- Minval Hukuk
- Aile ve Medeni Hukuk
- 27 Ağustos 2024
Anlaşmalı boşanma dilekçesi, evlilik birliğini sonlandırmayı planlayan eşlerin karşılıklı anlaştıkları şartlar altında bu şartların yazılı olduğu anlaşmalı boşanma protokolü dava açılması için mahkemeye sundukları bir dilekçedir. Bu dilekçe, tarafların anlaşma şartlarını, ortak kararla sonlandırmak istedikleri evliliklerine dair konularda kanunen hakimin karar verebileceği ve hükme esas alabileceği bilgileri içerir. Anlaşmalı boşanma davası açılırken her iki tarafın da imzalamış olduğu anlaşmalı boşanma protokolü de dilekçenin ekinde mahkemeye sunulmalıdır.
Anlaşmalı Boşanma Nedir? Şartları ve Süreci
Anlaşmalı boşanma, evliliğini sonlandırmak isteyen çiftlerin, karşılıklı olarak nafaka, mal paylaşımı ve çocuğun velayeti gibi önemli konularda bir protokol üzerinde anlaşmaları sonucu mahkemeye başvurarak evliliklerini sonlandırdıkları bir dava türüdür. Ancak, anlaşmalı boşanma her zaman mümkün olmayıp belirli şartların sağlanması gerekmektedir. Bu dava türü, Türk Medeni Kanunu’nun 166. maddesinin 3. fıkrasında düzenlenmiştir.
Anlaşmalı Boşanma Şartları Nelerdir
Türk Medeni Kanunu’nun 166/3. maddesine göre, anlaşmalı boşanma davası açabilmek için bazı temel şartlar yerine getirilmelidir:
- Evlilik Süresi: Anlaşmalı boşanma davası açılabilmesi için evliliğin en az 1 yıl sürmüş olması gerekmektedir. Evlilik süresi 1 yıldan kısa olan çiftler, anlaşmalı boşanma davası yerine çekişmeli boşanma davası açmak zorundadır.
- Eşlerin Ortak Başvurusu: Anlaşmalı boşanma davası açılabilmesi için, eşlerin birlikte mahkemeye başvurması veya eşlerden birinin açtığı boşanma davasını diğer eşin kabul etmesi gerekmektedir. Bu durumda, mahkeme evlilik birliğinin temelden sarsıldığını kabul ederek boşanma kararı verebilir.
- Protokol Hazırlığı: Taraflar, boşanmanın mali sonuçları (nafaka, mal paylaşımı) ve çocukların durumu (velayet, görüşme hakları) gibi konularda anlaşma sağladıkları bir protokol hazırlamalıdır. Bu protokol, mahkemeye sunulacak ve hakim tarafından incelenecektir.
Anlaşmalı Boşanma Süreci Nasıl İşler?
Anlaşmalı boşanma süreci, tarafların hazırladıkları protokolün mahkemeye sunulmasıyla başlar. Mahkeme, tarafları dinleyerek iradelerinin serbestçe açıklandığına kanaat getirir. Hakim, boşanmanın mali sonuçları ve çocukların durumu hakkında tarafların kabul ettiği düzenlemeyi uygun bulduğu takdirde boşanma kararını verir. Ancak, hakim tarafların ve çocukların menfaatlerini göz önünde bulundurarak bu anlaşmada gerekli gördüğü değişiklikleri yapabilir. Bu değişiklikler taraflarca kabul edildiği takdirde boşanmaya hükmolunur
Neden Anlaşmalı Boşanma Tercih Edilmeli?
Anlaşmalı boşanma, çekişmeli boşanma davalarına göre daha hızlı ve sorunsuz bir şekilde sonuçlanır. Tarafların tüm hukuki ve mali konularda mutabakata varmış olması, sürecin daha kısa sürede tamamlanmasını sağlar. Ayrıca, çocukların menfaati doğrultusunda, velayet ve nafaka gibi önemli konular üzerinde uzlaşı sağlanmış olması da önemlidir.Sonuç olarak, anlaşmalı boşanma, çiftlerin medeni bir şekilde evliliklerini sonlandırmalarına olanak tanır. Ancak, bu sürecin sorunsuz ilerlemesi için tarafların hukuki danışmanlık almaları ve hazırlanan protokolün detaylı bir şekilde düzenlenmesi önemlidir.
Anlaşmalı Boşanma Nasıl Olur?
Anlaşmalı boşanma davası, anlaşmalı boşanma protokolünün dava dilekçesi ekinde aile mahkemesine sunulması(Aile mahkemesinin bulunmadığı yerlerde asliye hukuk mahkemesine) ve gerekli harçlar ile masrafların mahkeme dosyasına yatırılması ile açılır. Bunun yanında, devam etmekte olan bir çekişmeli boşanma dava dosyasına da, yargılamanın her aşamasında anlaşmalı boşanma protokolü sunulabilir ve çekişmeli boşanma davası, anlaşmalı boşanma davasına dönüştürülebilir.
