İçerik Başlıkları
Güvence Hesabı, sigorta şirketleri primlerinden oluşan ve kaza anında trafik sigortası veya zorunlu sigortaları yapılmamış araçlar bakımından üçüncü şahıslara gelen bedeni zararları teminat altına alan bir tür devlet kuruluşudur.
Trafik sigortası yapılmamış araçların trafiğe çıkması yasak ise de birçok trafik kazasında kazaya karışan aracın trafik sigortası bulunmamaktadır. İşte bu gibi durumlarda üçüncü kişilerin zararlarının teminat altına alınması için Güvence Hesabı fonu oluşturulmuştur. Aracın trafik sigortası yok ise zarara uğrayan üçüncü kişiler Güvence Hesabına başvurarak zararlarının tazminini isteyebilirler.
Güvence Hesabının Amacı
Güvence hesabı nın amacı, kazanın sakatlık veya ölüme sebebiyet vermesi durumunda zarar görmüş kişilerin ya da ölen kişinin maddi desteğine muhtaç üçüncü kişilerin zararlarının teminat altına alınmasıdır.
Güvence Hesabına Nasıl Başvurulur?
Güvence hesabına başvuru şartları ve başvuru prosedürü de sigorta şirketlerine başvuru şartları ve başvuru prosedürü ile aynıdır. Güvence Hesabının internet sitesinde (https://www.guvencehesabi.org.tr/Basvuru.aspx) başvuruya ilişkin detaylar yer almaktadır. Buna göre Güvence Hesabının sorumluluğunun doğduğu hallerde hak sahiplerinin talepleri için; söz konusu sigortanın tabii olduğu zamanaşımı süresi içinde yazılı olarak Hesaba başvurulmalıdır.
Bu süre de hak sahiplerinin, zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten itibaren iki yıl ve her hâlükârda kazanın meydana geldiği tarihten itibaren 10 yıldır.
Başvuru Sırasında İstenen Belgeler
Hak sahiplerinin başvuru dilekçeleri ve aşağıda belirtilen belgelerle Güvence Hesabı’na başvurmaları gerekmektedir. Güvence Hesabına başvuru aşamasında gerekli belgeler ölüm ve yaralanma durumuna göre değişmektedir. Buna göre:
Ölüm Halinde Gereken Belgeler:
- Kaza tespit tutanağı resmi tasdikli sureti,
- Olayın mahkemeye intikal etmesi halinde mahkeme kararı,
- Ölüm Raporu,
- Ölenin mesleği ile gelir durumunu ve desteklik ilişkisini gösterir belge,
- Hak sahiplerine Sosyal Güvenlik Kurumlarından gelir bağlanmış ise, bağlama kararı ile bağlanan gelirin peşin değerini gösteren belge,
- Aile nüfus kaydı aslı ve veraset ilamı,
- Kaza ile illiyeti gösteren diğer belgeler.
Sakatlanma Halinde Gereken Belgeler:
- Kaza tespit tutanağı resmi tasdikli sureti,
- Hastane raporu aslı veya resmi tasdikli sureti,
- Maluliyet oranını gösterir hastane raporu aslı veya resmi tasdikli sureti,
- Olayın mahkemeye intikal etmesi halinde mahkeme kararı,
- Kaza ile illiyeti gösteren diğer belgeler.
Sigortacılık Kanunu Uyarınca Bedensel Zararlar Dışındaki Maddi Zararlar İçin Belgeler:
- Poliçe sureti,
- Kaza tespit tutanağı resmi tasdikli sureti,
- Eksper Raporu,
- Varsa mahkeme kararı sureti,
- Hasar bedeli sigortalı tarafından ödenmiş ise ödeme ile ilgili belgelerin suretleri,
- Kaza ile illiyeti gösteren diğer belgeler.
Güvence Hesabı - Hukuki Statüsü
Sigorta güvence hesabı, Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri tarafından kurulmuş; gelir ve giderlerinin denetimi T.C Hazine ve Maliye Bakanlığı Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu’na ait özel bir hesaptır.
Güvence Hesabı Hangi Zararları Karşılamaktadır?
