İçerik Başlıkları
- Velayetin Değiştirilmesi Davası Şartları
- Velayetin Değiştirilmesi Sebepleri
- Velayet Kendisinde Olmayan Eşin Sorumluluğu
- Velayetin Değiştirilmesi Davası Yargılama Usulü
- Velayetin Değiştirilmesi Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme
- Velayetin Değiştirilmesi Davasında Süre
- Velayetin Değiştirilmesi Davası Sürecinde Nafakanın Durumu
Velayete ilişkin mahkeme kararları kesin hüküm teşkil etmemekle beraber, velayet hakkı sahibinin değiştirilmesi Türk Medeni Kanunu’nda düzenlenmiştir. Çocuğun menfaati doğrultusunda hakim, velayetin değiştirilmesine karar verebilir.
Velayet hakkı olmayan ebeveyn, velayet hakkına sahip eş tarafından çocuğa gerektiği gibi bakılmaması, çocukla ilgilenilmemesi ya da çocuğun menfaatinin zedelenmesi gibi sebeplere dayanarak velayet hakkının kendisine verilmesini mahkemeden talep edebilir. Velayet hakkına sahip olmayan eşin açacağı bu davaya, velayetin değiştirilmesi davası denmektedir.
Velayetin Değiştirilmesi Davası Şartları
Velayetin değiştirilmesi şartları Türk Medeni Kanunu’nun 183. maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre;
Madde 183- Ana veya babanın başkasıyla evlenmesi, başka bir yere gitmesi veya ölmesi gibi yeni olguların zorunlu kılması hâlinde hâkim, re’sen veya ana ve babadan birinin istemi üzerine gerekli önlemleri alır.
İlgili maddeden de anlaşılacağı üzere velayetin değiştirilmesi için;
- Boşanmış anne veya babanın yeniden bir başkasıyla evlenmesi,
- Velayet hakkına sahip olan ebeveynin başka bir yere gitmesi,
- Velayet hakkına sahip eşin ölmesi,
- Velayet hakkına sahip ebeveynin alkol tedavisi görmesi, cezaevine girmesi vb. durumlar
sebebiyle çocuğun üstün menfaatinin zedelenmesi gerekir.
Velayetin Değiştirilmesi Sebepleri
Çocuğun menfaatine aykırı davranılması, çocukla kişisel ilişki kurulamaması, çocuğun velayet hakkı olmayan ebeveynde ya da üçüncü kişinin yanında bırakılması, velayet hakkına sahip eşin yeniden başkasıyla evlenmesi, velayeti kendisinde bulunan tarafın başka bir yere gitmesi ya da ölmesi gibi sebepler velayet hakkının değiştirilmesi sebeplerinden sayılabilir.
Velayet Kendisinde Olmayan Eşin Sorumluluğu
Velayetin değiştirilmesi davası sonucu velayet hakkını kaybeden eşin çocuğa olan bakma, eğitim giderlerine katılma gibi sorumlulukları aynı şekilde devam eder. Taraflar çocuğun ihtiyaçlarını karşılayabilecek durumda değil ise masraflar devlet tarafından karşılanır.
Velayetin Değiştirilmesi Davası Yargılama Usulü
Velayetin değiştirilmesi davası basit yargılama usulüne tabidir. Basit yargılama usulüne tabi davalar diğer usullere oranla çok daha hızlı bir şekilde sonuçlanmaktadır. Dava dilekçesinin mahkemeye sunulmasıyla birlikte duruşma günü verilir. Herhangi bir eksiklik olmaması halinde bir ya da iki duruşmada karara bağlanabilecek nitelikte davalardır. Velayet davaları, kamu düzenine ilişkin davalar olduğu için hakim tarafından re’sen araştırılır. Bu sebeple tarafların sunduğu deliller dışında hakim kendi araştırmaları sonucu ulaştığı delillere dayanarak hüküm kurabilir.
Velayetin değiştirilmesi davalarında istinaf yolu açık olmakla beraber temyiz yoluna başvurulamaz.
Velayetin Değiştirilmesi Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme
Velayetin değiştirilmesi davalarında görevli mahkeme Aile Mahkemeleridir. Aile Mahkemelerinin olmadığı yerlerde ise Asliye Hukuk Mahkemeleri görevlidir. Davanın görevsiz mahkemede açılması durumunda hakim, görevsizlik nedeniyle davayı reddeder.
Velayetin değiştirilmesi davalarında kesin yetki kuralı olmamakla beraber Yargıtay çeşitli kararlarında davacı eşin yerleşim yerinin yetkili olduğunu kabul etmiştir. Bu sebeple kanunda aksine bir hüküm bulunmadıkça talepte bulunan kişinin oturduğu yer mahkemesi yetkilidir.
Velayetin Değiştirilmesi Davasında Süre
Velayetin değiştirilmesi davasında belirli bir süre öngörülmemiştir. Çocuğun menfaati doğrultusunda her an açılabilir. Bu dava sonucu, velayeti elinde bulunduran tarafın değişmesi için velayet hakkı sahibi ebeveynin ya da çocuğun durumunda esaslı değişiklik olması ve mevcut değişikliğin geçici değil sürekli olması gerekmektedir. Bu sebeple boşanma sonrası çok kısa süre içerisinde açılan davaların, herhangi bir esaslı değişiklik bulunmaması halinde reddedilmesi gerekir.
Velayetin değiştirilmesi davasını, sadece velayet hakkının kendisine verilmesini isteyen kişi değil, çocuğun velayeti kendisinde bulunan tarafta velayetin el değiştirmesi amacıyla açabilmektedir.
Velayetin Değiştirilmesi Davası Sürecinde Nafakanın Durumu
Türk Medeni Kanunu’na göre, çocuk ergin olana kadar ebeveynlerin çocuklarına bakma yükümlülüğü devam eder. Tarafların boşanması bu yükümlülüğü sona erdirmez. Boşanma sonrası ödenen nafaka iştirak nafakasıdır. Taraflar talep etmese bile hakim gerekli görürse iştirak nafakasına hükmedebilir. Velayetin değişmesi halinde nafakanın durumu da değişir.
Site içeriği ve site içerisinde paylaşılan makalelerin her hakkı Minval Hukuk & Danışmanlık Bürosuna aittir.
