- Minval Hukuk
- HMK Maddeleri
- 28 Ağustos 2024
Hmk 17. Madde
Yetki Sözleşmesi
MADDE 17- (1) Tacirler veya kamu tüzel kişileri, aralarında doğmuş veya doğabilecek bir uyuşmazlık hakkında, bir veya birden fazla mahkemeyi sözleşmeyle yetkili kılabilirler. Taraflarca aksi kararlaştırılmadıkça dava sadece sözleşmeyle belirlenen bu mahkemelerde açılır.
Table of Contents
Yetki Sözleşmesi
Hmk Madde 17, ticari ilişkilerde tarafların, aralarında doğabilecek uyuşmazlıkların hangi mahkemede görüleceğini önceden belirlemelerine imkan tanıyan bir düzenlemedir. Bu sayede taraflar, olası bir uyuşmazlık durumunda yetki tartışmalarına girmek zorunda kalmadan, daha belirli bir yargılama süreci öngörebilirler.
Maddeye göre, tacirler veya kamu tüzel kişileri, aralarında doğmuş veya doğabilecek bir uyuşmazlık hakkında, bir veya birden fazla mahkemeyi sözleşmeyle yetkili kılabilirler. Yani, bir şirket ile başka bir şirket arasında yapılacak bir sözleşmede, olası bir anlaşmazlık durumunda hangi mahkemenin yetkili olacağı önceden belirlenebilir.
Örneğin: Bir Türk şirketi ile bir Fransız şirketi arasında yapılan bir satış sözleşmesinde, herhangi bir uyuşmazlık durumunda İstanbul Ticaret Mahkemesi’nin yetkili olacağı belirtilebilir.
Madde Metnin Önemi
Hmk 17. Maddenin önemini şu şekilde sıralayabiliriz.
- Hukuki Belirsizliklerin Önlenmesi: Taraflar, yetki konusunda anlaşmazlığa düşmeden doğrudan yetkili mahkemeye başvurabilirler.
- Yargılamanın Hızlandırılması: Yetkili mahkemenin önceden belirlenmesi, yargılamanın daha hızlı ilerlemesine yardımcı olur.
- Uluslararası Ticarette Önem: Özellikle uluslararası ticarette, farklı ülkelerdeki mahkemelerin yetkisi konusunda ortaya çıkabilecek karmaşıklıkları önler.
Yetki Sözleşmesinin Şartları
Yetki sözleşmesinin şartları genel olarak;
- Tarafların Niteliği: Yetki sözleşmesi sadece tacirler veya kamu tüzel kişileri arasında yapılabilir.
- Yazılılık Şartı: Genellikle yetki sözleşmesinin yazılı olması gerekir.
- Belirlilik: Sözleşmede yetkili kılınacak mahkeme veya mahkemeler açıkça belirtilmelidir.
Yetki Sözleşmesinin Hukuki Sonuçları
Yetki sözleşmesinin hukuki sonuçlarını şu şekilde tasnif edebiliriz. Buna göre;
- Bağlayıcılık: Taraflar, yetki sözleşmesiyle belirlenen mahkemeye başvurmak zorundadırlar.
- İstisnalar: Taraflarca aksi kararlaştırılmadıkça, dava sadece sözleşmeyle belirlenen bu mahkemelerde açılır. Yani, taraflar sözleşmede farklı bir düzenleme yapmamışlarsa, başka bir mahkemeye başvuramazlar.
Yetki İtirazı Nedir?
Bir taraf, yetki sözleşmesine rağmen farklı bir mahkemede dava açarsa, diğer taraf yetki itirazında bulunabilir. Ayrıca mahkeme, yetki sözleşmesinin geçerliliğini ve uygulanabilirliğini denetleme yetkisine sahiptir.