Güvence Hesabı her türlü rizikoyu değil, zorunlu trafik (ZMSS) sigortası ve bazı faaliyet alanları ile ilgili zorunlu kılınan sigortaların teminat altına aldığı zararları karşılamaktadır. Güvence hesabının kapsamındaki sigortalar şunlardır:
- Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası(ZMSS)
- Zorunlu Karayolu Taşımacılık Mali Sorumluluk Sigortası,
- Karayolu Yolcu Taşımacılığı Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigortası
- Tüpgaz Zorunlu Srumluluk Sigortası
- Tehlikeli Maddeler Zorunlu Sorumluluk Sigortası
- Yeşil Kart Sigortası Ödemeleri
- Bunlar dışında kalan her türlü sigorta çeşidi zorunlu olsa bile güvence hesabının sorumluluğu dışındadır.
Güvence Hesabı Araç Hasarı ve Değer Kaybı Bedelini Öder Mi?
Güvence Hesabı, araçlarda meydana gelen araç hasar bedeli ve araç değer kaybını ödememekte yani bundan dolayı sorumluluğu bulunmamaktadır. Güvence Hesabı’ndan teminat limitleri çerçevesinde ancak bedensel zararlar (sakatlık ve ölüm hali) talep edilebilmektedir. Bu sebeple Güvence Hesabı, araç hasar bedeli ve araç değer kaybını ödememektedir.
Aracın Sigortasının Olmaması Durumunda Güvence Hesabının Sorumluluğu
Trafik kazasında karşı tarafın sigortasız bir araç olması halinde meydana gelen hasar, sigortasız sürücü tarafından bireysel olarak karşılanabilir ya da Güvence Hesabına başvurulabilir. Güvence Hesabı Fonu bu ve benzeri durumlarda üçüncü kişilerin zararlarının teminat altına alınması için oluşturulmuştur.
Güvence hesabına başvurulabilecek durumlar şunlardır:
- Kazaya sebep veren aracın sigortasının olmaması,
- Kazaya sebebiyet veren aracın tespit edilememesi,
- Aracın sigortalı bulunduğu sigorta şirketinin iflası,
- Çalınan veya gasp edilen araçların karıştığı trafik sigortalarında üçüncü kişilere gelen bedensel zararlar.
Bununla birlikte yukarıda sayılan durumlarda Güvence hesabı, kazada kusuru olmayan tarafın maddi zararlarını değil yalnızca bedeni zararlarını karşılamaktadır. Örneğin Güvence Hesabı sakatlık tazminatı ve destekten yoksun kalma tazminatını sağlar fakat diğer maddi ve manevi hasarları gidermez. Bununla birlikte bahsedilen durumda aracın sigortasının olmaması tek başına işletenin kusurlu olduğunu göstermekte ve Güvence Hesabının rücu hakkını doğurmaktadır.
Güvence Hesabı Rücu Hakkı
Güvence Hesabının bazı hallerde ödediği tutarı kusurlu tarafa rücu etme hakkı bulunmaktadır. Bu doğrultuda Karayolları Trafik Kanunu (KTK)’nin 108. ve Güvence Hesabı Yönetmeliğinin 16/c maddesinde zarardan sorumlu olan kişilere, hesaptan yapılan ödemeler nedeniyle rücu hakkının kullanılacağı düzenlenmiştir. Dolayısıyla araç sürücüsünün tam kusuru ile sebebiyet verdiği zararı Güvence Yönetmeliği ve mevzuat gereği ödemek durumunda kalan kişiler, yine yönetmelik gereği ödediği tazminatı, araç sürücüsüne veya mirasçılarına rücu edebilecektir.
Bu kapsamda Güvence Hesabı üçüncü kişilere karşı ödemiş olduğu tazminatı istiap haddinin aşılması, alkollü ve ehliyetsiz araç sürülmesi haller olmasa bile işletene rücu hakkına sahiptir. Nitekim aracın sigortasının olmaması tek başına işletenin kusurlu olduğunu ve Güvence Hesabının rücu hakkını doğurmaktadır.
Güvence Hesabının Teminat Altına Aldığı Riziko Türleri
Güvence Hesabı her türlü rizikoyu değil, zorunlu trafik (ZMSS) sigortası ve bazı faaliyet alanları ile ilgili zorunlu kılınan sigortaların teminat altına aldığı zararları karşılamaktadır.
Güvence Hesabı Kapsamındaki Sigortalar
Bu sigortalar şunlardır:
- Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası (ZMSS)
- Zorunlu Karayolu Taşımacılık Mali Sorumluluk Sigortası,
- Karayolu Yolcu Taşımacılığı Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigortası
- Tüpgaz Zorunlu Sorumluluk Sigortası
- Tehlikeli Maddeler Zorunlu Sorumluluk Sigortası
- Yeşil Kart Sigortası Ödemeleri
Bunlar dışında kalan her türlü sigorta çeşidi zorunlu olsa bile güvence hesabının sorumluluğu dışındadır.
