İçerik Başlıkları
- Tek Taraflı Trafik Kazasında Sigorta Şirketi Ödeme Yapar Mı?
- Tek Taraflı Trafik Kazasında Yolcuların Tazminat Hakkı
- Tek Taraflı Trafik Kazalarında Kusur Durumu
- Tek Taraflı Trafik Kazalarında Sürücü/İşletenin Tazminat Hakkı
- Tek Taraflı Trafik Kazası Destekten Yoksun Kalma Tazminatı
- Tek Taraflı Ölümlü Trafik Kazalarında Destek Tazminatı Yargıtay Kararları
Kaza yapan aracın başka bir araca çarpmadan veya yayalara zarar vermeden gerçekleştirdiği kazalar tek taraflı trafik kazalarıdır. Burada ancak sürücü veya aracın içinde bulunan yolcular veya aracın kendisi zarar görmektedir. Örneğin, bir aracın bir ağaca çarpması veya tek bir aracın kontrol kaybı yaşayarak yoldan çıkması vb.
Tek taraflı ölümlü trafik kazalarında tazminat hakkı işleten ve sürücünün aynı kişi olup olmamasına göre değerlendirilmesi gerekmektedir.
Sürücünün aynı zamanda işleten sıfatıyla aracı sevk ve idare ettiği durumlarda kaza tek taraflı olduğundan sürücünün %100 kusurlu olduğu kabul edilir. Bu durumda sürücü işletenin yaralanması halinde ”hiç kimse kendi kusurundan faydalanamaz’‘ ilkesi gereği ve işleten, üçüncü şahıs sayılamadığından sigorta şirketinden tazminat talep edemez. Ancak sürücü işletenin ölümü halinde tazminat talep edilip edilmeyeceği Yargıtay ve doktrinde tartışmalıdır. Kanımızca burada kanun maddesi açıkça üçüncü şahıslardan bahsetmekte olup, işleten sürücü ölümlerinde zarar gören müteveffanın kendisi değil desteğinden yoksun kalanlardır. Bu sebeple işleten sürücünün, ölümü halinde desteğinden yoksun kalan kişiler ”Destekten Yoksun Kalma Tazminatı” talep edebileceklerdir. Ancak 2016 tarihindeki torba yasa ile bu durum teminat dışı bırakılmıştır.
Sürücünün aynı zamanda işleten olmayıp aracı sevk ve idare ettiği durumlarda sürücü, sigorta sözleşmesinin tarafı olmayıp üçüncü şahıs olarak nitelendirilir. Fakat kaza, tek taraflı olduğundan sürücünün %100 kusurlu olduğu kabul edilir. Bu durumda sürücünün, yaralanması halinde ”hiç kimse kendi kusurundan faydalanamaz” ilkesi gereği sigorta şirketinden tazminat talep edemez. Ancak sürücünün ölümü halinde tazminat talep edilip edilmeyeceği Yargıtay ve doktrinde tartışmalıdır. Kanımızca burada kanun maddesi açıkça üçüncü şahıslardan bahsetmektedir.
Burada poliçenin tarafları işleten ile sigortacı olduğuna göre işleten olmayan sürücü ve desteğinden yoksun kalanlar üçüncü şahıs sayılmalıdır. Kusurlu sürücü öldüğüne göre desteğinden yoksun kalanlara izafe edilebilecek bir kusur da söz konusu değildir. Bu sebeple işleten olmayan sürücü ölümlerinde, müteveffanın desteğinden yoksun kalanlar sigortadan tazminat talep edebilirler. Aynı sonuç kazada sürücünün kusurlu olmadığı, örneğin kazaya neden olan bir mücbir sebebin bulunması durumunda da geçerlidir. Bu durumlarda sigorta şirketi tazminatı ödemekle yükümlüdür.
Tek Taraflı Trafik Kazasında Sigorta Şirketi Ödeme Yapar Mı?
Tek taraflı trafik kazasında sigorta şirketi ödeme yapmamaktadır. Şöyle ki, ZMSS meydana gelen trafik kazası nedeni ile üçüncü kişilerin uğradıkları maddi zararların temini amacıyla yasa gereği her türlü motorlu araç için zorunlu kılınan bir tür mal sigortasıdır.
Bu sigorta, zarar gören üçüncü kişilerin zararlarını teminat altına aldığı gibi araç işletenini de kaza riskine karşı ekonomik olarak korunmaktadır. Dolayısıyla tek taraflı kazada araç sürücüsü veya işleteni üçüncü kişi olmadığı için maddi hasarlar sigorta şirketleri tarafından karşılanmamaktadır.