Anlaşmalı boşanma davalarında protokol hazırlanırken taraflar boşanmanın fer’i niteliğinde olan; nafaka, tazminat, mal paylaşımı, ziynet eşyaları gibi hususları tek tek belirlemelidirler. Boşanma aşamasından sonra bu anlaşılan hususlarda tarafların yeniden talepte bulunması mümkün değildir. Anlaşmalı boşanma sonucunda tarafların boşanmanın mali sonuçlarına ilişkin aralarındaki ihtilafı nihai olarak çözdükleri ve ilişkilerini tasfiye ettikleri kabul edilir. Yine boşanma aşamasından sonra, boşanma protokolünde kararlaştırılan konularda yeniden dava açmak mümkün olmamaktadır. Bu durumun çeşitli istisnaları bulunmaktadır. Çocuklar kişisel ilişki tesis ile çocuklar yararına ödenecek iştirak nafakası bakımından protokolde bir anlaşma yapılmamış ve herhangi bir karar alınmamış ise boşanma davasından sonra kişisel ilişki tesisinin kurulması veya nafaka bağlanması, arttırılması hususlarında açılacak davalar ile bu konularda yeniden hüküm kurulabilmektedir.
Genel hatlarıyla anlaşmalı boşanmanın aşamalarını sıralayacak olursak;
- Anlaşmalı Boşanma Protokolü hazırlanır.
- Protokol de velayet, nafaka, tazminat, ev eşyası gibi konular düzenlenir.
- Protokol taraflarca imzalanır.
- Protokol taraflarca imzalanınca dava dilekçesi hazırlanır.
- Protokol ve dava dilekçesi ile boşanma davası açılır.
- Mahkeme tarafından bir duruşma günü tayin edilir.
- Taraflar duruşma esnasında da boşanma iradelerini açıklar ve protokoldeki imzalarını ikrar ederlerse mahkemece ilgili şartlarda anlaşmalı boşanmaya karar verilir.
- Mahkemece gerekçeli karar yazıldıktan sonra gerekçeli karar taraflara tebliğ edilir.
- Gerekçeli kararın yazılması ve taraflara tebliği ile birlikte taraflar istinaf/temyiz haklarından feragat ederlerse karar kesinleşir. Feragat yoluna başvurmayı kanunda öngörülen sürelerde kanun yoluna herhangi bir başvuruda bulunmazlar ise karar yine kesinleşir.
- Bu aşamadan sonra nüfus müdürlüğüne karar gönderilir, nüfus müdürlüğü tarafından kayıtlara tescil işlemleri yapılır ve taraflar kimliklerini değiştirebilirler.
Anlaşmalı Boşanma Ne Kadar Sürer?
Anlaşmalı boşanma tarafların boşanma konusu ve ferileri hususunda anlaştıkları bir dava türüdür. Dolayısıyla bu davalar çok uzun sürmemektedir. Anlaşmalı boşanma davalarında boşanma kararı genellikle tek celsede verilmektedir. Ancak hâkimin tek celsede karar verme gibi bir zorunluluğu yoktur. Zira hâkim anlaşma protokolünde eksiklikler olması halinde davanın ertelenmesine karar verebilmektedir. Yine bununla beraber taraf iradelerinin protokolle uyuşmaması halinde de hâkim boşanma davasının ertelenmesine yönelik karar verebilmektedir. Bu hallerde celse sayısı birden fazla olabilmektedir.
Anlaşmalı Boşanma Ücreti
Avukatlar dosyaya ne kadar vakit gerektiği, davanın ne kadar süreceği, delillerin ne zorlukta olduğu, karşı tarafla çekişmeli olan konular gibi hususlara göre bir avukatlık ücreti talep edebilirler. Dava başında avukat ile müvekkil arasında anlaşılacak olan en az boşanma ücreti 2024 Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi ile belirlenen meblağ olabilir. Türkiye Barolar Birliği’nin Resmi Gazete ’de yayımlayarak belirlediği ücretler kanunen uyulması mecburi olan asgari miktarlardır. Bu tarifenin altında bir avukatlık vekalet ücretine anlaşmak yasaktır. Avukatlar en az bu tutarlar üzerinden de makbuz düzenlemek zorundadır.
Ayrıca, TBB’nin ücret tarifesinin altında kalmamak üzere, boşanma davasının görüleceği şehre göre yerel baroların yayınladığı ayrı ücret tarifeleri de bulunmaktadır. Uygulamada avukatlar hem TBB’nin, hem de bağlı bulundukları yerel baronun fiyatlarını değerlendirir ve bu hususları değerlendirerek bir anlaşma yaparlar.