Güvence Hesabı Riziko Türleri Nelerdir?
5684 s. Sigortacılık Kanunu’nun 14/b maddesinde zorunlu sigortalara ilişkin olarak aşağıdaki koşulların oluşması halinde ortaya çıkan zararların bu sigortalarla saptanan geçerli teminat miktarlarına kadar karşılanması amacıyla Güvence Hesabı oluşturulacağı belirtilmiştir. Bu kapsamda;
- Sigortalının tespit edilememesi durumunda kişiye gelen bedensel zararlar için,
- Rizikonun meydana geldiği tarihte geçerli olan teminat tutarları dâhilinde sigortasını yaptırmamış olanların neden olduğu bedensel zararlar için,
- Sigorta şirketinin malî bünye zafiyeti nedeniyle sürekli olarak bütün branşlarda ruhsatlarının iptal edilmesi ya da iflası halinde ödemekle yükümlü olduğu maddî ve bedensel zararlar için,
- Çalınmış veya gasp edilmiş bir aracın karıştığı kazada, Karayolları Trafik Kanunu uyarınca işletenin sorumlu tutulmadığı hallerde, kişiye gelen bedensel zararlar için,
- Yeşil Kart Sigortası uygulamaları için faaliyet gösteren Türkiye Motorlu Taşıt Bürosunca yapılacak ödemeler için Güvence Hesabı oluşturulabilmektedir.
Güvence Hesabı Teminat Limitleri
5684 s. Sigortacılık Kanunu’nun 14/b maddesinde zorunlu sigortalarda koşulların oluşması halinde ortaya çıkan zararların, bu sigortalarla saptanan teminat miktarlarına kadar karşılanması amacıyla Güvence Hesabı oluşturulacağı belirtilmiştir.
Güvence Hesabından Karşılanmayacak Zararlar Nelerdir?
Güvence hesabından karşılanmayacak zararlar başlıca şunlardır:
- Manevi zararlar,
- Bedensel zararlar dışında kalan her türlü maddi zararlar,
- Kazaya neden olan aracın işletenin/sürücüsünün zararları,
- Motorlu aracı çalan veya gasp edenlerle, bunlara yardımcı olanların ve bu durumu bilerek araca binen sürücü veya yolcuların uğradıkları zararlar,
- Motorlu araçların yarış için bulunması gereken sigortayı yaptırmaksızın yarışa katılması durumunda kişilere verdiği bedeni zararlar,
- İşletenin eylemlerinden sorumlu tutulduğu kişilere karşı yöneltebileceği zararlar,
- İşleten tarafından ileri sürülebilecek tazminat talepleri,
- Motorlu bisikletin sebep olduğu kazalardan doğan zararlar,
- Motorla araçlarla ilgili mesleki faaliyette bulunan kimselere motorlu aracın bırakılması sırasında kişilere gelen zararlar,
- Hastalık ve ferdi kaza sigortası yapan sigorta şirketlerinin rücu talepleri.
Sigorta Şirketinin İflası - Güvence Hesabı Sorumluluğu
Aracın sigortalı bulunduğu sigorta şirketinin iflası halinde de Güvence Hesabı üçüncü kişilerin zararlarını karşılamakla yükümlüdür. Bu durumda üçüncü kişilerin bedensel zararları ile birlikte eşyaya gelen zararlar da teminat kapsamındadır. Burada işletene yükletilebilecek bir kusur olmadığından Güvence Hesabının ödediği tazminat işletenden rücu edilmez.
İflas Eden ve Bütün Branşlarda Ruhsatları İptal Edilen Sigorta Şirketleri ile İlgili Başvuru
İflas eden sigorta şirketleriyle ilgili olarak Güvence Hesabı’na başvuru yapılması gereklidir. Bütün branşlarda ruhsatları iptal edilmiş sigorta şirketleri ile ilgili olarak ise sigorta şirketine yazılı olarak başvurmak gerekir. Ardından ilgili sigorta şirketi tarafından hasar dosyası düzenlenerek Güvence Hesabı’na gönderilmektedir.
Güvence Hesabından Talep Edilebilecek Tazminat Tutarı
Güvence Hesabı’ndan talep edilebilecek tazminat tutarını Hazine Müsteşarlığı belirlemektedir.