Şu kadar ki araçta yolcu konumunda olanlar üçüncü kişi sıfatına haiz olduğundan sigorta şirketinden tazminat talebinde bulunabilirler.
Tek Taraflı Trafik Kazasında Yolcuların Tazminat Hakkı
Tek taraflı veya çift taraflı kazalarda aracın içinde yolcu konumunda olanların yakınları, tarafların kazadaki kusur oranları dikkate alınmadan destekten yoksun kalma tazminatı talep edebileceklerdir. Bu her halükârda kazada hayatını kaybeden yolcu yakınlarına tanınmış bir tazminat hakkıdır.
Tek Taraflı Trafik Kazalarında Kusur Durumu
Tek taraflı trafik kazalarında işleten ve sürücünün aynı kişi olup olmamasına göre kusur durumu değişmemekte ve her iki durumda da kaza tek taraflı olduğundan sürücünün %100 kusurlu olduğu kabul edilmektedir.
Tek Taraflı Trafik Kazalarında Sürücü/İşletenin Tazminat Hakkı
Tek taraflı trafik kazalarında sürücü/işleten %100 kusurlu kabul edildiğinden tazminat hakkı bulunmamaktadır. Ancak araç içinde yolcu konumunda olanlar yaralanma ve ölüm neticesinde tazminat talep edebilirler. Ölen veya yaralanan yolcu, sürücünün yakını olsa dahi sürücünün kendi lehine ileri sürebileceği bir tazminat hakkı yoktur.
Tek Taraflı Trafik Kazası Destekten Yoksun Kalma Tazminatı
Destekten yoksun kalma tazminatı, kişinin hayatta iken yakınlarına sağlamış olduğu veya olacağı yardımdan kendisinin ölmesi halinde artık diğerlerinin bu destekten mahrum kalması sebebi ve yakınlarının maddi kayıp yaşamaması amacıyla düzenlenen maddi tazminattır.
Sürücünün aynı zamanda işleten sıfatının bulunduğu durumlarda sürücü işletenin ölümü halinde tazminat talep edilip edilmeyeceği Yargıtay ve doktrinde tartışmalıdır. Kanımızca meydana gelen işleten sürücü ölümlerinde zarar gören müteveffanın kendisi değil desteğinden yoksun kalanlardır. Bu sebeple işleten sürücünün, ölümü halinde desteğinden yoksun kalan kişiler ”Destekten Yoksun Kalma Tazminatı” talep edebileceklerdir. Ancak 2016 tarihindeki torba yasa ile bu durum teminat dışı bırakılmıştır.
Sürücünün aynı zamanda işleten olmadığı durumlarda ise sürücünün ölümü halinde tazminat talep edilip edilmeyeceği yine Yargıtay ve doktrinde tartışmalıdır. Kanımızca burada poliçenin tarafları işleten ile sigortacı olduğuna göre işleten olmayan sürücü ve desteğinden yoksun kalanlar üçüncü şahıs sayılmalıdır.
Kusurlu sürücü öldüğüne göre desteğinden yoksun kalanların kusuru da söz konusu değildir. Bu sebeple işleten olmayan sürücü ölümlerinde, müteveffanın desteğinden yoksun kalanlar sigortadan tazminat talep edebilirler. Aynı sonuç kazada sürücünün kusurlu olmadığı, örneğin kazaya neden olan bir mücbir sebebin bulunması durumunda da geçerlidir. Bu durumlarda sigorta şirketi tazminatı ödemekle yükümlüdür. Neticede Yargıtay’ın bu konuda çelişkili kararları mevcuttur.
Tek Taraflı Ölümlü Trafik Kazalarında Destek Tazminatı Yargıtay Kararları
Yargıtay 4. Hukuk Dairesi 3.11.2022 Tarihli, 2021/9821 E., 2022/13841 K. Sayılı Kararı
…Somut olayda, sürücü desteğin sevk ve idaresindeki araçla 22.08.2015 tarihinde kusurlu olarak yapmış olduğu tek taraflı trafik kazasında vefatı nedeni ile davacılar aracın zorunlu mali sorumluluk sigortacısından destekten yoksun kalma tazminatı talebinde bulunmuştur. Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk (Trafik) Sigortası Genel Şartları A.3. maddesine ve A.5. maddesinin (ç) bendine göre ancak üçüncü kişinin ölümü dolayısıyla oluşan destek zararları, destekten yoksun kalma (ölüm) teminatı kapsamındadır. Bunun sonucu olarak, sigortacının destek zararlarından sorumlu olması için, motorlu aracın işletilmesi sırasında ölen kişinin mutlaka üçüncü bir kişi olması gerekir. Eldeki davada ise, murisin (desteğin) üçüncü kişi olarak kabulü mümkün değildir. Yine Genel Şartların A.6. maddesi (d) bendine göre, destekten yoksun kalan hak sahibinin, sigortalının sorumluluk riski kapsamında olmakla beraber, destek şahsının kusuruna denk gelen destek tazminatı taleplerinin teminat kapsamı dışında tutulması nedeniyle asli kusuru ile kendi ölümüne neden olan sürücü murisin tam kusuruna isabet eden destek tazminatı sigorta teminatı kapsamında bulunmamaktadır.
