde reddedildiği kanaatindelerse “idari yargıda iptal davası” açabilirler. İdari yargıda açılacak olan davanın konusu “hukuka aykırı bir şekilde reddedilen hukuka uygun iskân talepleridir.” Ret kararı niteliği itibariyle idari bir işlem olduğundan “idari işlemin yetki, konu, sebep, maksat, şekil yönlerinden” hukuka aykırı olduğu iddiasıyla dava açılacaktır. İptal davası açmadan önce, üst merciye üst merci yoksa, ret kararını veren idari merciye, idari işlemin tebliği tarihinden itibaren 60 gün içinde başvuru yapılmalı ve ret kararının kaldırılması istenmelidir. İdari merci genellikle yapının bulunduğu yerdeki valilik ya da belediyedir. İdareye başvurulması halinde idari yargıda dava açma süresi durur. İdari merciye yapılan başvuruya 30 gün içerisinde cevap verilmezse başvuru reddedilmiş sayılır ve 60 günlük dava açma süresi içerisinde idari işlemim iptali istemiyle idari yargıda dava açılır. (İdareye başvuru ihtiyaridir.)
İptal Davası Hangi Sebeplere Dayandırılabilir?
Hukuka uygun iskân taleplerinin, hukuka aykırı bir şekilde reddedildiği iddiasında olan ilgililer, idari işlemin iptali davasını işlemin yetki, konu, sebep, maksat, şekil yönünden hukuka aykırı olduğu iddiasına dayanırlar.
- Yetki bakımından, iskân talebi işlemi yapmaya yetkili olmayan makamlarca reddedilirse söz konusu idari işlemin yetki bakımından sakatlığı gündeme gelecektir.
- Konu bakımından, iskân talebinin reddi işlemi konu bakımından hukuka uygun ve meşru olmalıdır.
- Şekil bakımından, iskân talebinin reddi halinde işlemin ilgilisine usulüne uygun olarak tebliğ edilmemesi halinde ret işlemi şekil bakımından sakat bir işlem olur.
- Maksat bakımından, idari işlemlerin yegâne amacı olan kamu yararı dışında bir amaçla iskân talebini ret, idari işlemi maksat unsuru bakımından sakatlayacaktır.
Görevli ve Yetkili Mahkeme
İYUK Md. 32’ye göre; Göreve ilişkin hükümler saklı kalmak şartıyla bu Kanunda veya özel kanunlarda yetkili idare mahkemesinin gösterilmemiş olması halinde, yetkili idare mahkemesi, dava konusu olan idari işlemi veya idari sözleşmeyi yapan idari merciin bulunduğu yerdeki idare mahkemesidir. Yapı kullanma izin belgesi talebinin reddi işlemi “idari işlem” olduğundan görevli mahkeme idare mahkemeleridir. Yetki bakımından ise dava konusu olan idari işlemi yapan yani, ret kararını veren idarenin bulunduğu yer mahkemesi yetkilidir.
Zamanaşımı
İYUK md. 7’ye göre “…Dava açma süresi, özel kanunlarında ayrı süre gösterilmeyen hallerde Danıştayda ve idare mahkemelerinde altmış ve vergi mahkemelerinde otuz gündür…” 60 Günlük süre idari işlemin ilgilisine tebliğinden itibaren başlar. Bunun yanında iyuk md. 11’de düzenlenen “…İlgililer tarafından idari dava açılmadan önce, idari işlemin kaldırılması, geri alınması değiştirilmesi veya yeni bir işlem yapılması üst makamdan, üst makam yoksa işlemi yapmış olan makamdan, idari dava açma süresi içinde istenebilir. Bu başvurma, işlemeye başlamış olan idari dava açma süresini durdurur. 2.Otuz gün içinde bir cevap verilmezse istek reddedilmiş sayılır…” hükmüne göre, idari işlemin iptali istemiyle işlemi yapan idareye yahut üst merciye işlemin iptali için ihtiyari olarak başvuru yapılabileceği öngörülmüştür. İdarenin 30 gün içerisinde talebi reddetmesi ya da cevap vermemesi üzerine dava açma süresi içerisinde ilgililerin iptal davası açması gerekir.