Söz konusu tutar, kaza tarihinde Hazine Müsteşarlığı’nın belirlediği teminat limitleri ile sınırlıdır. Fakat bu teminat limitinin ödenmesi için öncelikle tarafların kusur oranları belirlenmektedir.
Daha sonra talep edilebilecek tutar, bu oran üzerinden teminat limitleri çerçevesinde hesaplanmaktadır. Güvence Hesabından talep edilebilecek maddi tazminat talepleri; Sürekli Sakatlık Tazminatı, Kan Parası(Destekten Yoksun Kalma Tazminatı), Tedai Giderleri ve Bakıcı Gideri talep edilebilmektedir.
Güvence Hesabının sorumlu olduğu teminat limitleri her yıl güncellenmektedir. Aşağıda sorumluluk limitleri 2023 aralık tarihine kadar verilmiştir.
| Araç Grubu | Teminatlar (TL) | |||||
| A-Sağlık Gideri | B-Sakatlanma ve Ölüm | C-Maddi(3) | ||||
| Kişi Başına | KazaBaşına | Kişi Başına | KazaBaşına | AraçBaşına | KazaBaşına | |
| İnsan Taşımada Kullanılan Motorlu Araçlar | 500.000 | 2.500.000 | 500.000 | 2.500.000 | 50.000 | 100.000 |
| Eşya Taşımada Kullanılan Motorlu Araçlar, Römork(1) ile İş Makineleri | 5.000.000 | 5.000.000 | ||||
| Tarım Araçları ile Özel Amaçlı Araçlar(2) | 2.500.000 | 2.500.000 | ||||
| Motosiklet ve Yük Motosikleti | 1.500.000 | 1.500.000 | ||||
| Teşebbüs Sahipleri | Teminatlar (TL) | |||||
| A-Sağlık Gideri | B-Sakatlanma ve Ölüm | C-Maddi | ||||
| KişiBaşına | Kaza Başına | KişiBaşına | Kaza Başına | AraçBaşına | Kaza Başına | |
| Gözetim İşlemi Yapanlar (Otoparklar-Garajlar) | 500.000 | 2.500.000 | 500.000 | 2.500.000 | 50.000 | 100.000 |
| Onarım ve Bakım Üstlenenler(Tamirhane-Servis İstasyonları) | ||||||
| Alım-Satım İle Uğraşanlar(Galeriler) | ||||||
| Araç Grubu | Teminatlar (TL) | |||||
| A-Sağlık Gideri | B-Sakatlanma ve Ölüm | C-Maddi(3) | ||||
| KişiBaşına | Kaza Başına | KişiBaşına | Kaza Başına | Araç Başına | Kaza Başına | |
| İnsan Taşımada Kullanılan Motorlu Araçlar | 540.000 | 2.700.000 | 540.000 | 2.700.000 | 54.000 | 108.000 |
| Eşya Taşımada Kullanılan Motorlu Araçlar, Römork(1) ile İş Makineleri | 5.400.000 | 5.400.000 | ||||
| Tarım Araçları ile Özel Amaçlı Araçlar(2) | 2.700.000 | 2.700.000 | ||||
| Motosiklet ve Yük Motosikleti | 1.620.000 | 1.620.000 | ||||
| Teşebbüs Sahipleri | Teminatlar (TL) | |||||
| A-Sağlık Gideri | B-Sakatlanma ve Ölüm | C-Maddi | ||||
| KişiBaşına | Kaza Başına | KişiBaşına | Kaza Başına | AraçBaşına | Kaza Başına | |
| Gözetim İşlemi Yapanlar (Otoparklar-Garajlar) | 540.000 | 2.700.000 | 540.000 | 2.700.000 | 54.000 | 108.000 |
| Onarım ve Bakım Üstlenenler(Tamirhane-Servis İstasyonları) | ||||||
| Alım-Satım İle Uğraşanlar(Galeriler) | ||||||
| Yıl | Minibüs(Sürücü Dahil 10-17 Koltuk) | Otobüs (Sürücü Dahil 18-30 Koltuk) | Otobüs(Sürücü Dahil 31 ve Üstü Koltuk) | |||
| A-SağlıkGideri | B-Sakatlanma ve Ölüm | A-SağlıkGideri | B-Sakatlanma ve Ölüm | A-SağlıkGideri | B-Sakatlanma ve Ölüm | |
| 01.01.2019 – 30.06.2019 | 1.800.000 | 1.800.000 | 4.680.000 | 4.680.000 | 9.360.000 | 9.360.000 |
| 01.07.2019 – 31.12.2019 | 1.950.000 | 1.950.000 | 5.070.000 | 5.070.000 | 10.140.000 | 10.140.000 |