(Aynı yönde HGK’nun 20.04.2021 tarih, 2020/17-191 Esas ve 2021/514 Karar sayılı ilamı) Kaza tarihi (22.08.2015) itibari ile davacıların, davalı …Ş.’den destek tazminatı talep etme hakkı bulunmadığından davanın reddine karar verilmesi gerekirken yazılı olduğu şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazının kabulüyle hükmün HMK’nın 371.maddesi gereğince BOZULMASINA…
Yargıtay 4. Hukuk Dairesi 24.11.2022 Tarihli, 2021/9803 E., 2022/15425 K. Sayılı Kararı
…2- )Davalı … vekilinin davacı … yönünden verilen kararın temyiz incelemesine gelince; dava, ölümlü tek taraflı trafik kazası nedeniyle ölenin yakınlarının, 818 Sayılı Borçlar Kanunu’nun 45/2. ( 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 53/3. ) maddesi gereği, destekten yoksun kalma tazminatı istemine ilişkindir. Davacılar desteğinin davalı … şirketine zorunlu mali sorumluluk sigorta poliçesi ile sigortalı aracın sürücüsü iken gerçekleşen tek taraflı kazada, asli ve tam kusurlu olarak kendi kusuru sonucunda öldüğü dosya kapsamından anlaşılmaktadır… 01.06.2015 tarihinde yürürlüğe giren Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarında, kapsama giren teminat türlerinin tanımlandığı A.5. maddesinin ( ç ) bendinde; Destekten Yoksun Kalma ( Ölüm ) Teminatı; “Üçüncü kişinin ölümü dolayısıyla ölenin desteğinden yoksun kalanların destek zararlarını karşılamak üzere bu genel şart ekinde yer alan esaslara göre belirlenecek tazminattır.” şeklinde ifade edilmiştir. Genel Şartların A.6. maddesinin ( c ) bendinde ise, “İlgililerin, sigortalının sorumluluk riski kapsamında olmayan tazminat talepleri” ve ( d ) bendinde, “Destekten yoksun kalan hak sahibinin, sigortalının sorumluluk riski kapsamında olmayan destek tazminatı talepleri ile destekten yoksun kalan hak sahibinin, sigortalının sorumluluk riski kapsamında olmakla beraber destek şahsının kusuruna denk gelen destek tazminatı talepleri” Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası teminatının dışında kalan hallerden sayılmıştır.
Somut olayda, sürücü/desteğin sevk ve idaresindeki araç ile 13.02.2016 tarihinde kendi kusuru ile sebebiyet verdiği kaza sonucunda vefat ettiği anlaşılmaktadır. Yukarıdaki açıklamalar ışığında, davalının sorumluluğunun kapsamı 01.06.2015 tarihinde yürürlüğe giren Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk ( Trafik ) Sigortası Genel Şartları’na göre belirlenecek olup, anılan Genel Şartların “Teminat Dışında Kalan Haller” başlıklı A.6. maddesinin ( d ) bendinde; “destek şahsının kusuruna denk gelen destek tazminatı talepleri” teminat kapsamı dışında bırakılmakla, kendi ölümüne neden olan sürücünün ( desteğin ) tam kusuruna isabet eden destek tazminatı talebi zorunlu mali sorumluluk sigorta poliçe teminatı kapsamında olmayıp davacı tarafın davalıdan destekten yoksun kalma tazminatı talep etme hakkı bulunmadığından, davanın reddine karar verilmesi gerekirken yazılı olduğu şekilde davanın kabulü yönünde hüküm kurulması, Bölge Adliye Mahkemesince de davalı … vekilinin bu yöne ilişkin istinaf taleplerinin esastan reddi doğru görülmemiş bozmayı gerektirmiştir…
Site içeriği ve site içerisinde paylaşılan makalelerin her hakkı Minval Hukuk & Danışmanlık Bürosuna aittir.
