İçerik Başlıkları
Haksız Rekabet Nedir?
Haksız rekabet; rekabetin dürüstlük kurallarına aykırı davranışları içermesi ve rekabet hakkının kötüye kullanılmasıdır. Nitekim, Türk Ticaret Kanunu’nun 54. maddesinde “rakipler arasında veya tedarik edenlerle müşteriler arasındaki ilişkileri etkileyen aldatıcı veya dürüstlük kuralına diğer şekillerdeki aykırı davranışlar ile ticari uygulamalar haksız ve hukuka aykırıdır.” şeklinde tanımlanmıştır. Haksız rekabet Türk Ticaret Kanunu’nun 54-63. maddeleri arasında düzenlenmiştir.
Hangi Davranışlar veya Hareketler Haksız Rekabeti Oluşturur?
Haksız rekabet halleri, hangi fiillerin haksız rekabeti oluşturacağı Türk Ticaret Kanunu’nun 55. maddesinde sınırlayıcı olmayarak sayılmıştır. Buna göre;
- Dürüstlük kuralına aykırı reklamlar ve satış yöntemleri ile diğer hukuka aykırı davranışlar
- Sözleşmeyi ihale veya sona erdirmeye yöneltmek
- Başkalarının iş ürünlerinden yetkisiz yararlanmak
- Üretim ve iş sırlarını hukuka aykırı bir biçimde ifşa etmek ve onlardan haksız yere yararlanmak
- İş şartlarına uymamak
- Dürüstlük kuralına aykırı genel işlem şartları kullanmak
haksız rekabet teşkil eder.
Haksız Rekabet Sebebiyle Oluşacak Hukuki Sonuçlar Nelerdir?
Haksız rekabette bulunan kişi ya da kurumlar aleyhinde açılabilecek çeşitli davalar öngörülmüştür. Bu davalar haksız rekabetin hukuki sonuçlarıdır.
Haksız Rekabete Karşı Hangi Davalar Açılabilir?
Haksız rekabette bulunan kişilerin bu eylemlerinden dolayı hukuki ve cezai sorumlulukları doğar. Türk Ticaret Kanunu’nun 56. maddesinde haksız rekabete karşı açılabilecek davalar belirtilmiştir. Buna göre;
MADDE 56- (1) Haksız rekabet sebebiyle müşterileri, kredisi, meslekî itibarı, ticari faaliyetleri veya diğer ekonomik menfaatleri zarar gören veya böyle bir tehlikeyle karşılaşabilecek olan kimse;
- Fiilin haksız olup olmadığının tespitini,
- Haksız rekabetin men’ini,
- Haksız rekabetin sonucu olan maddi durumun ortadan kaldırılmasını, haksız rekabet yanlış veya yanıltıcı beyanlarla yapılmışsa bu beyanların düzeltilmesini ve tecavüzün önlenmesi için kaçınılmaz ise, haksız rekabetin işlenmesinde etkili olan araçların ve malların imhasını,
- Kusur varsa zarar ve ziyanın tazminini,
- Türk Borçlar Kanunu’nun 58 inci maddesinde öngörülen şartların varlığında manevi tazminat verilmesini, isteyebilir. Davacı lehine ve (d) bendi hükmünce tazminat olarak hâkim, haksız rekabet sonucunda davalının elde etmesi mümkün görülen menfaatin karşılığına da karar verebilir.
- Ekonomik çıkarları zarar gören veya böyle bir tehlikeyle karşılaşabilecek müşteriler de birinci fıkradaki davaları açabilirler, ancak araçların ve malların imhasını isteyemezler.
- Ticaret ve sanayi odaları, esnaf odaları, borsalar ve tüzüklerine göre üyelerinin ekonomik menfaatlerini korumaya yetkili bulunan diğer meslekî ve ekonomik birlikler ile tüzüklerine göre tüketicilerin ekonomik menfaatlerini koruyan sivil toplum kuruluşlarıyla kamusal nitelikteki kurumlar da birinci fıkranın (a), (b) ve (c) bentlerinde yazılı davaları açabilirler.
- Bir kimse aleyhine birinci fıkranın (b) ve (c) bentleri gereğince verilmiş olan hüküm, haksız rekabete konu malları, doğrudan veya dolaylı bir şekilde ondan ticari amaçla elde etmiş olan kişiler hakkında da icra olunur.
Hukuk Davaları
- Tespit Davası : Tespit Davası, bir fiilin haksız rekabet teşkil edip etmediğinin tespit edilmesi amacıyla açılan davadır. Bu dava sonucu verilecek karara göre diğer davaların açılıp açılmayacağı belirlenir.