| 01.01.2020 – 31.12.2020 | 2.050.000 | 2.050.000 | 5.330.000 | 5.330.000 | 10.660.000 | 10.660.000 |
| 01.01.2021 – 31.12.2021 | 2.150.000 | 2.150.000 | 5.590.000 | 5.590.000 | 11.180.000 | 11.180.000 |
| 01.01.2022 – 31.12.2022 | 2.500.000 | 2.500.000 | 6.500.000 | 6.500.000 | 13.000.000 | 13.000.000 |
| 01.01.2023 – 31.12.2013 | 2.700.000 | 2.700.000 | 7.020.000 | 7.020.000 | 14.040.000 | 14.040.000 |
| Yıl | Otobüs (Sürücü Dahil 18-30 Koltuk) | Otobüs(Sürücü Dahil 31 ve Üstü Koltuk) | ||
| A-SağlıkGideri | B-Sakatlanma ve Ölüm | A-SağlıkGideri | B-Sakatlanma ve Ölüm | |
| 01.01.2019–30.06.2019 | 2.228.570 | 2.228.570 | 2.282.920 | 2.282.920 |
| 01.07.2019–31.12.2019 | 2.414.100 | 2.414.100 | 2.472.990 | 2.472.990 |
| 01.01.2020–31.12.2020 | 2.537.900 | 2.537.900 | 2.599.810 | 2.599.810 |
| 01.01.2021–31.12.2021 | 2.661.700 | 2.661.700 | 2.726.630 | 2.726.630 |
| 01.01.2022–31.12.2022 | 3.095.000 | 3.095.000 | 3.170.500 | 3.170.500 |
| 01.01.2023–31.12.2013 | 3.342.600 | 3.342.600 | 3.424.140 | 3.424.140 |
- İnsan taşımada kullanılan römorklardır. İnsan taşımada kullanılmayan römorklar, kendilerini çeken motorlu aracın sigortasına dahildir.
- Özel amaçla insan veya eşya taşımak için imal edilmiş olan; itfaiye, cankurtaran(SA), naklen yayın ve kayıt (radyo, sinema, televizyon), kütüphane, motorlu karavan(SA), zırhlı araç(SB), araştırma, cenaze araçları(SD) ile bozuk veya hasara uğramış taşıt ve araçları çekmek, taşımak veya kaldırmak gibi özel işlerde kullanılan motorlu araçtır.
- Araç dışında diğer maddi varlıklara ilişkin teminat tutarı kaza başına maddi teminat tutarına eşittir.
| Araç Grubu | Teminatlar (TL) | |||||
| A-Sağlık Gideri | B-Sakatlanma ve Ölüm | C-Maddi(3) | ||||
| Kişi Başına | Kaza Başına | KişiBaşına | Kaza Başına | Araç Başına | Kaza Başına | |
| İnsan Taşımada Kullanılan Motorlu Araçlar | 1.000.000 | 5.000.000 | 1.000.000 | 5.000.000 | 100.000 | 200.000 |
| Eşya Taşımada Kullanılan Motorlu Araçlar, Römork(1) ile İş Makineleri | 10.000.000 | 10.000.000 | ||||
| Tarım Araçları ile Özel Amaçlı Araçlar | 5.000.000 | 5.000.000 | ||||
| Motosiklet ve Yük Motosikleti | 3.000.000 | 3.000.000 | ||||
| Teşebbüs Sahipleri | Teminatlar (TL) | |||||
| A-Sağlık Gideri | B-Sakatlanma ve Ölüm | C-Maddi | ||||
| KişiBaşına | Kaza Başına | Kişi Başına | Kaza Başına | Araç Başına | KazaBaşına | |
| Gözetim İşlemi Yapanlar(Otoparklar-Garajlar) | 1.000.000 | 5.000.000 | 1.000.000 | 5.000.000 | 100.000 | 200.000 |
| Onarım ve Bakım Üstlenenler(Tamirhane-Servis İstasyonları) | ||||||
| Alım-Satım İle Uğraşanlar(Galeriler) | ||||||
| Araç Grubu | Teminatlar (TL) | |||||
| A-Sağlık Gideri | B-Sakatlanma ve Ölüm | C-Maddi (3) | ||||
| KişiBaşına | KazaBaşına | Kişi Başına | KazaBaşına | Araç Başına | Kaza Başına | |
| İnsan Taşımada Kullanılan Motorlu Araçlar | 1.200.000 | 6.000.000 | 1.200.000 | 6.000.000 | 120.000 | 240.000 |
| Eşya Taşımada Kullanılan Motorlu Araçlar, Römork(1) ile İş Makineleri | 12.000.000 | 12.000.000 | ||||
| Tarım Araçları ile Özel Amaçlı Araçlar(2) | 6.000.000 | 6.000.000 | ||||
| Motosiklet ve Yük Motosikleti | 3.600.000 | 3.600.000 | ||||
| Teşebbüs Sahipleri | Teminatlar (TL) | |||||
| A-Sağlık Gideri | B-Sakatlanma ve Ölüm | C-Maddi (3) | ||||
| KişiBaşına | KazaBaşına | Kişi Başına | KazaBaşına | Araç Başına | Kaza Başına | |
| Gözetim İşlemi Yapanlar(Otoparklar-Garajlar) | 1.200.000 | 6.000.000 | 1.200.000 | 6.000.000 | 120.000 | 240.000 |
| Onarım ve Bakım Üstlenenler(Tamirhane-Servis İstasyonları) | ||||||
| Alım-Satım İle Uğraşanlar(Galeriler) | ||||||
Güvence Hesabına Hangi Durumlarda Müracaat Edilebilir?
Güvence hesabına aşağıdaki durumlarda müracaat edilebilir;
- Sigortalının tespit edilememesi durumunda kişiye gelen bedensel zararlar için,
- Rizikonun meydana geldiği tarihte geçerli olan teminat tutarları dâhilinde sigortasını yaptırmamış olanların neden olduğu bedensel zararlar için,
- Sigorta şirketinin malî bünye zaafiyeti nedeniyle sürekli olarak bütün branşlarda ruhsatlarının iptal edilmesi ya da iflası halinde ödemekle yükümlü olduğu maddî ve bedensel zararlar için,
- Çalınmış veya gasp edilmiş bir aracın karıştığı kazada, Karayolları Trafik Kanunu uyarınca işletenin sorumlu tutulmadığı hallerde, kişiye gelen bedensel zararlar için,
- Yeşil Kart Sigortası uygulamaları için faaliyet gösteren Türkiye Motorlu Taşıt Bürosunca yapılacak ödemeler için Güvence Hesabına başvurulabilir.
Sigortalının Tespit Edilememesi Durumunda Güvence Hesabının Sorumluluğu
Kazaya sebebiyet veren aracın tespit edilememesi durumunda işleten sigortalı da tespit edilemediğinden Güvence Hesabına başvuru yapılabilir. Çift taraflı trafik kazalarında kazaya karışan araçlardan birinin tespit edilememesi durumunda Güvence Hesabı ve tespit edilen aracın sigorta şirketi zararlardan müteselsil sorumludur.
Güvence Hesabına Başvurulabilecek Haller
Güvence Hesabına;
- Sigortalının tespit edilememesi durumunda kişiye gelen bedensel zararlar için,
- Rizikonun meydana geldiği tarihte geçerli olan teminat tutarları dâhilinde sigortasını yaptırmamış olanların neden olduğu bedensel zararlar için,
- Sigorta şirketinin malî bünye zafiyeti nedeniyle sürekli olarak bütün branşlarda ruhsatlarının iptal edilmesi ya da iflası halinde ödemekle yükümlü olduğu maddî ve bedensel zararlar için,
- Çalınmış veya gasp edilmiş bir aracın karıştığı kazada, Karayolları Trafik Kanunu uyarınca işletenin sorumlu tutulmadığı hallerde, kişiye gelen bedensel zararlar için,
- Yeşil Kart Sigortası uygulamaları için faaliyet gösteren Türkiye Motorlu Taşıt Bürosunca yapılacak ödemeler için başvurulabilmektedir.
Sigortalının Tespit Edilememesi
Kazaya sebebiyet veren aracın tespit edilememesi durumunda muhatap bir sigorta şirketi olmadığından burada Güvence Hesabının sorumlu taraf olduğu kabul edilir ve aleyhinde dava yoluna gidilebileceği gibi Tahkime de başvuru yapılabilir. Ancak Güvence Hesabına yalnızca kanun ve ilgili mevzuat gereği zorunlu kılınan sigortalar açısından başvuru yapılabilir.