- Haksız Rekabetin Men’i Davası : Haksız Rekabetin Men’i Davası, süregelen ve haksız rekabet teşkil eden fiilinin sonlandırılması amacıyla açılan davadır. Bu dava ile oluşacak zararların önlenmesi amaçlanır.
- Haksız Rekabetin Ref’i Davası : Haksız Rekabetin Ref’i Davası, haksız rekabetin sonucu olan maddi durumun ortadan kaldırılmasını, haksız rekabet yanlış veya yanıltıcı beyanlarla yapılmışsa bu beyanların düzeltilmesini ve tecavüzün önlenmesi için kaçınılmaz ise, haksız rekabetin işlenmesinde etkili olan araçların ve malların imhası amacıyla açılan davadır.
- Maddi Tazminat Davası : Haksız rekabet sonucu zarar gören kişi maddi tazminat talebinde bulunabilir. Bu dava ile kişi uğradığı zararla birlikte zarar nedeniyle mahrum kaldığı kârını da isteyebilir.
- Manevi Tazminat Davası: Haksız rekabet sonucu kişilik hakları ihlal edilerek zarar gören kişi manevi tazminat talebinde bulunabilir.
Ceza Davaları
Haksız rekabete uğrayan kişiler hukuk davası açabileceği gibi ceza davası da açabilir çünkü haksız rekabet aynı zamanda bir suç teşkil eder. Cezai sorumluluk Türk Ticaret Kanunu’nun 62. maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre;
MADDE 62- (1) a) 55 inci maddede yazılı haksız rekabet fiillerinden birini kasten işleyenler,
b) Kendi icap ve tekliflerinin rakiplerininkine tercih edilmesi için kişisel durumu, ürünleri, iş ürünleri, ticari faaliyeti ve işleri hakkında kasten yanlış veya yanıltıcı bilgi verenler,
c) Çalışanları, vekilleri veya diğer yardımcı kimseleri, çalıştıranın veya müvekkillerinin üretim veya ticaret sırlarını ele geçirmelerini sağlamak için aldatanlar,
d) Çalıştıranlar veya müvekkillerden, işçilerinin veya çalışanlarının ya da vekillerinin, işlerini gördükleri sırada cezayı gerektiren bir haksız rekabet fiilini işlediklerini öğrenip de bu fiili önlemeyenler veya gerçeğe aykırı beyanları düzeltmeyenler, fiil daha ağır cezayı gerektiren başka bir suç oluşturmadığı takdirde, 56’ncı madde gereğince hukuk davasını açma hakkını haiz bulunanlardan birinin şikâyeti üzerine, her bir bent kapsamına giren fiiller dolayısıyla iki yıla kadar hapis veya adli para cezasıyla cezalandırılırlar. denilmektedir.
Haksız Rekabet Davalarında Zamanaşımı
Hukuk davalarındaki zamanaşımı süresi Türk Ticaret Kanunu’nun 60. maddesinde belirtilmiştir. Buna göre;
MADDE 60– (1) 56’ncı maddede yazılı davalar, davaya hakkı olan tarafın bu hakların doğumunu öğrendiği günden itibaren bir yıl ve her hâlde bunların doğumundan itibaren üç yıl geçmekle zamanaşımına uğrar. Şu kadar ki, haksız rekabet fiili aynı zamanda 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu gereğince daha uzun dava zamanaşımı süresine tabi olan cezayı gerektiren bir fiil niteliğinde ise, bu süre hukuk davaları için de geçerli olur.
Ceza davalarındaki haksız rekabet suçu ise şikayete bağlı bir suç olduğu için şikayetin süresi fiil ve failin öğrenilmesinden itibaren 6 aydır.
Men davalarında ise zamanaşımı süresi öngörülmemiştir. Haksız rekabet devam ettiği sürece men davası açılabilir.
Haksız Rekabet Davasını Kimler Açabilir?
Haksız rekabet davasını açabilecek kişiler Türk Ticaret Kanunu’nun 56. maddesinde belirtilmiştir. Buna göre; “haksız rekabet sebebiyle müşterileri, kredisi, meslekî itibarı, ticari faaliyetleri veya diğer ekonomik menfaatleri zarar gören veya böyle bir tehlikeyle karşılaşabilecek olan..” kişiler haksız rekabet davası açmaya yetkilidir.
Site içeriği ve site içerisinde paylaşılan makalelerin her hakkı Minval Hukuk & Danışmanlık Bürosuna aittir.