Güvence Hesabına Başvuru Zamanaşımı Süresi
Güvence Hesabına başvuru zamanaşımı süresi hak sahibinin, zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten itibaren 2 yıl ve her hâlükârda 10 yıldır.
Güvence Hesabı Rücu Zamanaşımı Süresi
2918 s. KTK’nin zamanaşımını düzenleyen 109.maddesi uyarınca motorlu araç kazalarında tazminat yükümlülerinin birbirlerine karşı rücu hakları, kendi yükümlülüklerini tam olarak yerine getirdikleri ve rücu edilecek kimseyi öğrendikleri günden başlayarak 2 yılda zamanaşımına uğrar. Dolayısıyla Güvence Hesabının rücu zamanaşımı süresinin de 2 yıl olduğu görülmektedir.
Güvence Hesabına Doğrudan İcra Takibi
Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri bünyesinde kurulan Güvence Hesabı niteliği itibariyle bir kamu kurumudur. Yasal mevzuat uyarın Hesabın gelirlerini; sigorta şirketlerinin her yıl tahsil ettikleri zorunlu sigortaları primlerinin belirli orandaki katılma payları ile sigorta yaptıranlardan yine belirli oranda tahsil edilen katılma payları, rücu ve yatırım gelirleri oluşturmaktadır. Bilindiği üzere devlet kurumları aleyhine Özel Kanunlardaki düzenlemeler saklı kalmak üzere doğrudan dava açılabilir ve icra takibi başlatılabilir. Bunun sınırı ise hacizdir. İcra İflas Kanununa göre devlet mallarının haczi mümkün değildir. Netice itibariyle Güvence Hesabına doğrudan dava açılabildiği gibi aleyhine icra takibine de başvurulabilir. Çünkü buna ilişkin Özel Kanunlarda bir düzenleme mevcut değildir.
Güvence Hesabının Rücu Hakkı Yargıtay Kararları
Yargıtay 4. Hukuk Dairesi 24.10.2022 Tarihli, 2022/2776 E., 2022/12831 K. Sayılı Kararı
…5684 Sayılı Sigortacılık Kanunu’nun 14/b maddesinde rizikonun meydana geldiği tarihte geçerli olan teminat tutarları dahilinde sigortasını yaptırmamış olanların neden olduğu bedensel zararlar için zorunlu sigortalara ilişkin olarak koşulların oluşması halinde ortaya çıkan zararların, bu sigortalarla saptanan geçerli teminat miktarlarına kadar karşılanması amacıyla … oluşturulacağı, yasanın geçici 2. maddesine dayanılarak çıkarılan … Yönetmeliği’nin 16/c maddesinde zarardan sorumlu olan kişilere, hesaptan yapılan ödemeler nedeniyle rücu hakkının kullanılacağı düzenlenmiştir. Anılan bu düzenlemeler çerçevesinde davacı …’nın icra dosyasına ödediği tazminatı zarara neden olan ve zorunlu sigortası yapılmamış aracın işletenine, sürücüsüne, diğer sorumlulara ve bunların mirasçılarına rücu edebileceği açıktır.
Somut olayda; davacı …’nın destekten yoksun kalma tazminatı ödediği araç sürücüsünün eşi …, zarar gören 3.kişi sıfatıyla tazminat alacaklısı olmakla birlikte, aynı zamanda müteveffa sürücü …’un mirasçısı sıfatıyla zararın tazmini bakımından borçlu konumundadır. Diğer yandan, zarara neden olan sürücünün mirasçısı konumunda olan diğer davalılar … ve …’ın da mirasçı sıfatları nedeniyle rücu edilebilecek kişiler olduğu açıktır. Açıklanan maddi ve hukuksal olgulara göre; araç sürücüsü muris …’un tam kusuru ile sebebiyet verdiği zararı, … Yönetmeliği ve mevzuat gereği ödemek durumunda kalan davacı …, ödediği tazminatı araç malikiyle birlikte araç sürücüsünün mirasçısı olan davalılar …, … ve …’a da rücu edebilecektir. Şu durumda, davacı … Hesabının icra dosyasına ödediği tazminatı, davalı mirasçılara rücu edebileceği, davalı mirasçılar …, … ve …’un da rücu edilen tazminattan sorumlu olduklarının anlaşılmasına göre, Bölge Adliye Mahkemesince yanılgılı değerlendirmeyle yazılı olduğu şekilde karar verilmiş olması doğru olmamış, bu nedenle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması gerekmiştir…
Yargıtay 4. Hukuk Dairesi 22.2.2022 Tarihli, 2021/10983 E., 2022/3055 K. Sayılı Kararı
…2-)Dava, trafik kazasından kaynaklanan cismani zarara dayalı maddi tazminat istemine ilişkindir…. Yönetmeliğinin 9/b maddesi uyarınca, rizikonun meydana geldiği tarihte geçerli olan teminat tutarları dahilinde sigortasını yaptırmamış olanların neden olduğu bedensel zararlar Güvence Hesabından talep edilebilir. Aynı yönetmeliğin “Rücû hakkının kullanılması” başlıklı 14. maddesinin 16.maddesi (a) bendi uyarınca da, hesaptan yapılan ödemeler nedeniyle, zorunlu sigortasını yaptırmayan kişilere veya zarardan sorumlu kişilere davacının rücu hakkı vardır. Güvence Hesabının rücu edebileceği tazminat tutarı, plakası ve sürücüsü belirlenemeyen araç sürücüsünün kusur oranına ve zarar görenlerin gerçek zararına göre belirlenir. Dosyanın incelenmesinde; Uyuşmazlık Hakem Heyetince, hükme esas alınan hesap raporunda davacı başvuranın zararı 145.656,60 TL olarak belirlenmiş, bu miktardan davalıca davacı başvurana 14.09.2018 tarihinde ödenen 70.724,00 TL güncellenerek mahsup edilmiş ve neticeten 72.810,88 TL hesaplanmıştır. Daha sonra Uyuşmazlık Hakem Heyetince belirlenen bu miktardan davacının alkollü sürücünün aracına binme eylemi nedeniyle davalı lehine %10 oranında müterafik kusur indirimi yapılarak karar verilmiş, bu karara karşı davalı vekilinin itirazı ise İtiraz Hakem Heyetince reddedilmiş olup, İtiraz Hakem Heyeti tarafından davacı yan için hesaplanan 72.810,88 TL bakiye zarardan %20 oranında hatır taşıması indirimi ve %20 oranında alkollü sürücünün aracına binme eylemi nedeniyle davalı lehine müterafik kusur indirimi yapılmış olup, varılan sonuç dosya kapsamına uygun düşmemektedir. İtiraz Hakem Heyetince; öncelikle hesap raporunda belirlenen miktardan davalı lehine yapılan %20 oranında hatır taşıması indirimi ve %20 oranında alkollü sürücünün aracına binme eylemi nedeniyle müterafik kusurun mahsup edilmesi ve gerçek zararın bu şekilde tespiti, daha sonra davalı tarafından evvelce yapılan kısmi ödemenin mahsup edilmesi ve varılacak sonuca göre hüküm tesisi yoluna gidilmesi gerekirken bu hususun gözetilmemiş olması doğru görülmemiştir….
Minval Hukuk & Danışmanlık Bürosu Sigorta Hukuku(Trafik ve İş Kazaları), İş Hukuku, Kamulaştırma ve İstimlak, Tazminat Hukuku, Ölüm ve Yaralamalı Trafik Kazalarından Kaynaklanan Maddi ve Manevi Tazminat Davaları, Yangın Sigortaları, Dask Sigortası, İşveren Mali Sorumluluk Sigortaları, Araç Değer Kaybı ve Araç Hasar Bedeli Davaları ile Vatandaşlık Hukuku ve Nüfus Davaları, Göç Davaları, SGK’nın karşılamadığı akıllı ilaç bedellerinin ödenmesi ve ücretsiz temin edilmesi ile ilgili davalar üzerine yoğunlaşmış ve bu alanların her birinde yüzlerce danışanın haklarını ilgili kişi ve kurumlar nezdinde çözüme kavuşturmuştur. Minval Hukuk Bürosunun Kurucu ortaklarının çeşitli site ve dergilerde yayınladığı onlarca makalenin yanında basılan “Sigorta Hukuku ve Tahkim Uygulamaları” adlı bir kitabı da bulunmaktadır.
Site içeriği ve site içerisinde paylaşılan makalelerin her hakkı Minval Hukuk & Danışmanlık Bürosuna aittir.
